in de plaals gekomen , by welke gelegenheid ook de groote ktoker wcrd
uiigenomen , en ¡daarvoor de tegcnwoordige veel kleinere klok ingebragt.
De Doopsgez., van welke men er ongeveer 30 aantreft, behooren
gcdeeltelijk tot de gem. Purmerende , gedeeltelijk tot de gem. den Ilp. —
Do R. K., welke er 120 in getal zijn , worden tot de stat. van llpen-
dam gerekend.
De dorpschool welke, even als het woonhuis van den onderwijzer
in 1828 belangrijk hersteld i s , worden gemiddeld door een getal van
80 leerlingen bezocbt.
Yroeger had men hier ook een Raadhuis ten zuiden van de kerk, en
aan den toren vaststaande , dat in 1032 gesticht was en in 1829 weg-
gebroken is. — De kermis te P urbierlanb valt in den laatsten Zondag
in Augustus.
P urbiebi,ani> is de geboorteplaats van den Go d g e l e e r d e J agobus
B o r s t io s , geb. 18 Julij 1 6 1 2 , f 1 Julij 1680 als Predikant te Rotterdam
, na eerst te Wormer»eer-en-Zaandijk en te Dordrecht het
leeraarambt te hebben bekleed.
ln het jaar 1d74 liadden de Purmerlanders veel te lijden. van de
Spanjaarden, die zieh te Ilpendam in eene opgeworpen schans genes-
teld hadden. De overlast niet langer kunnende dulden , vlugtten de
Purmerlanders naar Purmerende, medenemende bunne have en goed ,
benevens de klok uit den toren. De Spanjaarden , hierover verbitterd,
vielen in het dorp, verbrandden de hnizen en de kerk, en D am e n de
ankers en het ijzerwerk uit deu toren mede j desniettegenstaande is deze
toren, ten minste het onderste gedeelte, tot op den huidi&en daaf,
steeds blijven staan.
dorp dikwijls door overstroomingen te lijden gehad.
Bi] demgeduchten watervloed van 18 September 1 8 7 9 , lag het , eenen
geruimen tijd door het water overstroomd; zoomede bij die van 23 January
1610 en van 7 Maart 1625. Door den feilen storm en watervloed
van den 1 November 1675, leed P urbier land andermaal, en inzonder-
heid de kerk, eene geduchte schade, die eene belangrijke herstelling
vorderde. Op nieuw moest P urm erlan d veel lijden door den verschrik-
kelijken watervloed van den 23 Augustus 1717 , waarbij het waterover
de landerijen tot voorbij Alkmaar gedreven werd. De watervloed van
4 en 8 February 1825 was ook hoogst noodlottig voor P u rm er la n d . In
den loop van den 5 werd dit dorp dermate overstroomd, dat sommige
huizen tot bijna aan de daken onder water slonden ; genoegzaani al het
vee kwam hierbij om. De bewoners, met.hunne schuitjes naar Purmerende
vlugtende, vond voor een groot deel, in die stad eene veilige schuil-
plaats. Men voer ook met schuitjes en pramen van daar herwaarts , om
de nog achtergeblevenen te redden.
Bij den verschrikkelijken orkaan, vergezeld van een hevig onweder,
en 1 Augustus 1674, sloeg de bliksem in de spits van den toren te
urmerland en werden er 80 huizen in den Up grootendeels verwoest.
De verschrikkelijke orkaan van 29 November 183 6 , deed, zoo als wij
reeds hierboven gezien hebben, ook dit dorp groote schade.
Het w a p e n v a n P urmerland j s e e n e z w a a n .
PURMERLAND (HET ZUIDEINDE-VAN-), geh. in Waterland,
p r o v . Zuid-Holland. Zie I lp (D en).
PURMERLAND-EN-DEN-ILP, kerk. gem., prov. Noord-Holland,
klass. van E d am , ring van Purmerende.
Men heeft er eene kerk, te P urbierland , en telt er 360 zielen ,
onder welke 170 Ledematen.
In 1573 ging de gem. van Pu rme r l a nd tot de Hervormden over,
en hekwain , gczamenlijk met I l p e n d am, tot ecrsteir Predikant,
P ie t e r J acobsz , die e r , in 1582, beroepen werd, te Ilpendam woondc
cn tevens de Hervormde gemeente te La n d sme e r bediende. Ovcrle-
den zijnde, in 1589, werd hij in 1590 opgevolgd door M artinos J ansz.
D boogenbroee, Ouderling te Purmerende. Van 1582 tot 1638 bleven
Burme r l and en I l p e ndam ook kerkelijk vereenigd , gedurende
welken tijd er vier Predikanten achtereenvolgens de gemeente bediend
hebben; doch in 1638 kreegIlpendam eenen eigen Leeraar, terwijl
J ohannes J acobi G a a l , in 1605 als Proponent in Pur m e r l a n t l beroepen
, Predikant alleen van P urmerland- en- den- I l p bleef.
PURMERLANDER-POLDER , pold. in W a te rlan d , prov. Noord-
Holland, arr. Hoorn, kant. Purmerende, gefn. Ilpendam-Purmerland-
en-den-Ilp ; palende N. aan Neck en Purmerende, O. aan het Noordhol-
landsche-kanaal, Z. aan de Achter-Vennen en aan Rietveld, W. aan
de Warmer.
Deze polder beslaat, volgens het kadaster , eene oppervlakte van
712 bund., en wordt door twee molens, op de Wormer-ringsloot, door
eene sluis, op het Groot-Noordhollandsche-kanaal, en door het Twisk-
sluisje, op het Oostzanerveld, van het overtollige water ontlast.
PURMERMEER ,. voorm. meer in Waterland , prov. Noord-Holland,
hetwelk in het jaar 162 0 , drooggemalen zijnde , thans eene bedijking
vormt. Zie P u r b i e r (D e) .
PURMERSTEIN , voorm. kast. in Waterland, prov, Noord-Holland,
arr. en 3 u. Z. ten W. van Hoorn, kant., gem. en in het westehjke
deel van de stad Purmerende.
Het was gesticht door W illebi E ggert of E ggerts , Thesaurier van
Holland, Schepen van Amsterdam, waar zijn vader J an E ggerts , in
1632 , ook Schepen was, en waaruit blijkt dat W illem E ggerts geen
Vlaming was, zoo als sommige Schrijvcrs meenen. Deze man, te
Amsterdam woonachtig, hezat groote schatten , met welken hij Graaf
W illeb* V I , zoon van Hertog Albrecht van B e ijer en , toen dien wegens
zijue medekennis aan den moord van des Vorsten bijzit, A leid van
P o e lg e est , de gramsebap van zijnen vader moest ontvlugten , gulhartig
ter hulpe snelde , daardoor geraakte hij zeer diep in de gunst van den jon-
gen Graaf, welke zoo verre ging, dat W il l e b i , na den dood van zijnen
vader, op den Grafelijke zetel van Holland geklommen zijnde, E ggerts
niet alleen tot Algemeen Schatbewaarder aanstelde, maar hem ook, bij
opene brieven , gedagteekend in ’s Gravenhage , den 4 November 141 0 ,
de ambachtsheerlijkheid en dagelijksche geregte van de dorpen Purmer
en Purmerland vereerde, strekkende zoo verre als de ban daarvan gelegen
was , met de giften van de kerken , en het regt om Schout en Sche-
penen aldaar aan te stellen , en alle voordeelen en vervallen, daartoe
behoorende, gelijkerwijs alle Heeren of Ambachtsheeren in Kennemer-
land hunne ambachten hielden; körten tijd daarna begon gemelde Heer
E ggerts in het Noordwesteinde van het dorp , dit kast. te bouwen , tegen
de landpalen van Kennemerland aan , weshalve hij om alle legenkan-
tingen te voorkomen , zulks aan den Graaf te kennen gaf , die, luidens
de woorden van den vergunbrief, » zijn getrouwen thesorier W illebi
» E ggert consent gegeven hebbende om een slot en huizing aan het
» het dorp van Purmerende te stichten , en dezelve vervolgens begre-
» pen en hebbende doen timmeren het slo t, genaamd P urbierstein ,
» dat hij voor ’s Graven mannen , den Heere van W assenaer , Burg-
» graaf van Leyden, en A rend van L eijehburg opgedragen had , daarbij