PENN EU , Poeloe-Penneu of O ranje- eiland , eil. in Oose-lndie, rtt
de Indische-Z e e , aan de Westkust van het eil. Sumatra; 1 ° 28' N. B
117° 48' 0 . L.
PENNINGS-VEER (HET), oudtijds het S paarnwouder- veer genoemd ,
voonn. veer in Rijnland, prov. ISoord-Holland, gem. llaarlemmerliede,
in den weg tnsschen Haarlem en Spaarawoude, waar het water de
L ie d e met het S p ie r in g m e e r gemeensehap heeft. Het werd ook
het P ontveer genoemd, emdat, voor het graven van de vaart en het
maken van den weg tussclien Haarlem en Amsterdam , in het jaar 1633,
de overtogt tusschen die twee steden over dit veer met eene pont ge-
schiedde. Later verkreeg het den naam van P enningsveer , omdat men
er voor eenen penning werd overgezet.
De ondervinding geleerd hebbende, dat de vier sluizen aan Spaarn-
dam , meer water konden ontlasten , dan het Spaarne, door Haarlem
alleen kon toevoeren ; zoo hebben Dijkgraaf en Hoogheemraden van
Rijnland , in den jare 1380 , aan het Penningsveer twee steenen duikers
met schotdenren gelegd. Deze schotdeuren werden opengewonden, wan-
neer de boezem van Rijnland tot zeker peil was opgezwollen , ora aldus
het water uit de Meer, door de Liede , naar het Spaarne te leiden ,
alwaar twee andere steenen duikers lagen. Door dit middel kon het
water gemakkelijker vlieten naar en door de sluizen van Spaarndam.
In tegendeel werden deze schotdeuren nedergelaten , wanneer het water
in het Meer onder het geslelde peil gezaktwas. Ter zelfde tijd werden
de sluizen op halfwegen Haarlem en Amsterdam mede gestempeld en
de deuren met zware balken gesloten , opdat het water in den zomer
niet te laag mogt zakken en aldus de binnenlandsche scheepvaart
bevoordeeld worden door het behouden der noodige diepte achter die
sluizen.
Thans ligt aan het P enningsveer eene vaste brug, voorzien van twee
drijfdeuren. In de nabijheid ligt nog een duiker met twee openingen,
voorzien van schuiven , welke met de drijfdeuren vroeger op een zeker
peil van Rijnlandsboezem gestempeld of ontstempeld werden, doch
lhans door de afsluiting van het Haarlemmermeer daar ter plaatse
buiten werking zijn geraakt.
Ter dezer plaatse ligt een aardendijkpost met funder) ng voor een kruid-
magazijn en zal voorzien worden van een gemetseld verdedigbaar wacht-
huis , welke tot de Linie-van-Amsterdam behoort.
Den 18 Eebruarij 1373 wilde de Amsterdammers , die nog de zijde
•der Spanjaarden hielden , hier den dijk doorsteken , doch de Watergeus
J acob A nthoniszoon , die als Kapitein het bevel voerde over de kleine
gal e i, sloeg hem op de vlugt en nam een damlooper der Spanjaarden ,
welks bemanning werd opgehangen.
PENNINGDM, d ., prov. Friesland, kw. Westergoo, griet. Wonse-
radeel. Zie P ingjom.
PENOENGALAN, d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java,
resid. Kadoe, ads. res. Magelang.
PEN0R1R0 , suikerplant. in Nederlands-Guiana, kol .Suriname, aan
de Boven-Commewijne , ter regterhand in het afvaren ; palende boven-
waarts aan het verlaten Land-van-Siparipabo , benedenwaarts aan de
•suikerplant. Rozenburg, 2060 akk, groot; met 83 slaven. De Negers
-doemen haar P ard i. •
PENTEN, G oenong- P enten , d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil.
■Java, resid. Kadoe, ads. res. Magelang, nagenoeg 4 palen Z. W. van
Nangoelang.
PENTER (DE), berg in Oost-Indie, op het Sundasohe eil. Java,
resid. Kadoe, ads. res. Magelang.
Op dezen berg stonden den 2 Mei 1829 twee troepen muitehngen ge-
posteerd, daarop marcheerde de derde mobile colonn? van het Neder-
landsche’ leger dadelijk aan , voor welke de vijand echter niet eerder
terug trok, dan na op eenen körten afstand zijne geweren te hebben
gelost, en door de divisie Amboinezen , onder den Kapitein v a n G r i e s h e im ,
met gevelde bajonetten te zijn aangevallen , van heuvel tot heuvel werd liij
n u door deze ligte troepen vervolgd en verloor daarbij een paarhoofden.
PEOR, d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, resid. Pre-
anger-Regenfschappen, reg. Bandong.
Hier had den 26 Mei 1829, eene ontmoeting plaats, tusschen den
Kapitein G en n e t , Kommandant der zevende mobile colonne, en eene
troep muitelingen , welke laatste evenwel spoedig terug trok.
PEPE of W ay- P e p e , riv. in Oost-Indie, op het Amhonsche eil. Boero,
aan de Noordwestkust. — Zij valt met eenen noordelijken loop in zee.
PEPERBAAI (DE), baai in Oost-Indie, in het zuiden van de Straat-
Sunda, aan de Westkust van het eil. Java, resid. Bantam, op6 ° 24'Z. B.,
133“ 30' O. L.
Deze baai, hoewel bij de zeelieden zeer goed bekend, werd vroeger
echter zelden of nooit door hen aangedaan, uit vrees voor de zeeroo-
vers , die zieh daarin ophielden.
PEPERBERG, st. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, resid.
Preanger-Regentschappen, 23 uren Z. van Batavia.
PEPERBERG (BANTAMSCHE-), berg in Oost-Indie, op het Sundasche
eil. Java. Zie K arang.
PEPERGA , d., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Stellingwerf
Westeinde, arr. en 4 u. Z. Z. 0 . van Heerenveen, kant. en 3 u.
Z. W. van Oudeberkoop.
Men heeft er in de kom van het dorp 20 h. en llO inw ., met de
daartoe hehoorende helft van de h. de B l e s s e , 36 h. en 190 inw., die
meest bun bestaan vinden in den landbouw. De landen van dit dorp zijn te-
gen het overvloeijen der Linde bedijkt, terwijl dezestroom , hooger noord-
oqstwaarts op , ten zuiden van Oldeholtpade, door-het zoogenaamde
Hille- of Linde-verlaat, wordt afgesloten , om het water, vooral des
zomers, zoo ten dienste van de hooge streken , als van de turfsche-
pen, die van Noordwolde en Finkega komen , op te houden. De korenmo-
len van dit dorp Staat aan den slraatweg bij de Blesse. Men heeft er ten
Z. goede bouwlanden , en ten N. naar de Linde toe, eerst eenige bouw-
en weilanden , en vervolgens , nabij gemelden stroom, hooilanden.
De inw., die er op 8 na allen Herv. zijn , behooren tot de gem. Pe-
perga-en-Blesdijhe. De kerk , welke aan den zuidkant van den rijweg
Staat, en in het jaar 1810 gebouwd i s , pronkt met eenen zeer fraaijen
spitsen toren, doch heeft geen orgel.
De 8 R. K., die er wonen, behooren tot de stat. van Steggerden. ■
In het jaar 1413 werd P eperga door F r e d e r ie van B lankenheim, den
een en vijftigsten Bisschop van Utrecht, aan kolen gelegd.
PEPERGA-EN-BLESDIJKE, kerk. gem., prov. Friesland, klass. van
Heerenveen, ring van Wolvega.
Men heeft er twee kerken , als eene te P e p e r g a en eene te B le s -
d ijk e , en telt er 370 zielen, onder welke 190 Ledematen. De eerste,
die in deze gem. het Leeraarambt heeft waargenomen, is geweest
A belhs F ran k en a , die omstreeks 1622 herwaarls kwam , en in het jaar
1638 naar Oldeholtpade vertrok.