gaans wit en kalkachtig en soms roodachtig terrein belommert.
Uit alle reten en scheuren en sleuven der rotsstukken en
steenmassa’s schieten boomen en planten naar boven, en de
lo n t a r - en saguweer-palmen schijnen zelfs aan den naakten,
liarden en steenachtigen grond, waarin ze tieren, de voorkeur
te geven boven zachter en voordeeliger aarde. Allerwege staan
ze weljg en krachtig te wassen, en de vraag dringt zieh vaak
aan den toeschouwer op, hoe in zulk een dör en onwillig
terrein hun wasdom mogelijk is, en van waar ze het over-
vloedige sap inslurpen, dat dagelijks uit hunne gekapte bloem-
en vrucht-stengels in bamboezen kokers wordt afgetapt.
Na verloop van een paar uren rijdens over heuvelen en door
dalen en opgedroogde stroombeddingen, en meestal (ter oorzake
der duizenden van scherpe en spitse steenen) langzaam en stap-
voets voortgegaan zijnde, bereikte ik de negorij Termano,
welker \ erspreide huizen dan eens op bergjes of heuvelen, en
dan weder in diepten of ravijnen staan, en door veel hoog
geboomte beschaduwd worden. Weldra was ik ook in het
ledigstaande, op een’ heuvel gelegen, huis van den Radja, die
mede op Timor ten strijde getogen was, en had ik uit de
voorgalerij van dit gebouw, hetwelk van steen was opgetrok-
ken, een ruim uitzigt op de zee en een gedeelte van den
T an jon g -T e rm an o of hoogen hoek van T e rm an o , waarbij
enkele kleine vaartuigen geankerd waren (1). Drie ä vier
afstammelingen van Europeanen , zoo mannen als vrouwen, van
Koepang herkomstig, hadden een klein kamertje aan den
linkervleugel der buitengalerij voor mij in orde gebragt, en
bezorgden mij naar hun beste vermögen het noodige. Gewoon
om allerlei huisjes en kamertjes te betrekken, was ik dadelijk
op orde, en, zoodra ik mijne natte en besloven kleederen
(1) Bij N. N. W. en W. winden kunnen de vaartuigen achter den hoek van
T e rm an o veilig liggen, doch veiliger is dan nog de Sirus-haven aan de Zuid-
k u s t,- welke door de eilandjes D am o e , L a n d ik o e , H e lia n a , Mano en Noesa-
D a i gedekt wordt, - en de Baai van B ok a i, mede aan de Zuidkust bij het dorp
van dien naam.
voor anderen verwisseld had, ging ik met eenige onderhoofden
en notabelen der plaats naar de kerk , die hier van steen ge-
metseld is en tevens tot schoollokaal dient, en deed verder
met hen eene wandeling door het dorp, hetwelk door de natuur
begiftigd is met 3 h 4 wellen of bronnen, die in de ravijnen
ontspringen, en haar helder water in kleine vijverkommen ver-
eenigen, welke door het loof van geboomte overschaduwd worden.
Bij deze gelegenheid bezocht ik ook het huis, waar de
in 1842 overleden zendelingleeraar n o o r d h o f f woonde, en
betreurde het op nieuw en inniglijk dat de Missie op R o tti
was opgeheven. Des avonds deed ik met den ex—meester en de
gezegde notabelen onderzoek naar de belangen der inlandsche
Christen-gemeente, die p. m. 300 zielen telt, waaronder slechts
1 lidmaat. Yan de kinderen van T e rm a n o , zoowel van
Christen—ouders als van de Dji n te o ’ s of heidenen, gingen er
vdor de intrekking der Missie op R o tti p. m. 200 ter school.
Des anderen daags (11 Sept.) bragt de gewezen meester on-
geveer 60 voormalige leerlingen in het kerkgebouw bij een, en
werden er, na afloop van het school—examen, 27 kinderen ge-
doopt. Daarna werden de Christen-gezinnen aan hunne huizen
bezocht, en hoorde ik allerwege, wat ik reeds te Baa en
elders zoo vaak gehoord had, namelijk droeve klagten over het
heengaan der zendeling-leeraren.
In het, niet ver van Termano gelegen, Staatje Rengouw
telt de inlandsche Christen-gemeente 60 zielen, waaronder on-
geveer 30 kinderen. Door toedoen van den Radja van dit
Staatje, die met het önderwijs zeer was ingenomen, telde de
thans gesloten school in 1851 niet minder dan 244 kinderen,
waarvan het meerendeel Heidensche kinderen waren. De meester
van R en g ouw , die mij reeds te Termano kwam ont-
moeten, sprak van zijne voormalige talrijk-bevolkte school met
grooten ophef eil roemde de zorgen van den Radja met veel
erkentelijkheid.
In het Staatje B ilb a telt de inlandsche Christen-gemeente 68
21*