Overigens worden de lijken der ontslapenen met liet hoofd naar
de zijde van den Bromo in het graf neergelaten, terwijl aan weers-
zijde der grafkuil twee bamboezen in den grond gestoken worden,
aan welker boveneinde een gevlochten korf hangt, die met rijst en
vruchten gevuld is. Deze spijzen zijn voor den overledene be-
stemd, van wien men gelooft, dat hij nog onzigtbaar op aarde
rondwandelt.
De Tengerezen liebben eene legende, die we liier moeten
mededeelen. 'Toen bovengenoemde K ia i d a d a p - p o e t i e met de
zijnen aan de verwoesting van M o d jo p ä liit ontkomen was en
op Ten g er eene schuilplaats gevonden had, smeekte hij den god
b r a m a , dat deze hem, Kiai, 25 zonen scheuken mögt, en beloofde
fevens, dat hij al die zonen aan dezen God op den berg Dassar
(die toen nog geen vuurberg of vulkaan schijnt geweest te zijn,)
zou teil offer brengen. De K ia i verkreeg zijn’ wensch, en bragt
zijne 25 zonen op den bergtop, eil leide ze onder het uitstorteu
van gebeden op een’ steen ter neder. Daarop klom hij a f , en,
z ie ! plotseling stortte de bergtop in , en braakte de D a ssa r
modder, asch en brandende lava u i t , en de 25 kiudereii waren
in den krater bedolven!... Ter vergelding van deze offerande
deed b r a m a van dit oogenblik af aan de vervolgingen der
Islamitische Zeloten ophouden, en de Tengerezen in vrede en
rust op het gebergte leven. Dankbaar voor dien zegen, gaven
de Tengerezen aan den berg Dassar den naam der godlieid
b r a m a , en noemden hem Bromo. - De offerande van den K ia i
wordt jaarlijks herdacht door de viering van het Bromo-feest.
Dan komen alle Tengerezen, mannen, vrouwen en kinderen ,
in de Zandzee te zamen en omringen den rookenden krater.
De priester, van eenige oudsten der dessa vergezeld, klimt naar
boven, en stört op den rand van den vulkaan gebeden uit om
zegen over het volk af te smeeken. Daarop werpt hij bloemen
en vruchten, als een offer aan de godheid, in den krater neder
en wordt het reukwerk ontstoken.
Nadat ons bezoek bij de eenvoudige patriarchale B ram in en
was afgeloopen, stegen we weder te paard en togen door donkere
wouden en diepe ravijnen, en over glibberige hoogten en steil-
ten naar T o s s a rie , hetwelk op 5,670 voeten hoogte aan de
noordelijke heiling van het T en g e rsch gebergte, op p. m. 3
uren afstands van den Bromo, gelegen is. Hier vonden we
een goed en net planken huis, waarin een brandende kagchel, die
in het groote zitvertrek stond, ons wel een aangename verrassing
zijn moest, dewijl menige regenbui onze kleederen doorweekt. had
en buitendien de koude op deze aanzienlijke hoogte doordringend
was. Hatte wolken dreven rondom en door het huis, en in de
vlakte, die bijna 6000 voeten beneden ons lag, hoorden we den
donder rollen en zagen we de bliksemstralen het zwerk doorkhe-
ven! Eenige oogenblikken later waren we geheel in grijze regen-
wolken gehuld, en konden we niets meer van den berg en zijne
omgeving onderscheiden. Moede en afgemat van den langen togt
namen we haastiglijk het waarlijk-goede middagmaal, dat de
Europesche tuinman van Tossa rie voor ons bereid had, en sliepen
weldra, onder het gebulder van donder, storm en regenvlagen,
rüstig in. Des anderen daags bezagen we de moes- en vruch-
ten-tuinen van Tossa rie . De vaderlandsche abrikozen- perzik-
en pruimen-boomen, met duizenden van vruchten beladen, trok-
ken het eerst onze aandacht, - toen de Hollandsche en Persische
rozenstruiken, - en daarop de heerlijke aardbezien, kropsalade,
uijen, kool, asperges, dop-erwten, peulen, andijvie, seldenj,
pieterselie, prinsessenboonen, boerenboonen, wortelen, aardappelen
enz. Ik behoef van de aardappelen (alleen overtroffen door die
van B o n th a in op Celebes) en van de grcenten van Tenger
niets te zeggen- De Tengersche groenten zijn op J a v a alom
bekend en beroemd, en doen niet onder voor de groenten,
die men in den moestuin te A rg a lin g a kweekt, welke tuin,
bij de dessa van dien naam, op 3,880 voeten hoogte aan de
westelijke heiling van den berg T jirm e j, in het distrikt Telaga
der residentie C h e ribon, gelegen is en waarvan ik hooger reeds
gesproken heb. Oorspronkelijk was de tuin van Tossarie een