Maasoever gelegen, weleer een klooster der Minderbroeders, alwaar in-
1846 een fraai gebouw voor de Casino is opgerigt, betwelk des zomers
door de falsoenlijke stadbewoners veelvuldig bezocht wordt.
De inw., die op 4 na allen R. K. zijn, inaken eene par. n it, welke
tot bet apost. vie. gen. van Limburg, dek. van Maastricht, bchoort en
door eenen Pastoor bediend wordt. — De 4 Herv. die er wonen, be-
hooren tot de gem. van Maastricht. — Men heeft in deze gem. eene
school, welke gemiddeld door eene getal van 60 leerlingen bezocht wordt.
Het d. St. P ie t er ligt £ u. Z. van Maastricht, aan de Maas, tus-
seben de vestingwerken der stad Maastricht, als ook gedeeltelijk op en
aan den St. Pietersberg. Men telt e r , in de kom van het d., 71 b.
en 119 inw.
De kerk, aan-den H. L ambertus toegewijd , is een klein gebouw, met
eenen toren en van een orgel voorzien. Zij heeft eene romantische
hgfi'Dii> aan de glooijing van den St. Pietersberg.
De kermis valt in den eersten Zondag der maand September
PIETER (ST .), fort in het voorm. prins-bisdom L u ik , thans prov.
Limburg , gem. St. Pieter, tot de vesting Maastricht behoorende.
Het ligt 1600 passen van den zuidelijken hoofdwal der vesting, op
het noordelijkste uiteinde van den St. Pietersberg, welke ten W. en
IT. vrij steil en ten 0 . flaauw afhellende eindigt en een dal vormt tus-
schen bet fort en de stad, dat door de rivier de Jecker doors'neden
wordt, en zelfs in de nabijheid van laatst genoemde plaats möerassigis.
Dit fort werd in het jaar 1702 , op last van de Algemeene Staten , aan-
gelegd, doch daar de S t . -Pietersberg destijds geheel aan het bisdom
Luik behoorde, zoo beklaagde Bissehop J oseph C lement zieh hier-
over en eischte, dat men de werkzaamheid zou staken, bewerende dat
de Staten hem vooraf verlof hadden moeten verzoeken. Danin het jaar
1717 werden de oneenigheden hierover door een verdrag nit den weg
geruimd en de Staten in het bezit dezer sterkte bevestigd. Zij is door
hare ligging van groote waarde, niet alleen uithoofde dat zij het omliggende
hooge terrein kommandeert, maar ook omdat zij als eene citadel der vesting
kan beschouwd worden, die zij door zwaar geschut in hare magt
heeft. Het fort is van eene vijfhoekige gedaante , zonder bastions, geheel
van eene hooge zeer zware bekleedingsmuur voorzien en door een
drooge grachtomringd. Voor den ingang ligt een ravelijn, ook heeft het
aan die zijde eenen vooruitgeschovenen bedekten weg , die overigens längs
genoemde gracht been loopt; deze zijn de eenige buitenwerken. In
het fort zijn geene gebouwen, alleert vindt men een wachthifls nabij
den ingang. Deze overdekte poort binnen zijnde, komt men regts en
links in de cascmatten , die tot verschillend gebruik dienslig zijn en
in geraeenschap staan met de kanongalerijen , die onder het overige ge-
deelte van het fort rondloopen. Door eenen flaauw opklimmenden over-
welfden gang ter wederzijden ook van easematten voorzien, begeeft men
zieh naar de binnenruimie van het fort; welke grootendeels ingenomen
is , door eene gemctselde kat, met bomvrije gewelven voor geschut, die
van achter open zijn ; deze kat heeft nog een plateau ter verdediging
geschikt. Dit fort is dus van eene aanzicnlijke hoogte en in alien deele
bezienswaardig. Door eenen ingang daar binnen begeeft men zieh onder
den berg, längs eenen stecnen trap , waardoor men geraeenschap kan heb-
ben inet de onderaardsche gangen des bergs , zijnde echter deze gangen
thans door zand daarvan afgesloten. De lnu onbruikbare waterput, die
even buiten het fort ligt en waarvan de diepte op 2 0 0 voeten (ongevcer
60 ell.) gescbat wordt, loopt bij het einde van genoemde trap, aldaar
verder naar beneden lot aan den waterstaud der Maas, welke rivier
f nur daarvan verwijderd is.
PIETER (ST.), voorm. redoutc in de heerl. Steenbergen , prov. IVooril-
Braband, tot de voorm. vesting Steenbergen behoord hebbende, waarvan
zij 10 min. zuid-westwaarts op den dijk van het Westland was gelegen.
PIETER (ST.), voorm. d. in Stoats-Vlaanderen, prov. Zeeland. Zie
P ie t (De).
PIETER (ST.), geh. in het Land-van-Valkenburg, prov. Limburg,
arr. en 2J u. 0 . ten N. van Maastricht, kant. en 1-j u. N. van Gulpen,
gern, en J u. van Schin-op-Geul; met 9 h. en 70 inw.
PIETER (ST.), baai in West-Indie, aan de kust van het eil. Curacao.
Zie P e d r o .
PIETER (ST .), kleine batterij in West-Indie, op het eil. St. Marten ,
indedivisie Groolbaai, nabij het d. Philipsburg, welke, ofschoon thans
geheel vervallen , vroeger een kruisvuur konde maken , met de tegen-
overleggende hattefij Amsterdam , om het binnenkomen der baai te be-
lellen. Ten noorden dezer batterij worden eenige partikuliere zoulpan-
nen gevonden.
PIETERBUREN , P ietersboren of P eterboren , d. in Ilunsingo , prov.
Groningen, arr. en^ff u. N. W. van Appingedam,, kant. er/S^u. N. W.
van Onderdendam, gem. en 1 u. N. van Eenrum, aan'den zeekant.
Het bestaat eigenlijk uit drie buurschappen , welke Ü. en W. längs
eenen rijweg verspreid liggen. - In bet oostelijke gedcelte, waarin men
korenmolen , houtstek, armhuis enz. aantrelt, vindt men het Pietcr-
buurstermaar en bij het middelste de kerk, school, pastorij en kos-
terswoning. De rijweg bestaat uit de overblijfselen van eenen ouden
zeedijk. De inw., vinden meest in den Jandbouw hun bestaan.
De Herv. die er wonen , behooren tot de gem. van Pietersburen-en-
Wierhuizen. De kerk gesticht, naar men meent, door vrouw Odo tho
Deike , en voor deReformatie aan den II. Petro^ toegewijd, is een fraai
half kruis gebouw„ Het koor is in 1841 met eenen geheel nieuwen
marmeren vloer versierd. De toren isuog nieuw. In deze kerk, waarin
een net orgel is, werd de vermaarde Dirk Sonoy, Stadhouder van Noord-
Holland , die het laatst zijns levens op den nog aanwezigen burg het
H u i s - t e n -D i j k e , nu doorgaans D ijk s t e r h u is genaamd, te Pie-
terboren , doorbragt, in 1S97 bijgezet. Zie Duke (oet Hois-teh-).
Jb De R. K.^welke men. er aantreft, worden tot de stat. van denooshi
iarci lioom gerekeud. — Men heeft er eene dorpschool.
c>
Dit dorp was vroeger, met E en rum - en W e s t e r n ie l a n d , eene
staande heerl. van het huis Ten-Dijke. -rf/i’/yZ -
De Heer van Nijenoort nam in 188J- Oterdum in en verschanste-
zich aldaar, hetgeen de Spaansche Stadhouder der provincie, Y e b d o so ,
na bekomene versterking van manschap door P&rma, de gemelde schans
deed aantasten, doch hij sliet daarvoor het boofd, ofschoon de Heer
van Nijenoort destijds gevaarlijk krank lag. Na zijn overlijden en het
opbreken der Spanjaarden, gaf het Statenvolk zieh over aan het
brandschatten der omliggende dorpen , en toen de inwoncrs die wei-
gerden op te brengen , aan het verWoesten der huizen. Ook Pieter-
buren, Westernieland en den Aridel waren onder de dorpen, die in
kolen werden gelegd, terwijl ettelijke oorlogsehepen den mond der Eems
bezet hielden.
De zeedijk en een polderdijk , hoog 4,80 ell., doen zieh hier weder
op , maar, behalve dezen, zijn er ook overblijfselen van eene oude
omdijking van de landen van den burg het Huis-ten-Dgke, in het bosch ,