B E Z O E K I E .
reeds onder P ro b o lin g o melding gemaakt. Eene Gouvernements
school was er in 1853 ter hoofdplaats niet, doch is reeds in
1854 geopend geworden. De school voor zonen van inlandsche
hoofden telde er 16 leerlingen.
Behalve groote koffij-tuinen en indigo-aanplantingen, en twee
ondernemingen van n o p a l—kultuur en coelienille-teelt, vindt
men in de residentie Bezoekie 5 suiker-fabrieken, als: de
Maas, Boedoewan, W rin g ie n -a n om , P a n d jie en Olean.
Eerstgemelde fabriek ligt zeer digt bij de hoofdplaats, waaraan
eenige suikerrietvelden zieh als het wäre aansluiten. De grond
van het gansche gewest wordt als bijzonder-vruchtbaar geroemd.
In 1854 bedroeg de prodnktie van padie 2,635,299 pikols,
van koffij 117,177 pikols, van suiker 264,349 pikols, van
indigo 14,790 ponden, en van Cochenille 45,1 79 ponden. Men
had er toen 1,295,650 klapperboomen en 5 houtbosschen, en
een’ veestapel van 28,036 buffels, 143,009 runderen, en
54,925 paarden. - Een pas opgerigte rijst—pelmolen was er in
werking. M p De vogelnest-klippen worden er verpacht , en de
kaneel-kultuur is er in 1849 ingetrokken.
Eenige palen voorbij Bezoekie ligt de afdeeling P a n a -
ro ek an en Bondowosso, die weinige jaren geleden tot eene
assistent—residentie verheven is. De k otta-Panaroekan ligt in
eene schoone baai aan de monding der rivier van dien naam,
en heeft weinig bekoorends, doch als historische plaats is ze
merkwaardig genoeg, daar de Portugezen hier in 1526 hurme
eerste vestiging op Ja v a stichtten en er eene Roomsch-Katholijke
missie hadden. Toen was ze een groote stad, en de zetel van
een groot rijk, waar veel liandel gedreven werd. — Aangenamer
is Bondowosso met zijn schoone bergachtige dreven en vrucht-
bare lapilouwen, waarin zieh de beide toppen van den kalksteen-
achtigen Ajang verhelfen. De top in het Z. O., die T jem o ro -
K en d en g heet, is 7,052 voet hoog, en de top in het ki. W.,
/Irg ip o e ro geheeten, heeft 9,557 voeten hoogte. Meermalen
B E Z O E K I E .
rust hier ons oog op den 10,770 voet hoogen Rawoe of
Rawoen (1) en den 3,900 voet hoogen R in g g it, die zieh
door de welige distrikten B o e n g a tta n , P e tja r a n en K lam—
pokan omringd zien.
Een eind weegs voorbij Pan a ro ek an loopt een binnenweg
naar P ra d ja k a n , den zetel des bestuurs van P a n a ro ek an en
Bondowosso, terwijl de groote postweg voortgaat längs Sitoe-
bondo en K lam p o n g an , en, over de rivier K a l i - t ik o e s ,
längs Assam—bagoes tot aan Soember—waroe, alwaar hij
bij den berg Seda.no of T e lag a -w o e ro n g of ook Balo eran ,
die 4,204 voeten hoog is, eindigt. Dezen postweg, van Sitoe-
bondo af, waar we bij den gastvrijen kontroleur v a n d e r v e n
(1853) overnacht hadden, tot hiertoe gevolgd hebbende, zitten
w.e in den passangrahan van Soember-waroe neder, en mediteren
er over de verdrietige reis naar Banjoewangie, die we thans
ondernemen zullen. Weldra echter zijn de rijpaarden gezadeld,
waarmede we de eerste helft dezer reis, d. i. tot aan B a d jo e l-
matti toe, moeten afleggen. "Voor ons zijn de heeren-paarden (koeda-
aloes of fijne paarden) bestemd, terwijl voor onze bedienden en
gevolg de k o e d a -g la tla k of heele lelijke en magere paardjes
gereed staan. Eluks zet zieh nu de stoet in beweging. Ter reg-
terhand hebben we den 6,001 voet hoogen K e n d a n g , den
8,268 voet hoogen K r in tjin g , benevens de bergen Soeket
en K o e k o e s a n , en voor ons uit de bergen I d jin of
Id jen g , W id o d a rin , Ranteh, Rouw, P e n d il e n S e lo g iri.—
Bij den berg P e n d il, die 7,485 voet hoog is, wordt een
waterval gevonden bij S o e n g i-p a h it op eene hoogte van
5,329 voeten, en op den W id o d a r in , die 7,572 voeten hoog
is ligt een meer in den kraterrand des bergs ingesloten. -
Ter onzer linkerhand hebben we kaap Sedano en S tra a t-B a li.
Het naauwe en siechte bergpad, door de hooge g la g a en
n lla n g - a lla n g vaak onzigtbaar, loopt bestendig door een
(1) Op dezen herg ontspringt de rivier A d jo n g , in het distrikt S o e k o -K e r to
der Afdeeling B o n d ow o sso . Ze ontlast zieh in de rivier M a ja n g .