eerste B a tta - of Battak-kampongs, die ik te zien kreeg.
Ze liggen in M a n d h e lin g , eu meer bepaaldelijk in het land-
scliap Oe loe van de verbonden distrikten O e lo e en P ek an ten .
De mensclien maakten allen een slam a t of groet, en zelfs
de vrouwen en meisjes, (die anders bijna nergens op Sumatra
en in den Indischen Archipel een’ Europeaan het eerst groeten,)
maakten een meujoera of neiging eu wenschten mij goeden
dag. De mannen en gehuwde vrouwen gingen lialfuaakt, doch
de meisjes hadden den boezem met een stuk. doek bedekt, en
waren met vele koperen ringen om den hals en de armen en
met kralen van de kleine pitten der wilde d ja g on g versierd,
ierwijl ze in de ooren groote gateu hadden, waarin ze rol-
letjes van bladeren, of cilindervormige stukjes hout of zware
koperen so e b a n g ’s of k rab o e ’s droegen. De gehuwde vrouwen
droegen geenerlei versiering, en de lellen harer met groote en
zwartachtige gaten doorboorde ooren hingen tot op de schouders
neder. In vroeger jaren waren de aan het Nederlandsch gezag
onderworpen zoogenaamde K le in e B a ttak—Volkeren, even als
nu nog de bevolking der Groote B a t t a - la n d e n , menschen-
eters of P e la s s ie , doch thans zouden ze zieh over zulke
anthropophagische lüsten schämen, en zijn ze getrouwe onderdanen
en aan het Nederlandsch gezag zeer gehechte menschen,
die in G r o o t- en K le in -M a n d lie lin g en A n k o la rüstig
leven, en met hunne barbaarsche broederen in de Groote
Ba ttak weinig of geen relatien hebben.
Ongeveer ten 11 uren in den voormiddag was ik te Moeara-
s ip o n g i, hoofdplaats der k o e r ia of der verbonden distrikten i
O e lo e en P e k a n t e n , alwaar ik bij den Opziener der kultu-
ren b r a n s mijn’ intrek nam, en al dadelijk de met 19 kinderen
bevolkte school voor zonen van inlandsche Hoofdeu bezocht.
De plaats ligt aan den zoom van den grooten weg en den regter-
oever der b a ta n g—G a d is, in welke rivier zieh de O e lo e -
b a ta n g -lo e b o e , de G la g a , de G o e o , de B a to o n g en de
B o n g k o ontlasten. In al deze rivieren wordt goud gezöcht,
zoodat het water der Gadis altijd vuil en troebel (boetak)
en geelachtig gekleurd is. Ook geven al de ingezetenen van
deze distrikten, - het C a lif o r n ie of S a n -P r a n c is c o van
S um a tr a ’s westkust, - meestal landbouwers, zieh vaak aan het
goudzoeken o v e r, en betalen de helft van het gevondene aan
de 4 vorsten der k o e r i a , met name s o e t a x - l a u t - a p i (1)
3AGINDO—a n g s o , Rad ja p a n g k e t en s o e t a n - m o m p a n g . Op de
kleine passer, tegenover het h u isv a n den Opziener, zag ik , be-
halve andere artikelen, als b. v. lood u it de nabijgelegen loodmijn,
menig stukje bamboe en aarden kopje of potje, of peperhuisje
van een pisangblad, met stofgoud gevuld ten verkoop uitgestald.
Van de k a b o ew a a i of de stammen van het bondgenootschap
O e lo e en P e k a n te n beweert men, dat ze verbasterde of
verwilderde Maleijers zijn, en de Autochtonen van het oude
S am a tr a of S a in a n tr a of I n d a la s of P o e lo e - p e r t j a , d . i .
S um a tr a . Ik kan hieromtrent natuurlijk niets beslissen, maar
heb ondervouden, dat ze vriendelijke en mmzame menschen
zijn, die den blanke gaarne naderen, terwijl de Opziener mij
veel goeds aangaande hunne zedelijkheid, zachtzmnigheid, volg-
zaamheid en vatbaarheid voor ontwikkeling getuigde. En deze
getuigenis werd door den heer Assistent-Resident vaii M a n d h e l
in g en A n k o la , dien ik op den 17d™ ontmoette, dermate
bevestigd, dat ik besloot om op mijne terugreis eenige hunner
kampongs te bezoeken en met hunne vorsten kennis te maken,
gelijk ik later en ter bekwamer plaatse vermelden zal.
Den volgenden morgen,. 15 Mei, kwam de heer v i g e l i u s ,
Kontroleur van K o t t a -N o p a n , te M o e a r a - s ip o n g i en reed
ik met hem naar K o t t a -N o p a n , welke plaats, op 1 dtape
afstands van M o e a r a - s ip o n g i, in k l e in -M a n d h e l in g gelegen
is. De weg, die eenige palen ver de kronkelingen van
de G a d is volgt, is bijzonder-goed en zou zelfs in de m o e s-
s in - h o e d j a n of het regen-saizoen met rijdtuig te passeren
zijn. Op sommige plaatsen loopt hij door a l a n g - a l a n g -
(1 ) » H e e r v an zee e n v u n r o f m is sch ien • h e e r d e r v u u rze e .