uiterst-schaars gemeubleerd. We dronkeu er thee eu gebruik-
teu vervolgens iets van het maal, dat ous werd voorgezet, en
dat uit rijst, geroosterde jo jo - of djagong-koekjes, gebraden
viscli en schapenvleesch bestond.
De ten zijnent verzamelde Goegoegoe’s eil B o b a to ’s waren
in Europeschen traut in het zwart gekleed, even als de Goeroe
der plaats, doch de dorpelingeu in verschillende kleeding-
stukken gestoken. De vrouwen droegen of gebloemde of sitse
baaitjes, even als vele Maleische en Javaansclie vrouwen, of
zwarte Ambonsche baaitjes, of wel zeer ■ lange baaitjes van
K o f fo - of M an illa -h en n ip , en daaronder rood- of blaauw-
geruite katoenen sarongs. Het toilet der mannen daarentegen
bestond, behalve in körte pantalons, in de nationale witte of
geelachtige Koffo-baaitjes, die hun doorgaans eng om liet lijf
sloten en tot bijna op de voeten nederhingen. In de verte
zou men gemeend hebben, dat ze witte hemden aan hadden,
die men vergeten had in tijds te verwisselen. Het was een
zoo smakeloos en onbehagelijk kostuum, dat ik nergens in den
Indischen Archipel de wedergade er van gezien heb. Doch, al
is het model niet gracieus, - het kleed is van eigen fabrikaat,
eu de stof is van eigen maaksel of bereiding. Ik had gelegen-
heid om mij hiervan te overtuigen, toen ik laat in den namiddag
eenige S a n g ie re z e n aan het bereiden der koffo-vezels of
k o ffo—draden bezig zag. Eenige omgekapte. koffo-stammen
van p. m. 6 ä 7 voeten lengte waren bij elkander gebragt, en
van de vele los op elkander liggende en gemakkelijk af te schillen
lagen, waaruit de stammen bestaan, werden repen gesneden van
p. m. eene hand breedte. Deze repen werden langzaam doorge-
liaald of doorgetrokken over een ijzeren werktuig (het best bij
een stomp mes of hakmes te vergelijken), hetwelk op den rüg
of met het scherp naar boven, geplaatst, en tusschen een stuk
hout en een zwaar gewigt gekneld was. Bij het trekken of
doorhalen der repen, bleven de fijne witte, en zijde-achtige vezels
in de handen van den werkman, terwijl de onbruikbare deelen
der repen achter het werktuig hangen bleven en het nitloopende
sap eveneens daarachter wegsijpelde. De fijne draden werden
vervolgens dadelijk in de zon te droogen gelegd, terwijl de
fijnste draden, doorgaans van de kanten of randen der lagen
verkregen, zorgvuldig gesorteerd werden. Haar men leest, heeft
men voor de bereiding van edn pikol koffo de stammen van
ongeveer 100 koffo-boomen of planten noodig, doch somwijlen
zijn 80 stammen hiertoe voldoende. Op schrale gronden echter,
waar de stam niet zeer dik wordt, heeft men vaak 120 of
meer stammen voor een pikol koffo te bewerken.'
Eene groote menigte van koffo-stammen zagen we, op den
achtergrond der negörij, tegen de hellingen van het al spoedig
rijzend gebergte geregeld aangeplant. Gelijk reeds hooger gezegd
is , zien deze stammen of boomen er uit als pisang—stammen,
doch dragen ze geen vruchten die eetbaar zijn. Als ze een
jaar oud zijn, worden ze voor de bewerking geschikt geacht
en omgekapt. Op al de eilanden van S a n g ie r, zoowel de
bewoonde als de onbewoonde, ziet men de koffo—struik tieren,
en in al de negorijen der bewoonde groep de koffo bereiden,
en al de mannen en vele vrouwen in koffo-baaitjes gekleed.
Het bereiden en weven der koffo is wel het voornaamste be-
drijf der goede ingezetenen; doch men ziet ze ook vaak matten,
touwwerk en grof zeildoek vervaardigen. Het touw (talie) slaan
of draaijen ze van de grofste vezels of draden der koffo-stammen,
en het zeildoek (k a ro n g—laaijer) van het vezelachtig omkleed-
sel der klappernoten. Yan deze noten maken ze ook drinknappen
(g a jong’s ), waartoe de doorgekapte of doorgezaagde
tam p o e ro n g of harde en eivormige dop of schaal der noot
gebezigd wordt, terwijl ze van de bladeren der kokospalmen
daken en wanden voor schüren en loodsen (pondok’s) bereiden (1).
Des anderen daags, des morgens vroeg, viel het anker der
(1) Van het bloesem-sap der C o e o s - n u c i f e r a (kokospalm) wordt ook A r a k
gestookt, welke drank op J a v a van gekookte rijst, palmwijn en A r e en g-suikef
( g o e l a - d j a w a ) gestookt wordt. — Voor drinknappen bezigt men ook de schaal
der K a la b a s s en of pompoenen ( p r in g g i e of la b o e ) .