zooveel last heeft van dien dikken mist en. nevel, en ook niet
van die wilde wind- en regenbuijen, die zieh bijna dagelijks
tegen den avond, of reeds in den namiddag, in het ontzaggelijk
gebergte. bij P a d a n g -p a n ja n g schijnen te verzamelen, en door
de Kloof scbijnen heen te trekkeu, om zieh boven de hoofdplaats
van B a tip o e te ontlasten. De aanleg van F o r t -d e -K o c k is
met groote zorg geschied, en de heuvel B o e k i e t - t in g i , door
menschen-arbeid ten deele afgeplat, vormt een uitgestrekt vlak
of plateau, waarop het gouvernemeuts-huis, de kantoren, pak-
huizen en magazijnen, de kampong der inländers, en de wo-
ningen der ambtenaren en officieren, - die der laatsten meestal aan
den zoom van breede wandelwegeii, — gelegen zijn. De passer
of marktplaats is, met die van P a ija -k om b o , de grootste
der P a d a n g seh e B o v en la n d en en prijkt met een aantal breede
en lange loodsen van steenen pilaren, waarop pannen-daken
rüsten. Op de marktdagen ziet men hier duizenden van Agam-
mers hunne waren koopeti en verkoopen, en heerscht er eene
drukte, waarvan men zieh geen denkbeeid maken kan. Ten
noorden er van, en tevens ten noorden van het Besidentie-
kantoor, — in welks lokalen ook de met 22 leerlingen bevolkte
school voor zonen van inlandsche Hoofden gehouden wordt, - Staat,
op den hoogsten top van den B o e k i e t - t in g i , en dus op
2,954 voeten boven de zee, de sterkte of het fort, hetwelk
F o r t -d e -K o c k geheeten is. Twee ft drie breede en fraaije
wrandelwegeu, met levende hagen of paggers bezoomd, kronkelen
zig—zags-gewijze naar boven, alwaar ze zieh bij de poort van
het fort vereenigen, en toegang geven tot het nette binnenplein
der b e n tin g , die door steenen—gebouwen omringd is, en van
welker gemetselde wallen of muren meri alom de lieerlijkste
vergezigten heeft, als op den Telaman of top van den O p h ir , op
de rook-kolommen, wouden en koffij-tuinen van den Merapi (1),
(1) De koffij-tuinen van den M erapi klimmen tot 3000 voeten hoogte tegen zijn
flanken en hellingen op. Hooger nog klimmen op J a v a de koffij-tuinen tegen den
T j irm e in C h e r ib o n op, alwaar de tuinen van A r g a lin g a 3880 voet boven
de oppervlakte der zee gelegen zijn. De groente-tuin van G ib e o k ligt nog hooger,
pamelijk op 5000 voeten hoogte boven de zee.
en op al de bergen en heuvelen en dalen en vlakteii en valleijen
van het prächtig land van Agam. Van dit hooge punt geziert,
heeft het dal van A g am , hetwelk 2,800 voeten hoog ligt en,
rondom door gebergte ingesloten, op een diepe kom gelijkt,
een betooverende bekoorlijkheid. En die bekoorlijkheid wordt
nog verhoogd door de vliegende wateren der Batang of rivier
A gam, die in het noordwesten vloeit, en zieh met vele slirt-
'■•eriniien en kronkelingen, en over vele rolsteenen,Ö o o ' die van de
bergen spoelden, door woeste kalkgebergten heen met geweld
een’ doortogt baant, om zieh ten laatste met de Batang
A la h a n—p an jan g , die op hare beurt de rivier M oe ssoe op-
neemt, te vereenigen en zieh onder den naam van Mas sang
in den oceaan te störten (1). En niet minder ook wordt die
bekoorlijkheid verhoogd door de duizenden van sawa’s en kokos-
palmen, die het oog ontwaart, en door de ontzaggelijke bossehen,
waarin tijgers, wilde varkens, wilde bokken, herten, rhinocerossen
en tapir’s leven, en de vele runderen en paarden en
buffels, die men grazen ziet, - en vooral ook door de drukte,
die eene bevolking te tveeg brengt, welke 100,000 zielen telt,
en aluin, Salpeter, aard-olie, tin-erts, harst of dam mar, en
balieran of zwavel verzamelt (2), en rijst, koffij, tabak, indigo
en suikerriet verbouwt, en- hare tuintjes en velden met k a tjan g ,
aardappelen of o b ie ’s en djagong beplant, of haar bestaan in
(1) Behalve de B a t a n g ’s A g am , M o e s s o e , A la h a n -p a n j a n g en Mas-
s a n g , doorstroomen nog verscheidene andere rivieren het gewest der P a d a n g s e h e
B o v e n l a n d e n , als onder anderen: de rivier A m p a t - p l a n k i e s , die,
in het distrikt van dien naam in de IX k o 11 a ’ s vloeijende, aan de rivier
I n d r a g i r i hären oorsprong geeft, en onder den naam van K w a n t a n of
B a t a n g - K w a n t a n nog 3 andere b a t a n g ’s op n e em t,-d e O m b i l i n g , -
de K o m p o e l a n , - de S o e m p o e r , welke met vele zijtakken door B a t i p o e
stroomt, - de I n d a l a s of B a r o e - b o e k i t , welke door het dal van dien
naam bij M a r a p a 1 m in de Afdeeling T a n a - d a t a r vloeit, - de B a l a n t e
in het dal der III k o t t a ’ s, - de K a m j a r , die in het distrikt B o e k i t -
G e d a n g bij den berg S a g o ontspringt, en anderen.
(2) Naar men beweert, zou A g am ook steenkolen bevatten. Ook wordt er
koper gevonden bij den berg S ib o em b o e n -d j a n t a n , en koper en ijzer te