Kennipwagcn, aan de andere zijdo , liggendo , is eigenlijk de Bees-
tenmarkl, welke voornamelyk, van October af, zes weken na elkan-
der, alle Dingsdagen wordt gehouden, en dan van rundvee , schapen
en varkens wel voorzien i s ; hoewel genoegzaam het geheele jaar door,
alle inarktdagen , vee ter markt wordt gebragt. Deze markt is eerst
in den Oppert, en daarna in de Prinsestraat geweest.
De M ag e re - v a r k en - m ark t is achter het Gemeenelandshuis-aan
de Vest, waar vroeger alle marktdagen, in bet saisoen, Liggen ter markt
gebragt werden , bestemd om te mesten : deze markt werd meest de
Be e s t e nma r k t geöoemd ; doch wordt thans niet meer gebruikt ,
terwijl de Magere-varken-markt naar de gewone Beestenmarkt ver-
plaatst is.
De Hoe n d e r-m a r k t was vroeger tusscben den Houttuin en den
R ijstu in , aan de Hoenderbrug, alwaar alle Dingsdagen velerlei ge-
vogelte ter markt gebragt wordt; thans is echter de hoendermarkt naar
de Groole markt verplaatst.
De Groen - m a r k t wordt, sedert 1 6 3 0 , Maandags en Zaturdaps
gehouden op het voormalig Kerkhof, achter de GrootekerR.
De Hooimarkt was eertijds bij de Episcopalekerk, tnsschen de
Nienwe-haven en het Haring-vliet, thans wordt zij gehouden aan het
einde der Nieuwe-haven, op het plein voor de kazerne der Mariniers.
De Bo t e r -m a r k t werd vroeger, op de marktdagen, nevens de
Pnnsemarkt, in de Prinsestraat gehouden , doch alleen van boter in
stukken, zonder getonde boter. Thans is de Bot ermar k t op de
Groote-Beurs.
De Kaa s - m a r k t ligt tusscben de Melkmarkt en de Nieuwe-markt
en deHuibrug dient op de marktdagen tot eene tweede Kaas -m a r k t ,
in het klein of bij enkele ponden. De Mel k-m a r k t is voor het
stadhuis en het Be ur s p l e i n voor de beurs.
Behalve de Kra a n , die voor de Moriaansteeg gestaan heeft, zljn
er in lateren tijd andere kranen geweest, welke alle weder afgebroken
zijn , uitgezonderd die, welke op de Punt Staat, sedert weinige jaren vernieuwd
is, en boven aan het einde met het stadswapen pronkt. Bij
deze kraan was vroeger een accijnshuis voor alles wat tot den irapost
van wijnen, brandewijnen, azijnen enz. behoort. Dit gebouw dient
thans tot waag. Daarbij is een paardenstal, alleen voor de slepers,
die, op hunne beurt, de kraan moeten bedienen , welke stal voor-
heen aan de Blaak gestaan heeft.
Men heeft een groot aantal aanzienlijke gebouwen te R o t t e r d am . Een
daarvan is het S t a d h u i s , op de Hoogstraat. Het is onzeker, wan-
neer het oudtijds gebouwd zij , en of het altoos op de zelfde plaats gestaan
hebbe. Sommige willen , dat het eerste stadhuis op het West-Nieuw-
land geplaatst werd, doch anderen beweren , op verschillenden grond
dat het altoos op de Hoogstraat, of liever in de Waagsteeg, welke
nu nevens het stadhuis loopl, gestaan heeft. Yolgens nog anderen zou
in de vijftiende eeuw het voormalige Groote gasthuis tot vergaderplaats
van het Stedelijk bestuur gediend hebben ; doch in lateren tijd werd het
Ra a d h n i s op de Hoogstraat gestiebt, onderging , sedert 1 88 9 , ge-
dunge veranderingen en vergrootingen en had , tot in 1823 , eenen op-
gang van twintig steenen trappen inet vier leeuwen versierd, doch
loen werden de voorgevel en de trappen, aan den kant van de Hoogstraat
, geheel weggenomen en dit gedeelte des gebonws , naar de Dorischen
bouworde opgetrokken , werd het achterste gedeelte. De toren ,
waarschynlyk in of ointrent 1136 gestiebt, welke zeer spits toeliep en
eertijds ter zijde van den opgang bloot slond, doch in 1607 inet
eenen djkken muur van onderen gestijfd werd, is in 1826 afgebroken.
Sedert 1827 werd ook de aehterzijde des gebouws , naar den kant van de
kaasmarkt, geheel vernieuwd en aldaar de tegenwoordige voorgevel geplaatst,
bestaande uit een kolossale peristyle van de Ionische orde,
waarvan het frontispice met beeiden is gevuld, welke evenwel de kunst
weinig eer aandoen en het gebouw ontsieren j dat overigens met eene
prächtige raadzaal en een aantal ruime en nette vertrekken voorzien is.
Het geheele gebouw is evenwel bet bloeijende R o t t e e d am niet waardig ,
en de ongunstige plaatsing belemmert ongetwijfeld nog de werking,
welke het thans’ te weeg brengt.
De A r r o n d i s s eme n t s -R e g t b a n k en het Kan t on - ger e g t
worden gehouden in een schoon en modern gebouw op het Haagsche-
vecr, dat, in 1822, op een gedeelte van den grond, waar vroeger de
lokalen van den Doelen stonden en op het daarbij behoorend erf, is
gesticht en zeer doeltreffcnd ingerigt.
Ilct voormalig T u ch t -en-We r kh u is , op de Hoogstraat, is een
deftig gebouw , dat eertijds een Engelsch courthuis was , doch in het
jaar 1664 tot een Tucht-en-Werkhuis werd bestqmd. In het midden
der vorige eeuw is het van voren geheel vernieuwd en dient thans tot
een Ifui s t e r v e r p l e g i n g van j e u g d i g e g e v a n g e n e n van
h et raannel i jk g e s l a c h t en Bewa a rp l a a l s van g egi j z e l -
d e n , alsmede tot Opnemin gsh uis van v o o r l o o p i g g e a p -
pr ehende e rden.
Het voorm. Ge m e en elan dshui s van S c b i e l a n d , opden Schie-
damschedijk, een bij uitstek prächtig gebouw, dat , na het paleis van Amsterdam
, voor een der fraaiste gebouwen van Nederland gehouden wordt,
is in het jaar 1663 volbouwd. Den 11 October 1662 was , door Dijkgraaf
en Heemraden van Schieland, daarvan de eerste steen gelegd. Het heeft
de gedaante van een vierkant, waarvan elke zijde de lengte van ruim
23 eil. heeft. Yan voren is het van witten hardsteen opgehaald en heeft
een balkon, versierd met het wapen van Schieland , rüstende op vier
kolonialen en hebbende aan de muurzijde vier platte pilasters. In den
voorgevel telt men in het geheel twee en dertig pilasters of kolomrrien
van de Ionische en Corinthische orde. De gevel is uitwaarts gebouwd
en de frontispice met kindertjes en lofwerk fraai versierd. Onder het
balkon ziet men een kunstig gesmeed traliewerk , lietwelk met bloemen ,
vruchlen , kindertjes en andere sieraden doorwerkt is. Längs eenen deftigen
opgang, komt men in het voorhuis van het gebouw, welks zol-
dering niet gesneden lofwerk pronkt, en door fraaije kolommen en pilasters
ondersteund wordt. Rondom heeft men de ingangen van onder-
scheidene fraaije vertrekken. In het vertrek, alwaar vroeger de vier-
schaar van Schieland gespannen werd , is een schoorsteen van rood mariner.
Men telt meer dan twee honderd en vijflig vensters aan dit huis.
Daar voor is een ruim plein , hetwelk rondom met een ijzeren hek
afgesloten is. Ook is er eene ruime opene plaats achter , welke met
eenen hoogen steenen muur omvangen , en met lindeboomen bezetis,
waarvan die in het midden staande door W il l em III , Prins van
Oranje, zoude geplant zijn. Het oude gemeenelandshuis, hetwelk men
vroeger plagt te gebruiken , Staat nog op de Hoogstraat, en daarin
worden thans de vergaderingen der löge de d r i e Ko lommen
en die van eenige Letterk'undige genootschappen gehouden. Men
wil dat er voor dit nog een ouder geweest zij , hetwelk op het
Roodczand zou gestaau hebben, Ilet tegenwoordig gebouw werd in