jeerden gruwelijk vermoord. Slechts een paar zijner kinderen
ontkwam als door een wonder aan het bloedbad. De moordenaars
liadden de beide meisjes, waarvan er een nog een ' zuigeling
was, in liare scliuilplaats achter haar ledekantje nietbespeurd. —
De lijken der slagtoffers, in de rivier geworpen, werden later
te T au g e ran g aan het noorder zeestrand opgevisclit! . . .
Doch we gaan verder, — komen aan de rivier Onderan-
d ie r , die we met een pont overvaren,;- passeren T jitr a p ,
en bereiken weldra B an tam ’s lioofdplaats, Se rang geheeten.
Dit Se rang werd in 1808 gesticht door den Gouverneur-
Generaal Maarschalk daendels, die, na bloedigen st.rijd en
behaalde overwinning, Bantam tot c o n q u e s t verklaarde en
den Sultan van daar verbände.
Se rang is eene zeer net-aangelegde plaats, prijkende met een
goed fort, een gescbikt hospitaal, een fraai residentiehuis met
sierlijken tuin, een goed kerkgebouw, eene nette regentswo-
ning en verscheidene goede europesche huizen. Dit alles vindt
men m den omtrek van het groote vierkante grasplein, Aloen-
a lo e n genaamd. Een weinig ter zijde, op den weg naar de
afdeeling P a n d e g la n g , ziet men een goed-onderhouden en met
zorg aangelegd christen-kerkhof, waarop vele witgepleisterde
tombes en grafnaalden de aandacht trekken. Aan de andere
zijde of westelijk van het plein ziet men groote en goede
pakhuizen en eene nette kaserne voor de inlandsche ruitenj.
Deze ruitenj draagt den naam van djayang—secar, verbasterd
voor djayang—segar, welk woord //bloem des volks beteekent.
Djavang is in het Sundasch: volk, en segar beteekent: bloem,
of ook: geurig, frisch. Djayang-segar wil dus eigenlijk zeggen:
keurbende, elite-corps. Oorspronkelijk bestond dit corps, waarvan
men ook detachementen aantreft in C h e rib o n en elders,
uit Bengalezen, en diende het tot lijfwacht van den Gouver-
neur-Generaal. Later is het tot de inwendige dienst van som-
mige residentien bestemd geworden.
De kerk der christelijke. gemeente te S e ran g , - tot wier
stichting ik in 1837, in overleg met de gemeente en den
BANTAM.
toenmaligen resident, den Heer houa siccama, aanleiding mögt
„even - gemeenschappelijk voor Protestanten en Boomschi
i j ■„ iöar voltooid.Katholijkeu gebouwd, werd m 184b voltooi Ten tijde der
Oost-Indische Kompagnie moet er te B a n tam -G ir a n g de
oude hoofdplaats van B a n tam , eene kerk of kapel gesta
hebben, waarvan echter niets meer te zien is. De protestansehe
gemeente in Bantam telt (1852) .114 zrelen waaronder
27 ledematen en ongeveer 70 kinderen. Zij werd m 1679
voor het eerst kerkelijk bezocht door den predikant van B a ta v ia
M ieydeckee, en later in 1684 door den bataviaschen predikant
j vosmaee, die met den in de geschiedenis van NeSrlands-Indie
bekenden kapitein tak derwaarts ging. In latere tijden ontvmg
ze meer gerege,l,d , e„n iinn duee jioonnggs te jja ren,> twee- a dnemalen
1 elk iaar, kerkelijke bezoeken der bataviasche leeraars. - Er
is in günstige overweging gegeven om een’ vfeten leeraar m
deze residentie aan te stellen.
De gouvernements lagere school te S erang is bevolkt met
35 leerlingen. — ,
■ onzen vriendelijken gastheer, den heer wigge^ , resident
van Ban tam H sedert overleden), afscheid nemende, ver-
trekken we naar Anjer. We volgen den g o e d e n . postweg d e
derwaarts leidt. Längs K ram a t-w a lo e , T jile g o n “ Jig
d in g passerende, vinden we digt bij Anjer de beruchte vu le
en stinkende poelen en moerassen, die mephitische of miasmatische
dampen uitwasemen, en A n je r tot een ongezond oordmaken
Bij elken vloed worden die poelen met zeewater gevuld, en di
water, bij ebtijd door de zon fei besehenen en verdampende,
veroorzaakt de pestlucht, die men hier mademt. De atmosp eer
is soms zöo'sterk met schadelijke dampen bezwanger ,
de reiziger zieh bij zijne komst te A n je r reeds ongesteld ge-
voelt, en niet z e lL nog lang daarna lijdende ^ onder en
invloed der behende , anjersche koortsen.” Ovengens i Anj er
regt lief aan den oever van S tra a t-S u n d a gelegen en keeft een
talrijke inlandsche bevolking, die meerendeeis van e visc vang
leeft , of haar bestaan vindt in het brengen van groenten en