oorden, en verdween teil laatste, zonder dat men ooit geweten
lieeft waar hij zou gebleven zijn !
K a n d i - l a r a s werd later koning van P e n g g in g , onder den
naam van p r a b o e—m a d o e - k o e s o e m o , en vervaardigde in 1218
(of 1314 A. C.) de steenen beeiden, die te K a li-b e n in g
(b e id e r w a te r), ruim een uur van P ra in b a n a n verwijderd,
gevonden worden. Zijn zoon p r a b o e - b ir ò w ò stichtte, gelijk
reeds booger gezegd is, den tempel te S a la tig a in het jaar
1300 (of 1373 of wel 1394 der Christelijke jaartelling), en
werd kort daarna door den vorst van het in 1200 (of 1294
der Christ, jaart.) gestiebte rijk van P a d ja d ja ra n g overwonnen.
De zoon van b ir ò w ò , genaamd d a m a r - m o i jö , werd de ons
bekende b e tàp a (boeteling of kluizenaar) op den berg Dien«-
in de B ag e len , en de zoon van dezen, namelijk raden-BA\-
d h o o n g , werd door den vorst van Modjo p à h it, b k o w id j o i j o VI,
tot vorst van P e n g g in g verheven, onder den naam van h a n -
d a i j a - n in g r a t . Deze zou de stichter geweest zijn in 1360
(of 1433 of 1454 der Christ, jaart.) der tempelen van Boro-
b o d o r in de Kadoe en van de oudheden te Soekoe of
Soekooh aan den bergLawoe bij S o e ra k a rta .” — Van de oudheden
van P a n a ta ra n , te S r in g a t en B lita r in K e d irie , ten
Z. W. van de oudheden van M o d jo p ä h it (waarover later) zegt
men, dat ze m 1364 (of 1437 Christ, jaart.) door den laatsten
vorst van het rijk van Modj o p à h it zouden gesticht zijn. Dit
njk ontstond in het jaar 1301 (of 1393 der Christ, jaart.)y«en
de laatste vorst er van, ; namelijk de bovengenoemde b r o w id j
o i j o VI, regeerde in 1390 (of 1484 der Christ, jaart.)
De dessa P ram b a n a n , waar de oudheden van P ram b an an
gelegen zijn, heeft hären naam ontleend van hempoe (smid)
r o m b ò . Ze zou dus eigenlijk moeten beeten : H em p o e -
rom b à n a n , of verkort P o e rom b an an , d. i. woonplaats van
den smid r o m b ò . Bij verbastering wordt thans algemeen P ram b
an an gezegd. (1)
(1) Tijdschrift voor N . I . J a a rg . I I , D. I.
De gezegde oudheden van P ra in b a n a n , ook T jan d i-S ew o e
of 1000 tempelen genoemd, beslaan eenen omtrek van 2400 □
voeten. Belialve den hoofdtempel, die 65 voeten lioog is, zijn
er slechts 246 kleinere tjandi’s of tempelen, die genoemd zijn :
T ja n d i-L o em b o n g (eene groep van 17 tempelen), T j a n d i -
llo r ö—D jo o n g ran g , T ja n d i-S á r ie . (paleis van Prambanan),
en T ja n d i-K a la s s a n of T ja n d i-K a li-B e n in g . Bovendien
is er nog een oud gebouw, genaamd K e d a to n—Ratoe-Böicö,
of n paleis van koning bökö.”
Uit de daadzaak dat men op J a v a , zoo hier, als in de
Kad o e , te O e n a ra n g , en elders, zeer vele beeiden viudt van
sivA, m a h a d e w A , d o e r g a en g a n é s a (de drie laatsten avatara’s
of incarnatien van s iv a ) leidt men af dat de sx v a—dienst het
eerst op Jav a gebloeid heeft, en later door die van b o e d d h a
verdrongen is, wiens vereerders in 3 sekten, t. w. in Boeddha s,
J in a h ’s en Molieman’s, verdeeld waren. Intusschen schijnen
er twee hoofdsekten geweest te zijn, t. w. die der sivA-baktas
(vereerders van s iv a , ) en die der visciiNOE-baktas (vereerders
van v i s c h n o e ) . De Sivisten werden ook L in g a d a rie s, en de
Visclmoevisten ook N a hm a d á rie ’s genoemd, welke nameu
afgeleid zijn van de bekende woorden L in g am en Na lim an.
De beeiden van b r a m a of p a r a —b r a m a , (liet denkende begin-
sel), van v i s c h n o e (het scheppende of voortbrengende beginsel)
eu van d o e r g a of s iv a (het vernietigende beginsel) worden ook
voorgesteld als de T rim o e rti (Drie-eenlieid), — d. i. de d rie
m ag ten of de drie openbaringen der hoogste godlieid, - in een
beeid, dat drie aangezigten heeft. Volgens de Mythologie der
Hindoes is a d i e - s a k t i e de moeder van deze Trimoerti geweest,
en zou s iv a de vader van v i s c h n o e geweest zijn, en b r a m a
geboren zijn uit de ta v a r a i of de nympheea-lotus (niluphar),
de bekende heilige bloem bij de Hindoes en Egyptenaren, welke
bloem uit den navel van v i s c h n o e zou zijn opgeschoten.
Waarschijulijk ook is het drietal der Trimoerti de personificare
der drie elementen: In d r a (lucht), Agni (vnur), en Brama
(de aarde). — De hei wordt in gezegde fabelleer aangeduid door