f o .
E I G E N O N D E R Z O E K ,
overal , waar wij ons bevinden , wandelendt.
reizende , bij het, nemen van nitfpanningen,
de Schepping knnnen gadeflaan, eu den aard
der dingen onderzoeken. ,
V . Laat mij meer hiervan hooren!
A . Mijn tweede Regel i s : dat gij niet
pechts een gegeven Onderwijs her denkt, maar'
vooral de aangewezen flukken met eigen poge^p^^
aanfchouwt, en ze lf deze onderzoekt. Maak'
het U in ’ t algemeen tot eene, w e t, om
hetgeen gij zelf kunt zien, hooren, ondci"
zoeken niet blindelings op gezag van andereti
aan te nemen.. Eigen onderzoek geeft Ons-
de duurzaamfle, . de zekerfle kennis, en dc
Natuur wil niet flechts uit Boeken o f dooj«
Onderwijs geieerd, maar ook zelve onderzocht
zijn. '
■ V . Uwe derde Regel volge n u ! de twee
eerften neem ik aan.
A . Mat U niet a f, om boven het bereih
van het . menfcheiijk kenvermogen te widen
gaan, o f dat duistere na te vor fchen, waar-.
over fleeds de g&voelens der diepst denkende
Geleerden onzeker zijn geweest. Wij moeteit
in alle de verklarlngen van de Werkingen
en Verfchijnfelen der Natuur- tot de eerfte
Grondkrachtert doordringen, doch verder te
gaan; en ook deze te willen onderzoeken
o f begrijpen , is nutteloos, eh zelfs verkeerd,
IHoe veel heeft men gegist en gctwist ovar.
■
' G -E N E I 0 D H E I Da m
de öorzaken van Zwaarte , Aantrekking, Veri*
wantfcliap, Veerkracht, en met wat ander
gevolg, dan met vermoeijing» vanr den Geest?
Geef ook fteeds in uw Onderzoek aan het.
Nuttige den voorrang boven hetgeen enkel
•Cen» voorwerp van befpiegelende -Kennis is
offchoon gij ook nimmer ten opzigt van heti
laatfte onverfchillig moet' wezeff, maar altijd
naar vermeerdering van Kennis trachten.
V . Laat mij nu den vierden Regel ook;
hooren!
A . Onderzoek, zoo gij verder gaan wilt,'
j»aartoe uwe genegenheid meest overhelt, o f
welk fluk meest met uwe Vermögens flrookt.
De Schepper heeft zeer wijsfelijk onderfchcL
dene neigingen en Vermögens in zijne Schepfelen
ter bereiking van het. algemeene welzljn.
.gelegd, enmaar mate wij meet volgens onze neigingen.
werken, maken wij ook meer vorde-
ringen, zonder vermoeijing. De beroemde
HUi jGENS en LULOFS mocsten fmaak hebben
in de Sterreltunde, ’s g r a v e z a n d e eii
m u s s c h e n b r o e k in de Wis - e a
Natuurkunde; b o e r h a a v e en a l b i - n j j s
in de Genees- en Ontleedkunde; d e g r o o t «
en B V N R e R s H 0 E K in de Regtsgeleerdheid ,
en door overeenkomftig hunnen finaak te
werken werden zy zoo groot in deze onderfcheidene
vakken van Geleerdheid. Leg Ö
dus voorgl op dat gene toe, waarvoor gij
. . .K i 5 ■ #
■ft'
: : 4