M o d jo p ah it, — aangevoerd door den kroonprins raden g o e g ö r ö ,
z o o i i van b r o w i d j o i j o VI, en door raden k o e s i n , die onder
den naam van p e t j a t - t o n d o , a d ip a tti of rijksbestierder was
van T ro o n g bij S o e rab a ija , - totaal verslagen. De zegevie-
rende troepen van raden p a t a h verwoestten daarop de stad en
kraton van M o d jo p a h it, en maakten aan de heerschappij van
dit rijk een einde.” Yolgens de javaansche jaartelling geschiedde
dit in 1313, of volgens de christelijke aera in 1407. Het rijk
van M o d jo p a h it, gestiebt in 1163, had dus 150 jaren bestaan.
Omtrent het wedervaren van den Yorst zegt de sage dat hij, even
als r o m u l u s , in een onweder in de lucht verdween, of, volgens
eene andere t j e r i t r a , dat hij in de vlammen van zijn brandend
paleis is omgekomen, of, volgens nog eene andere legende,
dat hij naar Bali gevlugt is, of wel naar S in g a p o e r,
en dat hij laatstgemelde plaats S in g h a -p o re had genoemd,
omdat hij bij zijne aankomst een’ leeuw (singha) gezien had.
Meer algemeen is door de inlanders de traditie aangenomen,
dat de vervallen poort B a d ja n g—ra to e (die we hooger genoemd
hebben,) gebouwd is geworden door den keizer b r o w i d j o i j o YI
voor zijn’ zoon raden g o e g o o r of g o e g ö r o , en dat ook het
verwoeste paleis door gezegden vorst voor den kroonprins
gesticht werd. Na den ondergang van het rijk en de verwoesting
van stad en kraton, (zegt de sage,) kwam raden
g o e g o o r , die wanhopig in de bosschen rondzwierf, eens bij de
vemielde poort terug, vloekte ze, en gaf haar den naam van
B a d ja n g - r a to e d. i. //m is lu k t” , en zwoer, dat al wie deze
poort zou naderen of ingaan, evenzeer zijne uitzigten op roem
en grootheid zou verliezen, als hij-zelf die had verloren, en
even ongelukkig worden als hij rampzalig was! Daarop vlood
hij naar den berg B rom o , noemde zieh K ia i l o m b o e - m a n i s -
r o i j o en werd een Marabout of Dervisch. Later stichtte hij
eene stad te B an jo ew an g ie , (waarvan nog enkele sporen ove-
rig zijn,) en werd de stamvader van het vorstenhuis van Ba-
lem b a n g a n , later B anjoewangie geheeten, welk huis echter
niet lang daarna door dat van M ata ram werd uitgeroeid.
Nog ten huidigen dage durven de aanzienlijke Javanen de
poort B a d ja n g - r a to e niet ingaan en zelfs niet gaarne Da-
deren, vreezende dat de vloek van g o e g o o r hen welligt zou
treffen.
Het graf der weduwe van b r o w i d j o i j o Y, die eene Chinesche
of Siamsche prinses zou geweest zijn, doch, tot den Islam
overgegaan, den naam van D O R O w a T i E droeg, wordt nog te
Modj o p ä h it aangewezen. De traditie zegt omtrent haar het
volgende: // de keizer van China had vernomen, dat er een
groot schilder aan het hof van M o d jo p ah it leefde, en ver-
zocht b r o w i d j o i j o om heifi dien schilder toe te zenden. Aan
dit verzoek werd voldaan, en Chi na’s keizer zond als te-
gengeschenk aan b r o w i d j o i j o een Chineesch meisje, die hij
( b r o w i d j o i j o ) tot goende nam, en welke later den javaanschen
naam van p o e tri d o r q w r t i e ontving.” — Was D O R O w a T i E
misschien een zuster der Chinesche of Siamsche goende van
a r i o —d a m a r van P a lembang, wier graf bij de dessa T raw o e lan
bewaard wordt? Of hebben we niet liever aan een en dezelfde
goendi te denken ? . . . De traditie toch spreekt ook van een
Chinesche goende van b r o w i d j o i j o , die hij, toen ze zwanger
was, aan a r i o - d a m a r tot goende g a f ! ...
Doch laat ons van de plaats, die ons van het verledene en
van dooden spreekt, tot het tegenwoordige en de levenden
wederkeeren.
Met onzen vriendelijken gastheer, wijlen den heer d a e n d e l s ,
in 1853 Assistent-resident van M o d jo k e rto , bezoeken we
de reusachtige sluis van M e lir ip , die, in het jaar 1846
of 1847 voltooid, aan de groote K e d i r i e - r iv i e r op dit
punt eene noodzakelijke afleiding geeft. Op de kaart van Java
ziet men nu twee hoofdtakken of hoofdarmen dezer rivier,
waarvan er een onder den naam van P o r o n g - of P o r r o n g -
r iv ie r oostwaarts voortloopt en voorbij de dessa P o ro n g in
zee vloeit, en de andere, onder behoud van den naam van
K e d i r i e - r iv i e r , noordwaarts stroomt en, bij S oerabaija den