bestaat nog en zijne poorten zouden nog gesloten kuniien worden;
maar, toen langzamerliand de tijden .rüstiger weiden eu men
geen vrees meer liad voor de vijandige aanvallen van Makassaren
en Boegineze» , heeft men ook eenige huizen buiten den ring-
muur gebouwd, zoodat tlians alleen nog de Oude stad of
bet eigenlijke V la a rd in g e n , door den muur is ingesloten,
terwijl de N ieuw e stad rondom een groot vierkant plein buiten
den muur is aangelegd.
Het wajien van V la a rd in g e n , öf liever van M ak a s se r, is
een klapperboom, door een zwaard of degen doorstoken. Dit
wapen zou zijn’ oorsprong te danken hebben aan eene plegtige
handeling van den beroemden admiraal, later (1681— 1684.)
Gouverneur-Generaal, c. j . spee lm an , die in een tijdverloop
van 3 jaren, t. w. van 1666 tot 1669 , de Makassaarsche rijken
tot onderwerping bragt, nadat dit reeds in 1653 onder arnold
d e v l am ing , en in 1660 onder v a n dam en fr u itm a n , aan-
vankelijk en met eenig goed gevolg was beproefd geworden.
Toen speelman namelijk in zijne legertent op den 18 November
1667 het bekende Bong a ijsch kontrakt of Traktaat tusschen
Nederland en eenige vorsten van Celebes sloot, stond hij (zegt
men) in eene vergadering van vorsten, die hij belegd had,
met waardigheid op, en stak hij zijn’ degen door den stam van
een’ nabijstaanden kokospalm, en zwoer: u dat hij met allen
die dit traktaat zouden sehenden, doen zou als met dien klapperboom.”
Ter herinnering aan dit feit zou M a k a s s e r het
bovengenoemde wapen hebben aangenomen. (1)
Vroegere onlusten te M ak a sse r, zoo als b. v. die van 1618,
werden successivelijk gedempt, en die, welke in 1777, tijdens
(1) De plegtigheid had plaats tusschen B o n g a i j of B a n g a a i , (een Rijk op
de oostkust van C e l é b e s , behoorende to t het gebied van den Sultan vau T e r n
a t e , ) en B a r o m b o n g of B o r a m b o n , eene negorij in het Rijk van G o a ,
aan C e l é b e s ’s westkust. Van het Rijk B o n g a i j weet men dat het in onde tijden
door de vorsten dr.r 40 B o n g a ij-eilanden aan hun gebied werd toegevoegd, - en
van deze èilanden is het bekend, dat ze in 1580 door BABOE, koning van
T e r n a t e , onderworpen , en in 1655 door den landvoogd DE VLAMING werden
in bezit genomen.
het bestuur van den Gouvemeur-GeneraaL R. de k l e rk , op
Celtibes plaats hadden en door zekeren sankilang waren ver-
wekt, werden in 1778 door de inneming van Mak a sse r ge-
eindigd. De roemrijke wapenfeiten der onzen, onder aanvoering
van den Generaal van g e e n , gedurende den opstand van Boni
in 1824 liggen nog versch in het geheugen. De vernieuwing
van het Bongaijsch traktaat op den 7 Augustus (1824), onder
het bestuur van den Gouverneur-Generaal van der capellen,
was het gevolg der behaalde zegepraal.
De handel ter hoofdplaats Makasser is tamelijk-levendig.
De straks genoemde alhier t’ huis behoorende Padoeakan’s varen
op N ie uw -G u in e a , B a li, L o jn b o k , A tjin , B io uw , Sin-
g ap o e r, Samarinda,, Mampawa en K o e te i (Borneo) ten
aanvoer van getah-pertja, rottan en was, en verder op de
noordkust van N ie uw -H o lla n d , en op de Aroe-eilanden om
tr ip a n g te vangen (1); terwijl de B a d jo 's , die veelal in hunne
vaartuigen huizen, karet, boomwol, vogelnestjes, tripang en
paarlen naar China brengen. De Boeginezen en Makassaren
handelen zoowel ter zee als binnen ’s lands, doch de Alfoeren
in het noordelijk gedeelte des eilands leggen zieh meer op den
landbouw en de fokkerij van runderen, buffels en paarden toe.
In 1847 werd dehavertvan Maka sse r door den heer Gouverneur-
Generaal j . j . ROCBtussEN, die deze plaats persoonlijk bezocht,
tot vrijhaven verklaard. - Van de beroemde Makassaarsche spin-
nerijen en weverijen van geruite sarongs of kleedjes behoef ik
wel niet te spreken. Deze kleedjes zijn overal gezöcht, en
evenzeer gewild als de vermaarde Makassar-olie, of als de
(1) ; Men weet dat de t r i p a n g een zee-slak.is en als lekkernij onder de Indische
Volkeren, en vooral ook bij de Chinezen, Staat aangeschreven, Ze wordt gevonden
op de rotsige kusten van eenige eilanden. — Een ander zeeprodukt is de a g a r - a g a r ,
eene soort van zeewier (fucus saceharinus.) Dit wordt almede op de rotsige kästen
van vele eilanden in den Indischen Archipel gevischt, en maakt, - vooral voor de
bevolking van het eiland B i 11 i t o n , - eene hoofdbron van bestaan uit. Het wordt
in groote hoeveelheid naar China nitgevoerd. Tot gelei gekookt is het een bekend
zee-banket, doch de Chinezen gebruiken het ook als lijm (g e ta h ) .