s e r , marnstba (1853), vergezeld van den meester saptenno ,
den l sten Luiteiiant der artillerie hartz (sedert overleden)
eil den officier vau gezondheid h artsteen. Al deze Heeren
maakten natuurlijk gaarne gebruik van de gelegenheid, die
mijne reis hun aanbood, om de bovengenoemde plaatsen te
bezoeken, werwaarts ze door hunne dienstpligten geroepen
werden.
Weldra stoomden we, op den 31stf“ Mei, längs de kusten
van het koninkrijk Goa en die van de rijkjes van T o e r a te a ,
L ay k an g eu S a n d ra b o n i, terwijl we opvolgend de landpunten
P a n e k o k a n en G lis s o n , kaap M a g in d a r i, bet eiland Tana-
kek e , T o p ie -d jaw a , kaap L a y k a n g , de baaijen van T o e ra te a
en M e la sso r en kaap B o e to -b o e to passeerden. Des anderen
daags ankerden we in de baai B an tliie of de baai van B o n—
th a in of B an ta e n g , en lieten ons weldra naar den wal
roeijen. De k o tta -B o n th a in , welke door een fort met 4
bastions beschermd wordt, is niet groot en telt slechts ruim
3000 ingezetenen. De zendeling—leeraar w. m. donselaar had
er eene school geopend, en hield er des zondags godsdienst-
oefeningen voor de gemeente. De vrucbt van zijn arbeid onder
de inlandsche bevolking was natuurlijk nog gering, dewijl hij
zicb pas onlangs hier gevestigd had.
Ongeveer 4 palen van B o n th a in bruist in de wilder-
nis een prächtige waterval, en de reisgenooten besloten allen
om dien te gaan bewonderen. De iveg derwaarts was bijzonder-
slecht, en telkens moesten we de mondingen der rivieren en
stroomen doorwaden, die van den berg Lompo— b a ta n g af-
vloeijen. Een paar malen zelfs hadden onze paarden geen’
grond meer, zoodat ze dan letterlijk overzwommen. Dit
was ons gansch niet welkom, want telkens liepen we gevaar
om van den zadel af te drijven of wel om door een’ kaaiman
aangevallen te worden. We sloten echter de knieen zoo goed mo-
gelijk aan, en bevonden intusschen dat de beweging van een zwem-
mend paard voor den ruiter een hoogst-aangename beweging is.
Eer we den waterval bereikt hadden, waren we reeds 5 ä 6 malen
tot de lendenen toe nat geworden! Eindelijk konden we niet verder
rijden, en volgden toen te voet de steenachtige bedding eener
met weinig water gevulde rivier, waarvan ik niet zeggen durf,
of ze de Bo e lo e -b o e lo e of de K a li-m a s s a n g , of wel
een arm van de Tino was. Een honderdtal schreden stroom-
opwaarts bragt ons bij den val. De breede water-massa stört
zieh over een’ rotswand van p. m. 60 voeten hoogte in een
bekken of kom vau p. m. 6 a 7 voeten diepte brüllend en schui-
mend neder. Sommigen onzer namen hier een bad in den
stuifregen, dien de geduchte straal in zijn’ val teweegbrengt.
Er staat te B o n th a in een oud en lelijk afgodsbeeld, K r a in -
looi genaamd, w'aaraan door de bevolking offeranden gebragt
worden. K ra in of K a ra en g is in ’t Makassaarsch: g ro o te H e e r,
(het ,/K ia i” op J a v a ,) even als D ain g een vorstelijke titel op
Celebes is. Krain-LOoi is dus: de g ro o te Heer eooi.
Wie die looi geweest is, wist men inij niet te zeggen. Waar-
schijnlijk was hij eenmaal een boeteliug of kluizenaar, dien
men naderhand als een’ heilige vergood heeft.
Men weet, dat er aan de P ie k van B o n th a in of den berg
L om p o -b a tan g of b a tta n g eene belangrijke bijzonderheid Verbünden
is , gelijk men ook weet, dat de westmoesson in den
Molu k sch en archipel invalt in dezelfde maanden, waarin de
oostmoesson der Sunda-eilanden invalt, zoodat de regens neder-
stroomen in de M o lu k k o s, wanneer het b. v. op J a v a en ter
hoofdplaats Makasser aanlioudend droog weder is. De p iek
van B o n th a in of de D ik b u ik (zegt men) is de grens of
het scheidings- of keer-punt der moessons. De oostmoesson der
Sunda-eilanden staat door tot aan die piek toe. Is men haar,
de piek, gepasseerd, dan heeft men onmiddellijk de regen—
moesson der Molukkos. Zelven meenden we nu dit verschijnsel
waar te nemen. Aan de eene zijde der piek toch, namelijk aan
de zijde van de stad Maka sse r, zagen we.de lucht helder en
zonnig; maar aan de andere zijde dreven aanhoudend wolken met