REBELLEN-EILAND, e il. in h e t I J , te n Z. v a n d e Buiten-Z'aan
Zie J an-R ebbllen- eiland. .
REBERT, o u d e n a am v a n h e t d . K dbaabd, p ro v . trieslan a, k w .
Westergoo, g r ie t. Ilennaarderadeel. Zie K bbaard.
RECCLA , oude naam, waaronder de rivier de R eggb, in Iwcnlne,
prov. Overijssel, op het perkamentboek van Utrecht voorkomt. Zie
R egge (D e) . * i
RECHTEREN, geh. in Zalland, prov. Overijssel, arr., kant. en
5 i u. 0 . van Zwolle, gem. en J u. Z. 0 . van Dalfsen; met o2 h.
en ruim 2 2 0 inw. ,
Men heeft liier een ond adell. kast. het H u i s - t e -R e c h t e re n.
Vroeper stond hier eene kapel, waarin de drie volgende vicanjen gesticht
waren als: die van Onze Lieve Vrouw en van de H. H. G re g o rio s en
T d eo b a ed b s ; die van den H. A n to n io s , waarvan de bedienaar tot het
lezen van twee missen per week verbonden was en door de geertden van
R e c h te r e n aangesteld werd , en die van den / / . Evangelist¡ J o h a n n e s .
RECHTEREN (HUIS-TE-), havez. in Z a llan d ,. prov. Overijssel,
arr., kant. en 5J u. 0 . van Zwolle, gem. en i u. Z. 0 . van Dalfsen.
Men vindt aangeteekend dat het K a s t e e i - t e -R e c u t e r e n , reeds in het
besin der veerliende eeuw onder de roof huizen geteld werd, van welke
reizipers en ingezetencn grooten overlast te lijden hadden , doch door
wien het toen bezeten werd is onbekend. Het o u d s l e stellige berigt, hetwelk.
men nopens het bezit van dit hnis aantreft, is van 1313 , toep de Graat
■»an Bentheim de hofstede, R e c h te r e n genaamd (curt.im diclam Rechteren) ,
welke H a r e n v an R e c r te n b e r g te voren van hem ter leen gehouden had,
bii ruiling tegen andere goederen , overgaf aan Herman v a n V o o r s t .
Kort daarna, in 1320, drocgen R o d e r ic k en Herman v an V o o r s t het kasteel
on aan H e n d rik van S t r i c k , den veertigsten Bisschop van Utrecht, welke
bet hun weder ter leen gaf , onder vporwaarde, dat bet ten alien tyde
een open huis van de Utrechtsclie kerk zoude zijn, ter welker ver-
dediping het, de nood dit eiscliende , moest versterbt worden , en deze
voorwaarde zal denkelijk veel toegebragt hebben om » de borghe to
„ Yoerstende to R e c h te r e n ” te doen mtzonderen , toen J a n van A r k e l ,
den zeven en veertigste Bisschop, in 1 3 2 3 , zieh met de sieden tegen
het versterken der adellijke huizen verbond.
Zweder VAN V oerst , die het gezag der Ovenjsselscbe Edelen tegen
Bisschop J an van A bkel bielp handhaven , behaalde , met die van R echteren
, in 1361 of 1362 , bij eene krijgsverrigting , een aanmerkelijk voor-
deel op het bisschoppelijk Zwolle , doch werd zelf gevangen genomen.
Z weder’s docbter was L oitgard van R echteren , die met F rederik van
H eeckeren huwde. Uit dit huwelijk sproot het geslacht van H eeckeren
tot R echteren, dat zieh in vervolg van tijd enkel van R echteren noemde.
Dat dit huis ook lang daarna een sterk kasteel gebleven is , kan
uit onderscbeidene omstandigheden, welke wij in de gedenkschritten
ontmoeten , blijken. In 1483 namen de Zwolsehen, vertoornd op P re-
derik van R echteren,- om dat hij hunnen stadsvijand, D erk van Kepp
e l , huisveslte, zijn slot in en stelde het niet weder in zyne banden
, dan nadat hij en zijn broeder J ohan, bij gezegelden bnei be-
loofd hadden , in de eerste plaals » dat wy noch onze erigenamen ,
» noch besitter des buses voirscreven, tot gene tyden wt noch van den
» voirgemelde huyse gheen archmyet vengenschap, roell, brant, nocb
. name kieren noch doen en soelen , noch laten doen in eemgher wys
» of noch aen die Ersarae Scepenen ende Raet voirgemelt, oeren Kur-
» geren , Inwoenre, oeren Meyren , noch aen denghenen hem ten rechte
» te verdedyngen staen voorts dat zij stads vijandcn niet zouden huis-
vesten en dat de stad het kasteel, als een open huis, tegen hare vy-
anden zouden mögen gebruiken , met voorbeliouding van het regt des
Bisschops, voor wien het, gelijk wij zoo even zeiden , ook een open
huis moest blijven.
In 1326 werd bij de Staten en de stad Deventer afzonderlijk ge-
raadpleegd om het huis gebeel te ontmanlelcn, doch het schijnt dat
hier niets van geworden is ,. naardien wij lezen, dat de Gelderscben
het K a s t e e l - t e - R echte ren , in 1327, wederom in bezit haddlen en daar
uit aan Zwolle niet weinig nadeel toebraglen. Zelfs beslond de slerkte
nog, ten tijde van den Spaanschen krijg, want het blijkt dat de Span-
jaarden het in 1390 in banden hadden , alsmede in 1391 , toen V e r -
d o g o den Prins aanbood zijne benden daaruit te trekken , indien deze
het wilde doen siechten. Dan, kort daarop , werd het door de Staat-
schen ino-enoinen , en de I’rins verdroeg zieh met den eigenaar der-
wijze, dat de grachten, wallen en veslen toegedamd en afgebroken
zouden worden. Dit zal ongetxvijfeld zoo veel noodig ten uitvoer ge-
bragt zijn , dewijl men sedert van R e c h t e r e n , als van eene vesting ,
niet wederom gewaagd vindt, .ofschoon de gedaante van het huis nog
van zijne voormalige sterkte getuigt. _ _
Het oude kasteel is een vrij eenvoudig vierhoekiggehouw , met eemge
kleine bijgebouwen , en eenen zwaren ronden toren met peer op het dak ,
alles omringd door grachten. Het was, zoo als wij gezien hebben , het
Stamhuis der Graven van R echteren , die voorlieen zeer talrijk waren
en wier bezittingen door de geheele provincie Overijssel verspreid lagen.
Onder deze Heeren heeft zieh vooral onderscheiden A dolf H endrik van
R echteren , Heer van Almelo, die door ’s Lands Staten in verschillende be-
zendina-en gebruikt is en door Keizer J ozef II tot Rijksgraaf benoemd
werd ten loon voor de dienslep aan sKeizers vader L eopold hevvezen»
Hij was geb. in 1637 en t den 2 Maart 1731 (1). Thans nog be-
hoort het H b is- t e - R ecuteren aan den ondsten tak van dat aanzienlijke
geslacht, die daarom van R echteren tot R.echteren getileld wordt. Sedert
een paar jaren wordt het niet bewoond.
RECHTEREN (HUIS-VAN-), adell. h. in het Land-tusschen-Maas-
en -W a a l, arr., distr. en 5 u. W. van Nijmegen, kant. en IJ u.
W. van Dritten ,, gem. en 3 min. N. van Appellerns
Dit hnis, hetwelk in 1680 gesticht is , en , met de daartoe behoo-
rendc gronden , eene oppervlakte beslaat van 20 bund. 46 v. r. 84 v. ell.*
wordt thans in eigendom bezeten , door erven van wijlen J acob H ent
d e ik Graaf van R echteren , en bewoond door Jonkvrouwe H ielegonda
A nna A ngenis S ophie H en r iet te Gravinne van R echteren.
Op dit huis was geboren de Staatsman en Waterbouwknndige Mr.
J acob H endrik Graaf van R e c h t e r e n , geb, in 1787 , j- 9 Julij 1 8 2 8 ,
Gouverneur der provincie Overijssel.
In de nabijheid vindt men eene tuimanswoning en eene calicotsfabrijk aan
20 arbeiders-kinderen van 14 tot 2(L javen werk verschaffende en toe-
beboorende aan geuoemde erven van J acob H en d r ik , Graaf van R echteren.
RECHTERE1NS-GRACHT, waterleiding in Zalland, prov , Overijssel,
gem. Stuphorst., die de läge landen der gem. Staphorst, van de
Dedemsvaart tot aan den'.straatweg , geheel doornijdt, meer dan drie
uren lang is en eene breedle van veertien eilen heeft.
(1) Mou zie verder over hem Mr. J . Sch eltEMA , Staatkandig Nederland, D. II, b l. S20-222 eo
•de daar aangehaalde schrijvers.