de dragers, die met een lioogst—ongunstig terrein te worstelen
hadden, niet te zeer te vermoeijen. De nog altijd 011-
gesloten been-woud echter, welke rnij steeds aan Kajoa bleef
herinneren, noopte mij telkens om weder van den draagstoel
gebruik te maken. De negorij Alang ligt vlak aan den zuid-
west-boek der baai van Ambon op een rotsachtig heuvelland,
waartegen de baren der zee aanhoudend breken. Er is een
goede ankerplaats, eu op kleinen afstand van het dorp ziet
men een wachthuis ter wering van den sluikhandel. Längs het
strand en eenige vademen ver in zee ziet men groote rotsen,
waaronder sommige zieh bijkans boven water verheffen. Op deze
rotsen verging, omstreeks het jaar 1820, het Nederlandsch
oorlogschip J u n o , van welk vaartuig men later nog vele arti-
kelen uit de diepte heeft opgevischt. Doch de gulzige zee houdt
nog veel, en ook eene groote hoeveelheid zilveren munt, welke
de J n n o aan boord had, in baren sehoot besloten.
De bovengenoemde tot dus ver bezochte, en zoowel aan de
Binnenbaai als aan de Buitenbaai gelegen, negorijen behooren
allen tot de afdeeling A m b o in a , tot welke afdeeling ook nog
de later aan H ito e ’s zuidkust te bezoeken negorijen S o e li,
T ia l—S e r a n i, en T ia l— s lam , en de aan H ito e ’s oostkust
gelegen negorijen T e n g a - te r ig a , T o e leh o e en Waai behooren.
De drie laatstbeschreven negorijen echter, namelijk H a to e ,
L ilib o o i en A la n g , bezocht ik eerst in Januarij 1854, daar
ik door mijne zoo aanstonds te vermelden reis naar Cer am
verpligt was geworden, om vdor 10 Nov. naar de hoofdplaats
terug te keeren. Ik heb nogtans van mijn bezoek in deze
3 negorijen maar dadelijk gewag gemaakt, omdat de overige
en later te bezoeken negorijen aan H ito e ’s westkust niet in
de afdeeling A m b o in a , maar in de afdeeling H ila en La-
r ik e , gelegen zijn.
Op den 10 November dan had ik gelegenheid, om de
gemeenten en scholen op de Zuidkust van het ongeveer 350 Q
mijlen uitgestrektheid hehbende eiland Ceram te bezoeken,
en wel met Z. M. oorlogs-stoomschip E tn a , hetwelk (gelijk
hooger reeds gezegd i s ,) toen gekommandeerd werd door den
heer Luitenant, ter zee der I e klasse (thans Kapitein-Luitenant)
H. v. vo n v a l e n t in i , en waarvan het état-major bestond uit
de almede boven reeds genoemde heeren t id e m a n , k n iph o r st ,
w il i .in ck , h a b e t s , (zijnde de heer k n iph o r st later vervangen
door den luitenant ter zee 2e kl. J. a . g r e v e ) , th e pa s s en
d e rochem on t. Deze gelegenheid dankte ik aan de welwil-
lendheid van den Kommandant, en tevens aan den Gouverneur
der M o lu k k o s , die juist voornemens was om zijne inspektie
längs die kust en op het eiland Sap a ro e a en verder op de
Banda-eilanden te doen. In den morgen van den 10den gingen
we aan boord, en stoomden met schoon weder de baai uit.
\Yeldra passeerden we den Hoek van A l a n g , en verder het
blokhuis B o tte rd am in de negorij L a rik e aan de westkust
vpi H ito e , en stuurden wijders het vaarwater tussehen den wal
van H ito e en de eilanden D rie -g e b ro e d e rs door. Opvolgend
zagen we längs de kust de negorijen A s s ilo e lo e , O e rin ,
Lima en C e ith , welker Muhamedaansche Hoofden in met vlaggen
en wimpels versierde o rem b a a i’s naar boord van de E tn a
zeilden, om den Gouverneur der Molukkos (die door de inlanders
den toean bangsäwan of v e rh e v e n h e e r genoemd wordt,)
hunnen eerhied te betuigeii. Voorbij deze negorijen liggen verder-
op längs de westkust de L e ij-b a a i, de hoofdplaats H ila met
haar fort Amsterdam, de negorij K a itito e met hare nagel-
tuinen, en de negorijen W a k a l, Momale en M o re lla ,
zoomede de negorij H ito e—lama of O u d—H ito e aan de helling
van een’ berg,. alwaar nog de fundamenten zijn van een
oud blokhuis, hetwelk weleer van zware klipsteenen gebouwd
werd. Dit blokhuis, - het in het jaar 1656 gestichte
fort Ley d en , - was de eerste sterkte, die de Nederlanders op
het eiland Ambon bouwden, gelijk H ito e - lam a de eerste
plaats was, waar ze met de inlanders dezer gewesten in onder-
handeling traden. Ook bij de bovengenoemde negorij Lima