zou worden opgejaagd. Plotseling hoor ik een’ zwaren sprong
in het kreupelliout in de diepte van het ravijn, en nu hoopte
ik toch een hert te scliieten. Het zou voor de eerste maal in
mijn leven geweest zijn . . . Doch ik zag niets te voorschiju
komeu, hoe ik ook tuurde en hoe lang ik ook het kreupelhout
in het oog hield.
De Protestantsche gemeente te S a la tig a telt 148 zielen,
waaronder 59 ledematen en 88 kinderen. Zij heeft in haar
midden drie scholen, t. w. eene partikuliere school, bevolkt met
4S leerlingen, eene (kort daarna opgeheven) kostschool voor
jongens, bevolkt met 14 leerlingen, en een instituut voor
meisjes, teilende 44 kinderen. In de groote binnengalerij van
dit instituut of van deze meisjes-kostscbool worden de gods-
dienstoefeningen gehouden, wanneer de leeraars van S am a ran g
de gemeente alhier kerkelijk bezoeken. Ook hield de kostschool-
houder w'e ij e r g a n g , daartoe door de Samarangsche leeraars uit-
genoodigd, in dit lokaal des zondags godsdienstige voorlezingen,
gelijk zulks op eenige plaatsen in N e e r la n d s - I n d ie , waar geen
predikanten gevestigd zijn, door de Gouvernements—onderwijzers
pleegt te geschieden. — De Protestantsehe gemeente te Ambarawa
en O e n a ra n g , welke beide plaatsen tot S a la tig a
behooren, heeft een gezamentlijk getal van 108 zielen, waaronder
32 ledematen en 49 kinderen. Aan de voorstellen,
om voor de vereenigde gemeenten van S a la tig a en Amba-
rawa met O en a ran g een’ eigen’ predikant te benoemen, is
door de liegering een günstig gevolg gegeven, zoodat er sedert
1857 te S a la tig a een vast predikant gevestigd is. — Te
O en a ran g is geen school, doch te Ambarawa waren in 1852
twee partikuliere scholen, teilende eene gezamentlijke bevolking
van 34 kinderen. Dewijl echter het onderwijs alhier veel te
wenschen overliet, zoo werd nader in günstige overweging
gegeven, om er eene gouvernements lagere school te openen;
en aan niemand zal het thans onbekend zijn, dat niet alleen
Amb a raw a maar ook S a la tig a zieh reeds sedert eenige
laren in het be,zit van gouverneinents-scholen mögen verheugen.
Doch ik mag den lezer niet van Ambarawa spreken, zonder
hem ook die plaats te laten zien. Ik zal hem er aanstonds
breiigen, als ik hem nog vooraf het beroemde badwater van
S a la tig a heb aangewezen. Dit badwater vinden we, op bijna
een paal afstands zuidelijk van S a la tig a , in eenen grooten
gemetselden vijver, waarbij een net plankenhuisje gebouwd is
ten dienste der badenden. Het water schijnt uit vele bronnen
of wellen te gelijk op te komen en is kil-koud. Yolgens de
traditie en het bijgeloof der Javanen heeft het eene wonderbare
kracht voor gehuwde vrouwen zonder kinderen, en van hier is
het dat het eene groote bekendheid heeft. Om zijne bijzondere
frischheid en gezonde temperatuur wordt het door Europeanen
en inlanders veel bezocht, en door het aanwezen van een loge-
ment te S a la tig a hebben ook vreemdelingen gelegenheid om
er van gebruik te maken.
Overigens heeft de afdeeling S a la tig a niets bijzonder-merk-
waardigs dan alleen nog de rulnen van een’ steenen tempel,
die door den Hindoeschen vorst van P e n g g in g , genaamd
praboe—birowo, in het javaansche jaar 1300, of het christelijk
jaar 1373 (of 1394), zou gesticht zijn.
En thans zal ik met den lezer Ambarawa bezoeken. We
rijden dus eenige weinige palen terug, slaan dan, bij de
straks genoemde D rie -a rm e n , ‘ den weg in naar de residentie
Kadoe, en zijn spoedig te Ambarawa. Deze plaats is bijna
geheel door een bergketen omgeven en in een gezond klimaat
aangenaam gelegen, heeft eenige goede en nette europesche
huizen, wordt door eene heldere bergrivier doorsneden, en prijkt
met 'eene sierlijk-gebouwde en geduchte citadel, genaamd
W illem I. Yriendelijk worden we gehuisvest door den kontro-
leur der landelijke inkomsten en kulturen, den heer l a n g e ,
(kort daarna aan zijne gade en kinderen ontvallen). Met hem
bezoeken we de citadel met hare grachten en wallen en zware
poorten, ruim binnenplein, fraaije officierswoningen, goede ka-
serne en hospitaal, en breede terras. In 1852 vonden we hier