in , doch zonder hem belangrijk te kwetsen, dewijl de punt der
k lew an g telkens op den overkant der goot te land kwam,
lietgeen de woestaard in zijn verblinding (mat.ta-glap) (1)
niet bemerkte. Eindelijk achterhaald en door de militairen zwaar
gekwetst j werd hij geboeid en in de gevangenis geworpen,
doch overleed des anderen daags aan zijne wonden.
Op den 24steB Oktober vertrok ik naar B a to e -r o e s sa k of
Marawang, hoofdplaats of p ank a l van het Tin-mijn-distrikt
van dien naam, op 14 palen of rüirn 4 i uur afstands van
S o e n g i - l ia t gelegen, en door de rivier B a to e -r o e s sa k van
het distrikt P a n k a l-p in a n g gescheiden. De weg loopt, längs
de oostkust en een’ zijtak der Lajang-rivier, over een met
a la n g -a la n g begroeid terrein, en passeert de p a r it’s ofmijnen
Lampar en P a d a n g , en de bergen B e to n g , R eb o , Lobo-
k lie en Samboug-i-Giri, en verder de kampongs A ije r—
Kenanga, R ed in g -p an jan g , en de groote Chinesche en inland-
sche kampong Marawang, alwaar vroeger eene verschansing
stond en de Administrateur woonde, doch waar thans alleen de
Luitenant—Chinees van het distrikt verbliji lioudt. Even voorbij
kampong Marawang, die 5 palen van B a to e - r o e s s a k ligt,
passeerde ik een' van de vele zijtakken der breede Marawang-
rivier, en bereikte tegen 11 uren de p a n k a l-B a to e -r o e s sa k ,'
alwaar de Administrateur, de Heer v a n b lo em e n w a a n d e b s , mij
gastvrijheid verleende. De p an k a l, een groot vlek, doch eene
kleine inlandsche en Chinesche bevolking teilende, ligt aan een’
breeden weg en in een böschrijk oord, en liare redoute verheft
zieh, digt aan de breede S o en g i-M a r aw a n g , voor welker
monding het eiland P an jan g lig t, in het middeii van een
groot woud. Het Europeesch Personeel, hetwelk in de overige
hoofdplaatsen der distrikten gewoonlijk, behalve de militairen
(1) M a t t a - g U p betcekent: v e r d u i s t e r d e of v e r d o n k e r d e o ogen.
De inlanders zeggen van een a m o k -m a k e r of van iemand, die, door jaloezij
of wraak vervoerd, alles nederbakt, wat hij ontmoet, dat hij m a t t a - g l a p is.
van het garnizoen, siecht« uit den Administrateur eir den Kommandant
der benting bestaat, telt te Marawang een’ persoon
meer, te weten den Ofilcier van gezondheid, die bij de Infirmerie
der Benting geplaatst en tevens belast is met de dienst te
P a n k a l-p in a n g , S o en g i—sla n , S o e n g i- l ia t en B lien jo e .
Twee bijzonderheden, welke men omtrent het distrikt Marawang
vindt aangeteekend, zullen we hier mededeelen. Te
Marawang namelijk woonde in 1709 of 1710 de inlander
b a t in - a n g o e , die bij en in het riviertje S o en g i-M a b a t, bij
de kampong Tjamporan aan de rivier Manka, den a lle r -
eersten t in - e r t s van het eiland ontdeKte ! Een la d a n g , die
voor den rijstbouw gebrand en gezuiverd werd, en een riviertje.
of kreekje, dat gereinigd werd, bragten den verborgen rijkdom
van B an ka ’s bodem aan het licht, en b a t in - a n g o e ’s naam
staat in de Jaarboeken van Banka als met gouden letters
opgeteekend.
De tweede bijzonderheid, die van Marawang vermeld wordt,
bewijst tevens, welke geduchte natuurtooneeleu er op Banka
in lang verloopep eeuwen hebben plaats gegrepen. Toen men
namelijk in 1823 in het distrikt Marawang, bij de ont-
ginning eener tin-mijn, ruim 20 voeten diep gegraven had,
vond men een aantpl verkoolde boomstammen, welker krui-
nen naar het zuid-oosten gekeerd waren, terwijl hunne wor-
tels eene rigtiiig naar het noord-westen liadden. Dergelijke
sporen van ontzettende alluvien, die eenmaal uit het noord-
westen kwamen en het eiland overstroomd hebben, heeft men
ook in de distrikten B lie n jo e en T ob o ä li gevonden, en men
houdt het er voor, dat het eiland voor die dagen van Cataclysmc
of alluviale overstroomingen noch tin-erts noch andere ertsen zal
bevat hebben, dewijl men de erts-lagen doorgaans op nog
geringere diepten dan van 20 voeten aantreft.
Nog eene kleine en zelfs onbeduidende bijzonderheid möge
hier misschien hare plaats vinden. Ze betreft een zeer klein en
beeldig-lief vogeltje met beeldig-schoone vederen!