igcno sluis , op do Maas, te Aalst, op de Drielsche-watering, van
het overtollige water onllast. Het polderbestuur bestaat uit twee Pol-
dermeesters en eenen Secretaris.
ROSSUMSCIIE-WAARD (DE), uiterwaard, aan d e Bommelerwaard,
prov. Gelderland, arr. T iel, kant. Zalt-Bommel, gem. Rossum ; palende
N. aan den Waal, 0 . aan het Schänsgat, Z. aan de Maas,
W. aan den Dijk.
Op deze waard, welke eene oppervlakte" beslaat van 33 band. 33 v. r.
39 v. e il., ligt het fort Wi l l em of Ni euw- S t . Andr i e s , bij
welks bouwing in 1819, eenige graflampen en andere Romeinsche oud-
heden zijn opgegraven.
ROST , geh. in het Land van ’s Hertogenrade, prov. Limburg. Zie
R o t h .
ROSTERGAAST, voorm. d ., prev. Friesland, kw. Zevenwouden, griet.
Schoterland. Zie R o t st e r « a a s t .
ROSTRO, naam, welken de Negers geven aan de verl. koffijplant.
E ch t en sro ts , in Nederlands-Guiana, kol. Suriname. Zie E c r t e n s r o t s .
ROS VELD , geh. in het graafs. Home, prov. Limburg, arr. en
4 u. W. ten N. van Roermond, kant. en 1 u. N. ten 0 . van Weert,
gem. en 10 min. Z. W. van Neder-Weert; met 26 h. en 160 inw.
ROSWAARD-IN-DE-HONDERDMORGEN , uiterwaard onder de Over-
Betuwe, prov. Gelderland, distr. en arr. Nijmegen, kant. Eist, gem.
Bemmel; palende N. aan het Pannerdensche-kanaal, Z. 0 ., Z, en Z. W.
aan de heerl. Boornenburg.
Deze uiterwaard beslaat eene oppervlakte van 70 bund. 89 v. r.
60 v. eil., en bestaat meest uit weiland, tuinen en rijswaard. Men
heeft er 10 huizen en eene steenbakkerij, welke met 8 h. en 48 bund.
7 v. r. 40 eil. gronds, het eigendom is van den Heer H e n d r ik van
H e u k e l o h , woonachtig op Roswaard.
In dezen waard ontstonden, den 6 Eebruarij 1 7 9 9 , twee doorbra-
ken. De plaatsen, waar deze doorbraken vielen, waren niet ongun-
stig, omdat deze R o sw a a r d , aan de Pannerdensche-kanaalzijde, eenen
buitendijk voor zieh had , welke 20 voet water (Arnhemsch peil) kon
keeren. Deze buitendijk, sterk overloopende, wies in den R o s w
a a r d , het water al spoedig zoo hoog als in het Pannerdensche-
kanaal. Daar nu de zijpersing van het water in reden is van het
halve quadraat der regtstandige hoogte, en de meerdere of mindere
wijdle der rivier er niets toe doet, had die binnendijk van den R o s w
a a r d zoo veel drukking als de buitendijk, en bezweek op twee plaatsen
: bet gat aan de noordzijde was twaalf en dat aan de zuidzijde
vijf roeden wijd, blijvende tusschen beide een stuk dijk van ruim
vijftien eil. lengte staan. Zoo lang alhier de buitendijk niet geheel
doorbrak, maar zieh alleen tot eenen overloop bepaalde, kon deze
inbraak nimmer die schadelijke gevolgen hebben, als inbraken, daar
terstond de geheele kracht der rivier invalt ; doch was deze buitendijk
doorgebroken, dan had deze inbraak de allernoodlottigste gevolgen
kunnen hebben * omdat die dan , in het bovenste gcdeelte der
Betuwe vallende, de geheele Rijnstroom en het Pannerdensche-kanaal
in de Betuwe zoude hebben ontlast.
ROS WEIDE , pold. in het Nederkwart.ier der prov. Utrecht, arr.
Utrecht, kant. IJsselstein, gem. Veldhuizen; palende N. aan de heerl.
Vlenten, 0 . aan den Oude-Rijn , Z. aan Heicop, W. aan Veldhuizen,
Deze polder beslaat, volgens het kadaster, eene oppervlakte van
64 bund. 2 v. r. 64 v. eil.; telt 9 k., waaronder eene herberg en
acht daggelderswoningen, en wordt door den molen van Heykop, op
de Heykop, van het overtollige water ontlast. Het peil is 0.87 eil.
onder A. P. Het polderbestuur bestaat uil eenen Schout en twee
Poldermeesters •
ROSWINKEL, R o o sw in k e l of R o o s ew in k e l , d. in het dingspil Zui-
denveld, prov. Drenthe, arr., judic. kant. en 8 u. Z. 0 . van Assen,
adm. kant. en 4 u. N. 0 . van Halen, gem. en 2 u. N. 0. van Emmen
, aan de Runde of het Rundiep, welke zieh hier in twee takken
splitst, in eene moerassige streek. Het ligt zeer aangenaam, door de
vele boomen , die in het dorp gevonden worden en door de verspreide
en met bosch omgevene woningen. Voorts grenst het aan Ter Apel in het
Westerwoldsche; is door uitgestrekte veenen van de overige plaatsen
der provincie gescheiden en paalt ten O. aan Hannover. Het maakt
sedert onheugelijke tijden met Emme n eene bürg. gem. uit.
Men telt er , in de kom van het d., 890 inw., doch met het daartoe
behoorende geh. de M a t e n - e n - F r i e s e n , 130 h. en 870 inw., meest
landbouwers en veefokkers. Men heeft in de nabijheid ook hooge veenen
en groenlanden. Tegenstrijdig met andere dorpen in Drenthe, heeft
hier elk landbouwer zijn akker- en weiland achter en voor het huis
liggen, in een langen en smallen opstrek en zorgvuldig van dat zijns
buurmans door eenen sloot afgescheiden. De vlakke weiden zijn hier
voortreffelijk, en men wil, dat het dorp daarvan zijnen naam ontleend
hebbe, zullende R o sw in k e l zoo veel beteekenen als paardenweide, omdat
de bewoners van Weerdinge vroeger hier hunne jonge paarden in
de weide zouden hebben gezonden.
De Herv., die er 400 in getal zijn, onder welke 180 Ledematen ,
maken eene gem. uit, welke tot de klass. en ring van Koevorden be-
boort. De eerste, die in deze gem. het leeraaramht heeft waargeno-
men , is geweest A. D. W i t e r c s , die in het jaar 1898 herwaarts
kwam en in het jaar 1639 overleed. Het beroep gesebiedt door
de eigengeerfden. Naar men wil bestond voorheen de bezoldiging
•der Leeraren, behalve uit de inkomsten der pastorielanden, ook uit
eijeren en roggebrooden, die de ingezetenen jaarlijks moesten opbren-
gen (1). De kerk is in 1739 herbouwd en den 20 Auguslus van dat jaar
pleglig ingewijd. Het is een gewoon gebouw, zonder toren of orgel,
doch in de nabijheid staat een zoogenaamd klokkenhuis.
De R. K., die er ruim 100 in getal zijn, behooren tot de stat. van
Koevorden.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 70 leerlingen
bezocht.
Onder dit dorp behoort eene marke, groot 817 bund. 90 v. r. 80 v. eil.
Den 13 Augustus 1893 heeft W il l em L o d e w i jk , Graaf van Nassau ,
onderstaan het Bourtanger-moeras, ter breedtevan twee groote uren gaans,
met een klein heir ruiters en voetknechlen, bij zieh hebbende 400 wagens,
over te trekken, waarvan de schrijvers van dien tijd gewagen , als
van eene zaak, welke, naar het berigt, den inwoners van Emmen vol-
strekt onmogelijk schcen , en bij menschen geheugen nimmer geschied
was , dan omtrent 20 jaren vroeger , door eenen troep ruiters , hoewel toen
in eenen tijd , wanneer de waleren van het mocras, door eenen strengen
vorst, waren verstijfd geworden. Geraelde Graaf, na vooraf dit
(1) In de eerste tijdeD na de Hervorming, genoten de Predikanten nog lang in Drenthe , niet
anders dan de zelfde emolumenten, welke de Priesters hadden gehad, Tan daar ook nog hier en
daar overblijfselen van miskoren . zielen- en hoogtijdsbrocdeo enz.
IX. D e e l . 42