velden, en over een golvend gebergte, lietwelk er lagehend en
liefelijk uilziet en den reiziger het lommer zijner boomen biedt.
Ongeveer 2 a 3 palen van M o e a r a -s ip o n g i passeerden we
een’ binnenweg, die naar eenige oeta’s of Battak-kampongs
teil westen leidt, en verder eenige stroompjes of beekjes met
vuil en geelachtig water, en bereikten opvolgend de kleine
kampongs T jib o d a , B o to n g , Tamiang en K o tta -d a n k o .
De huisjes dezer Battak-kampongs zien er wel armoedig uit en
zijn wel zeer klein en laag, maar nogtans net aangelegd en
van ongewoneu bouwtrant. Eenige hutjes leunen tegen geboomte,
en een enkele is er rondom een’ ouden of jongen boomstam
opgetrokken. ,
Bij de oeta Tjiboda, of tusschen deze eu kampong B o to n g ,
op 4 a 5 palen afstands van M o e a r a - s ip o n g i, ziet men,
bij een koffij—tuin links van den weg, een Battaksch kerkhof.
Iets vreemders kan men zieh niet verbeelden. Boven elk graf
is de aarde 2 ä 3 voeten hoog, ter lengte van p. m. 6 voet
en ter breedte van p. m. 3 voet opgehoogd, en op deze
opgehoogde bedding staan de doodkisten, die aan het hoofden-
eind, en soms aan de beide p e sa g i’s of de beide zijden
en vooral aan de hoeken, met grof-uitgesneden houten karikatu-
ren van lelijke menschen-beelden prijken, die p. m. 3 voeten
hoog zijn en een afschuwelijk Priapiseh voorkomen liebben.
Elke bedding of graf is met een houten kap overdekt, en
rondom elk graf staat een houten omheiniug of hekwerk. Het
lijk ligt echter niet in de kist, maar onder de kist en onder
de bedding of aarden ophooging. Later zag ik meermalen der-
gelijke kerkhoven of grafplaatsen der Battak’s , zoo als te
K o tta -L om b a in Oe loe en P a k a n ten , te K o t ta -N o -
pan, enz.
Na een paar uren rijdens kregen we op sommige hoogere
punten den berg Kassang in het oog, en hadden ook aan
onze linkerzijde, bij eenige hoeken en kronkeliugen van den
weg, nu eu dan het gezigt -op de bergen S ik ad o ed o ek ,'
S e r e t-b e r a p i en de zuidwaarts gelegen bergen M a lin ta n g
alwaar de In g o n g in de Gadis of S in gk oean valt, en de
heer v i g e l i u s mij in de Kontroleurswoning, tegenover het koffij-
pakhuis, waarin ook de met 15 leerlingen bevolkte school voor
zonen van inlandsclie Hoofden gehouden wordt, - gastvrijheid bood.
Van K o t ta -N o p a n , - welke plaats, op 1379 voeten hoogte,
zeer net is aangelegd en er goed-onderhouden uitziet en in
welker nabijheid een Battak-kerkhof is ,-v e r t r o k ik des anderen
daags naar E o r t -E lo u t of P en jab o ean g , lietwelk 15
palen van K o t ta -N o p a n verwijderd ligt. Ik passeerde succes-
sivelijk eenige alan g-alang-veld en , geisoleerde boomen en groe-
pen van boomen , kleine boschjes en koffijtuinen, en reed toen
uren lang over en larurs de glooijingen van het hooge S e r e t -
berapi-gebergte, van welks hoogten ik meermalen over lager
gebergte eu de uitgestrekte tafellanden der K le in e Battak
heenzag, terwijl zieh aan mijne voeten en regts van mij een
groote rivier, - ik meeu de d o llo k of batang Invier) G a d is ,-
door ontzettende ravijnen een’ doortogt baande. Voorbij de kampong
Tambong kwam ik aan de groote kampong L a r o e , (naar
ik rneen de grensplaats van K le in -M a n d h e lin g en G r o o t-
M a n d h e lin g ), van waar een binnenweg naar A ij e r -b a n g ie s
voert. In bare nabijheid had ik een sehoone ved u ta op de
omliggeude landstreek en de bergen S ik ad o ed o ek of Sidoa-
doa teil westen en den G o en o n g -M a le a teil oosten. Opvolgend
bereikte ik nu de kampongs Maga, O e ta -n am a , Koe-
boeran eil P o e b a s - s in am b a , passeerde het ten oosten van
den weg gelegen Meer D an au - (of dano) Soempoer (of Aik -
(water) S o em p o e r ), en verder de groote en nette kampongs
S ig a ta l en S ia n ta r , en bereikte ten 1 ure ongeveer P en ja boeang
of E o r t -E lo u t , hoofdplaats der Afdeeling Mand-
h e lin g eil A n k o la (Residentie T ap p an o lie ), alwaar ik bij
den heer g o d o n , toenmaals Assistent-Resident der Afdeeling,
gastvrijheid vond.
P en jab oean g ligt in eene sehoone en geäccidenteerde vallei,