i
,37o N U T d e r P L A N T E N .
V . Kceren wij tot de bijzondere Planten
onzes Vaderlands terug.
- A . Zulks kan zeker niet gefchieden,
zonder met nederige haitelijke danlcbaarheid
onzen Hemelfchen Weldoener te voet tc
vallen, daar h ij„ niet alleen aan ons Vaderland
' zoo , vele. Planten gegeven heeft, die
onze verlorene krachten herftellen en het gezondfte
en fmakelijkfte voedfel opleveren,
maar ons ook tevens met . diegenc heeft
begunfíigd, die juist gefchikt zijn, om de
hier meest heerfchende Ziekten. te genezen,
o f om ons Vee' in krankheden. te herftel-
len, die ze^„„daii zelf uitzoeken en bij gevolg
kennen moeten. Daar ftaat de Klap-
roos en dé Maluwe: mij dunkt, de hoes-
tende Landman kucht nu veel minder op»
het bloot aanfchouwen —r daar het nederige
ViooUje met het Heve Roos j e , en de zwakke
Moeder krijgt. ;er, nieuwe krachten van —
daar de Salie en de Valeriana, welken de
fterk gefpierde Landman aan den zenuw-
zieken Stedelmg verkoopt — daar de kramp-
ñillende Slaapbol — daar de maag zuiveren-
de en maag verfterkende Rhabarber daar
het fcorbut werende Lepelblad — daar de Kamille,
de Vlier, dt Rosmarijn, Lavendel, het
Citroenkruid , de Fenkel, Tkijm , Melisfe,
Munte, Majorein, Baßlicum en Ruite. — daar
de fappige' rfrtrrii-cz/V, welke fommige Dor-
:;A pe-
N Ü T DEh p l a n t e n . 3 f i
pellngen jaarlijks, in zillk éèiie menigte tö
Amfterdam verkoopen, dat ze dertig düizend
gulden daärvoor te huis brengen — daar
de Kerfen, Morelien, Peren, AppeUn eil
Aaihesfen, Waarvan ook eenen aangenamen
Wijn gemaakt wotflt. Dus ziet g ij, welke
heerlijke Gewasfeh öns de Schepper gefchonken
heeft, die oils zoo vele dienften ,doen.
V . ' Zoo bezitten wij dan geenen oirdank*
baren grond ter voortbrenging van Genees-
middelen of van verfeheidene foorten vaö
fpijzen. . ’
A . Aanbid den goedeil Regeetder def
Wereld, die_ ons ook voor eenige jaren dö
Aardappeien, welke oorfpronkelijk in Chili,
in Amerika, te huis behoorèn, en het eerst
in 1585 naar Engeland werden overgebragt,
deed toekomen. Höe fpoedig was het voor-
oordeel, ’t welk zieh in het éerst tégen dit
allergezegendst gewas äankantte , niet över-
wonnen, en thans zijn zeker de Aärdappe-
len die fpijze,. die algemeen het liefst en het
meest genoten wordt , en daardoor fchier
dagelijks ZOÖ wel pp de tafel van den Rijken
verfchijntj. als den Armen beftendig Voedt.
Schier in alle gronden groeijende, weinig:
oppasfing noodig hebbende, op het fpoe*
digst Voor den disch gereed en zeer gezo'tiä
zijnde, hebben de Aardappeien een voor*
regt en eene aanprijziiig, die . zeldzaam bij '
A a s gg.
Í: