ter school. lu het jaar 1644 was hier de predikant .t. j . betjnd
gevesfcigd, en tot aan ongeveer liefc jaar 1829 waren er op-
volgend 3 zendeling-leeraren van het Ncderlandsch Zendeling-
genootschap werkzaam, t. w. j. c. v o n c k , o. l . e u d e n en
j. a k e e slo o t . Het groote bamboezen schoollokaal was onbe-
vloerd, en de leerlingen bewerkten hunne sommen in het
drooge zand, dat de natuurlijke bevloering van het gebouw uit-
maakte. Als surrogaat van papier gébruikten ze pisang-bladeren
of schrijfplankjes van K a jo e - t i t i e of K a jo e -p o e lé , en voor
inkt het met roet vermengde sap van d aw n -b o e ro n g , gelijk
liooger reeds is aangeteekend.
De negorij K aibobo is een groot open vlek aan het strand,
en wordt aan de zeezijde door vele opdiepten en reven be-
schermd. Ze heeft een wèl-onderhouden en zindelijk voorkomen,
een ruim en net kcrkgebouw, en verscheidene goede
inlandsche woningen, die echter onregelmatig en wanordelijk
zijn aangebouwd. We bleven hier den dag en den volgenden
nacht over, en vönden in het hnis van den Eegent endenmees-
ter zindelijke en met veel-kieurige katoenen .stoffen en sitsen
(K a in - t j i ta ) gedrapeerde kamers. De bedden waren almede
zeer rein en' goed, en de helder-witte neteldoeksche bedgor-
dij nen, volgens Ambonsche gewoonte, met bouquetteu van
vederen—kunstbloemen rijkelijk en met smaak versierd.
Tegenover K a ib o b o ligt het onbewoonde en onvruchtbare
koraal- of rots—eilandje, waarop de beroemde v a l e n t i j n eenige
dagen als schipbreukeling in jammerlijken toestand doorbragt,
gelijk hij zulks in zijn O u d—e n - n i e u w -O o s t - I n d i ë mede-
deelt. De hooge baren, die toen, bij feilen wind, onstuimig
op de ondiepten en banken voor de negorij K a ibobo braken,
verhinderden de gemeenschap met deze negorij, ofschoon het
eilandje slechts ongeveer een halve mijl er van verwijderd ligt.
In den vroegen morgen van den 14cl™ stoomden we naar de
kleine negorij W a isam o , welker bevolking almede geheel uit
Alfoersche Christenen bestaat, en 72 zielen telt, waaronder 44
kinderen. We' zagen hier een goed schoollokaal, doch een
vervallen kerkje. Onder de 28 volwassen Christenen was niemand,
die belijdenis des geloofs had afgelegd. In de school
vondeu we 21 kinderen. —■ De gemeente van W a isam o , welke
plaats van de heidensche kampong K a ir a to e , welke p. m.
200 zielen telt, niet ver verwijderd lig t, is in 1824 door
wijlen den bovengenoemden zendeling-leeraar vonck gesticht,
doch hare leden hebben nog veel van de zeden en manieren
der heidensche Alfoeren bewaard, en eenige mannen hadden het
bekende teeken van het Ceramsch K a k e h a n -verbond op hunne
borst getatouecrd.
Omtrent dit K a k e h a n - of kakian-verbond leest men in
den 5d™ jaargang van het Tijdschrift van Neerl. Indie eenige
bijzonderlieden, die we hier straks zullen overnemen. Volgens
sommigen zou dit Verbond ontstaan zijn na het jaar 1602,
toen st e v e n v a n d e e h a g e n in de Molukkos oorlog voerde,
en er aan den hoek van Sial 99 dorpen van Howamowel, het
westelijke schiereiland van C e ram , verwoest werden, — of wel
na 1698, toen, onder a en o l d d e v lam in g v a n o u d sh o o e n ,
het exstirpatie—stelsel der kruidnagelboomen zoo vreeselijk werd
gehandhaafd. In beide gevallen zou het dan een Verbond tegen
de Kompagnie geweest zijn. Volgens anderen echter is het een
Verbond, dat weleer door de Alfoeren van Westelijk-Ceram
tegen de Alfoeren van Oostelijk-Ceram gesloten werd. Dezen
gronden hunne meening op de om standighe idda t men het
Verbond alleen in Westelijk-Ceram aantreft, terwijl het bij de
Ifa n of stammen vau Oostelijk-Ceram onbekend is; of, met
andere woorden, dat het Verbond zieh niet verder uitstrekt dan
van den Westhoek van Ceram af tot aan de lijn , die men
in verbeelding, — van N a n ia le aan de Noordkust tot E lp a p o e ti
aan de Zuidkust toe, - dwars over het eiland heen trekken kan,
en alzoo tot de grens tusschen west- en oost-Ceram. Doch hoe dit
zij, - het Verbond bestond weleer en bestaat nog, en aan het
hoofd er van staat een priester (Mawing of Maoen of Mauwen),
die den titel voert van v o o rsten priester, of Mauw en -