^ ' K L E I ) - : l e e m ::-' “ ’
Markèn. en 'Wieringen zijn van NoordhólIàtìcÌ i
Ens en Rmmeloprd van Overijsfel afgeV
feheurd. Tn den jàre leoo was-de Zuiderzee
meest zeer goed droog Land, met Zaai- età
Weilanden, met Bosfchen , en Boomen be-
plant, die nn alle verzwolgeiTzijh. ' ’
V..- Verbauende omzettingen voorzeker! !
• A . Algemeen zijn aangeilijkte en langzaam;
fpgehoogde: Gronden zeer vruchtbaar, daan
zij niet alleen nit .de„fijnile* llib en Kleidee-'s
len beftaan, maar bovendien met verrotte
PMntdeeien : en Dierlijke ftoffen .do orweven
'zijn.. . Oostvriesland, Iiet Oldambt, een' groo#
gedeelte van Groningerland en Vriesland ziillen
U , .onder - anderen, , door, biinne uitmuntenda
Wei- en Bouwlanden daar van kunnen over-
tlligen.77,':;.-'' ' . ) ;
; . V i Is de Klei niet zeer onderfcheiden ? .>
,.“A . Voorzeker, en van daar niet flechts.
derzelver ' verfchillende vruchtbaarheid, maar
ook verfchillend gebruik in het dagelijkfchè
leven, ■■ ■ : )■ ' 7
V./ Weik gebruik?
' A, Onze .Landlieden weten het Leem tq
gebruiken in de plaats van* Kalk tot metfe,
ling, en op fommige'plaatfen, b. v. in Drenthe,
bepleisterd-men er de van Rijs opgezet*
te en g'evlochtene Stallen, Hutten en Schaaps-
kooijen mede; en welke harde oiiwijkbai'i?
porschvloersu . hereidt men er .'algemeen .ygn !
: ■
)r
9
Î
I
TEELGROND. VEEN, 77
.Gij weet,- wat van de grove Klei i n 'onze
Steen- Pannen- en Pottenbakkerijen gemaakt
»wordt, hoe. eene witter en fijner foort de
iGoudafche Pijpen en het Delftsch Porcelei-ia
voortbrengt; hoe de Volaarde, eene zeer vette
Klei,- die gedroogd zijnde uit vele fijne
■ laagjes fchi jntte heftaan en als afgefchilveftï
van den Wolfpinner om de vethaid van de
„Wol- weg te- nemen, gebrnikt wordt.
V . Hoedanig is de Teel- , of Tuingrond
^efteld?,
A. Algemeen vindt men de Aardfoortcn niet
«onvermengd of zuiver, maar veelal. met elkander
.verbonden, Ook is de Teelgrond, zoo
¿als gij weet, zeer verfchillend,,doch voor de
»beste kan inen houden eene zamenftelling uk
fijne-Kleideelen, Zand, en eene Krijt- ofKalk-
aehtige 'zelfftandigheid, waarmede, bovendien,
wele andere ■ Stoffen door verrotting van Die«
îen ,en Planten verbonden zijn.
» V . Zeg mij, iets van het Veen!
A . ■ Het Veen wordt niet flechts in onä
-Naderland, maar ook op vele andere plaat-
jfen des Aardbols gevonden, . en fchijnt op
,zulke plaatfen, die boven Zee bleven, toen
' nog geene dijken de vloeden af keerdçn, uit
-Waterplanten, Bopmbladeren en andere dee-
den des Groeijenden Rljks ontftaan te zijn, zoo
dat deze zieh laagsgewijze. op elkanderen pak-
»en,r en met door ouderdora en Winden om-
H'.: »), ■ ' ' ; '''ge*
fîip