maar het gebeurde opeubaart, wordt zonder verschooning door
de leden der Alfoersche Maçonnerie vermoord, en een dergelijk
lot wacht ook den kandidaat, die zieh bij de plegtigheid der
wijding niet aan den priester zou onderwerpen. ”Wordt er soms
een doode, met het k a k é h a n—kruis of maçonniek teeken op
de borst gemerkt, in het bosch of aan het voetpad gevonden,
en blijkt het dat de doode vermoord is geworden, dan zegt
het volk, dat de vermoorde het geheim verraden had en hier-
voor door de geesten is gestraft geworden.
Yolgens mededeeling van den heer v a n schm id in gemeld
Tijdschrift, luiden de Alfoersche woorden, waarmede de oproe-
ping in de kampongs tot de plegtigheid der receptie in het
gebouw der Alfoersche Loge plaats heeft, als volgt : * S a ijin a
su e l (volgen de namen der drie rivieren T a la , E tty en Sa-
poeléwa) h a la melapoe fo e ria l w a ë le ,” ' en gaat er des
avonds voor de plegtigheid een man door de lo h o k y ’s of
gehuchten en kampongs rond, die zieh als sw a n g ie , d .i. als
een’ door een’ boozen geest of duivel bezetepen aanstelt (1),
en op een trompet van bamboe blaast, met de vermaning aan
de vronwen, dat ze stil in hare huizen moeten blijven en de
plegtigheid van de receptie der A so e -n ia s a of nieuwelingen
niet mögen bijwonen. De heer v a n schm id meent, dat de
gansche ceremonie niet anders is , dan eene gelegenheid om
feest te vieren en om ten koste van anderen dagen lang te
eten en te drinken ! . . .
De vorm of gedaante der figuur, die als t j a p - k a k éh an of
k a k é h a n -k ru is op de borst geprikt wordt, laat zieh inis-
schien moeijelijk beschrijven. Het is een regthoek of regthoékig
vierkant, of liever een p a ra lle lo g ram met een ruit in het
midden. Aan de basis en de bovenlijn van den regthoek zijn
(1) Sw an g ie beteekent: »geest, spook, verschijning.” P o e lo e -S w a n g ie b. v.
beteekent : » spook-eiland of geesten-eiland of betooverd-eiland." Gewoonlijk wordt
door S w a n g ie een b o o z e g e e s t verstaan.
3 ä 4 horizontale, en aan de beide opstaande zijden 3 h 4
vertikale, lijnen naast elkander getrokken, die als het ware
conisch verloopen en door 4 stippen of punten als door een
kruis gekroond worden.
Bij het bovenstaande kan nog de bijzonderheid gevoegd worden,
dat de leden van het kakehan-verbond, of de ifan
(stammen), die er toe behooren, bekend zijn onder den naam
van P a t t a - s iw a , terwijl de stammen, welke tot dat verbond
niet zijn toegetreden, P a t t a - l im a genoemd worden.
Yan Waisamo stoomden we eenige uren later naar de
Christen-negorij Iia to e so ew a , die eene bevolking telt van
294 zielen, waaronder 13 ledematen en 143 kinderen. Onder
de mannen zag ik er eenigen, die het kruis van het kakehan-
verbond op de borst of armen droegen, en zieh, naar men zeide,
grootelijks overgaven aan het gebruik van het hooger reeds
genoemde, K o o lw a te r, een’ bedwelmenden drank, die door
gisting van het sap der sagoweerpalmen verkregen wordt. Ook
werden ze verdacht gehouden, dat ze zieh soms in het geheim
aan het koppensnellen schuldig maakten.
In het kleine, van het kerkgebouw afgescheiden, schoollokaal
namen 48 kinderen aan het onderwijs van den goe roe deel.
Beide gebouwen waren siecht onderhouden, — en daar nu de in-
gezetenen der Christen-negorijen in de Molukkos gewoonlijk
voor het oprigten en onderhouden van hunne kerken en scholen
zorgen, zoo was het de schuld der dorpelingen van Hatoe-
soewa, dat deze gebouwen in siechten staat verkeerden. De
meerdere of mindere Jiefde der Moluksche dorpelingen voor
Christendom en onderwijs staat als het ware in het front van
die gebouwen geschreven. In de negorijen, waar men prijs
stelt op de Christelijke belijdenis en op het schoolonderwijs der
jeugd, ziet men immer zeer fraaije kerken en schoollokalen.
Yele negorijen schijnen zelfs met elkander te wedijveren, om
de fraaiste kerken en de beste schoollokalen te bouwen. Een