voorbeeld van zoodaiiigen wedijver trof ik onder anderen aau
in de digt aan elkander gelegen (eil later te vermelden) nego-
rijen H a ria en P o r to op het eiland Saparoea.
Hatoesoewa ligt digt aan zee. Versclieidene goede huisjes
staan tusschen eenige armoedige hutten aan den hoofdweg der cj o O
negorij en längs de smaller paden. Kokospalmen en vrucht-
boomen spreiden hunne kroonen van takken en bladeren boven
het dorp verkoelend u it, en op eenige kleine velden en akkers
ziet men padie, katjang en djagong groeijen, terwijl eenige
sago-, pinang- en kokos-palmen op den achtergrond met hunne
schoone kruinen als vederbossen vriendelijk en liefelijk wuiven.
Des anderen daags vroeg, 15 November, stoomden we digt
längs de kust en geraakten weldra tegen 6 à I 7 uren, bij
laag water, op een der uit den wal van Cer am üitstekende reven
vast. Het vaarwater längs Ceram’s zuidkust is, naar ik meen
verstaan te hebben, weinig bekend, en onze loods was er ook
niet zeer ’t liuis, of dacht misschien, (zoo als met inlandsche
loodsen dikwijls het geval is,) dat een zeeschip van 10 of 11
voeten diepgang passeren kan, waar een inlandsche praauw pas-
seert. Gelukkig dat we, ¡¡§f|dank zij der voorzigtigheid van
den kommandaut, - naauwelijks met halve kracht stoomden.
De schok was dus onbeduidend, en de E tn a schoof niet ver op
het rif. Na verloop van 2 à 3 uren zou de vloed komen, en
het schip van zelfs weder vrij worden. Eene poging om het af
te brengen was vruchteloos geweest, en werd, daar de zee dood-
stil en zonder deining of zwelling was, niet verder voortgezet.
Intusschen vermaakte zieh het scheepsvolk met het hert en den
kasuaris, die reeds mak waren geworden en met de melkgeiten
en katten vrij op het voordek rondliepen.
Eindelijk tegen 9 à 10 uren kwam de vloed en dreef de
E tn a gemakkelijk, en zonder eenige schade of averij bekomen
te hebben, van de droogte af. Nu stoomden we, — immer met
het fraaiste weder en längs een met velerlei boomen, planten en
gewassen rijk—gestoffeerd strand, - naar de aan elkander sluitende
en met elkander verbonden Ohristen-negorijen K am a rian en
Seroeawan. De gemeente dezer beide plaatsen telt 921 zielen,
waaronder 435 kinderen, doch slechts 36 ledematen. In het
schoollokaal, dat digt bij het kerkgebouw is opgetrokken, woon-
den 105 leerlingen de lessen bij.
Van de negorij Seroeawan va.lt weinig te zeggen. K am a rian
is een, met eenige breedere en smallere voetpaden doorsneden,
groot en open vlek, waar men de, - van bamboe of gabba-
gabba gebouwde, en met atap of a la n g - a la n g of g lag a of
nipa. gedekte, - huizen onordelijk en als verstrooid staan ziet.
Het huis van den Kegent was van binnen met sitsen en katoenen
gedrapeerd, en de ingang der deur en de gansche voorzijde der
woning waren met groen behängen, terwijl aan de landingsplaats
en digt bij het huis eerebogen. stonden, met takken en bladeren
en slingergewassen bekranst, en aan beide zijden van het voet-
pad, dat naar het huis voerde, vele guirlandes en festoenen
prijkten . van gespleten bladeren der kokos- en sago-palmen,
gelijk men zulks overal b ij' feestelijke gelegenheden in de kam-
pongs of negorijen der Indische Volkeren ziet.
Eenige uren later stoomden we naar de Christen-negorij
T ih o e la le , alwaar de gemeente 264 zielen telt, waaronder
68 kinderen , doch slechts 24 ledematen. De negorij had een
zindelijk voorkomen, doch de kerk was in vervallen Staat. De
school was met 56 leerlingen bevolkt.
Den nacht van 15 op 16 November bragten we, gelijk we
veelal deden, aan boord van de E tn a door, en bereikten den
16äe” de Christen-negorij K o em ak a a i, welke eene bevolking
heeft van 408 zielen, waaronder 171 kinderen, doch slechts
39 ledematen. De school was met 84 leerlingen bevolkt. De
kerk was geheel van planken, in stede van g a b b a -g a b b a of
bamboe, gebouwd en zag er goed-onderhouden uit.
Bij de rijkelijk met groen versierde landingsplaats werden we,
volgens de meestal in de Moluksclie Christen—negorijen gebrui