naar do Lemmer loopt, en zich daar , met da Zylroede vereenigende ,
door eene sluis in de Zuiderzee valt.
RTN (DE), water , prov. Friesland, dat'd« grensscheiding uitmaakt
tusschen de griet. Hemelumer-Oldephaert-en-lVoordwolde, kw. Wes-
tergoo , en Gaasterland, griet. Zevenwouden.
Het loopt in eene noordoostelijke strekking van Kolderwolde naar
de Fokkesloot, is halverwege aanzienlijk veel breeder, wordt aldaar de
W i jd e R vn genaamd en is benoorden het Swin, waarmede het in ver-
binding staat, droog.
RYP (DE), geh., prov: Friesland, kw. Oostergoo, griet. Ferwer-
deradeel, arr. en 4 a. N. 0 . van Leeuwarden, kant. en | u. W. ten
Z. van Holwerd, | u. Z. W. van B lija , £ u. N. 0 . van Ferwerd,
waartoe het behoort; met 10 h. en 60 inw.
RYP (DE), verkorte naam , welken men veelal geeft aan het d. Jiron-
r y p , prov. Friesland, kw, Westergoo, griet. Menaldumadeel. Zie
D r o n r y p .
RYP (DE) , geh., prov. Friesland, kw. Weslergoo, griet. TPymbril•
seradeel, arr. en 2 | u. Z. W. van Sneek, 20 min. N. van Sand-
firde, waartoe het kerkelijk behoort.
RYPEND, b., prov. Friesland, kw. Weslergoo, griet. Wonseradeel,
arr. en 3J u. N. W. van Sneek, kant. en 1^ u. N. W. van Bolsward,
J u. N. van Witmarssum , waartoe zy kerkelijk behoort.
RYPERRERR, d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Tie-
tjerksteradeel, arr, en 2 u, N. 0 . van Leeuwarden , kant en 1 u. N. W,
van Bergum.
Men telt e r , in de kom van het d. 33 h. en 300 inw., en met
de b. N y l a n d , 63 h. en 360 inw., die meest in den landbouw
hun bestaan vindcn. Ook heeft men er eene eendenkooi. Het ont-
leent zijnen naam van de woorden Byp en kerk; Ryp wil zeggen ,
volgens W a s s e r b e r g h , eene buurt langs eenen stroom gebouwd, zoo-
dat dil dorp den naam ontleende van eene kerk, omtrent eene buurt
gesticht.
Dit dorp is door menigvuldig geboomte zeer vermakelijk, ook water-
cn vischrijk, waarom het ook veel door watervogels bezocht wordt,
welke hier in menigte , door middel van de eendenkooi, plegen ge-
vangcn te worden.
In het Noorden der kerkbuurt iigt het buurtje Ny l a n d , en in
het Zuiden , aan den Zwarten-weg, heeft men twee fraaije buiten-
plaatsen , waarvan de oudste is To u t e n bu r g , aan den rijweg naar
Tietjerk, en wegens haar uitzigt op het water de Zanding, zeer aan-
gcnanm gelrigen, en de nieuwste en fraaiste Vi j v e r s b e r g , aan den
onden Zwarteweg, thans de straatweg naar Leeuwarden.
Het grootste gedeelte van den Zwarteweg, welke tusschen de schan-
sen , weleer H e n d r ik C a s im ib en A l b e r t in a gcnoemd, doorloopt, tot aan
het Ouddeel, behoort mede onder dit dorp.
De inw., die er alien Herv, zijn , hehooren tot de gem. Ryperkerk-
en-Hardegarijp, die hier eerie kerk en pastorie heeft, zijude de eerste
een langwerpig vierkant gebouw, welke vroeger met onderscheidene
wapenborden prijkte, een spits torentje heeft en van geen orgel voor-
zien is. Zij is gebouwd in de jaren 1736 en 1737 en werd ingewijd
door den Predikant Adkiakos Ocdkebk , den 2 October van laatstgenoemd
jaar. In het torentje hangt eene Tklok , gegoten in 1346.
Men heeft in dit dorp eene in 1836 nicuw gebouwde school , welke
gemiddeld door een getal van 30 leerlingen bezocht wordt.
RYPERRERR-EN-HARDEGARYP, kerk. gem., prov. Friesland,
klass. van Leeuwarden, ring van Bergum.
Men heeft in dezo gem. tweo kerken , alse6nete Ry p e r k o r k e n
6dna te Har d e g a r y p , en telt er 930. zielen, onder welke 130 Ladematen.
De eerste, die in deze gem. het leeraarambt heeft waarge-
nomen , is geweest Ekarbs Marci , wien in het jaar 1398 zijne dienst door
de ingezetenen geregtelijk werd opgezegd.
RYS , b., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Gaasterland,
arr. en 4^ u. Z. ten W. van Sneek, kant. en 5-| u. W. van de
Lemmer, % u. Z. 0 . van Balchuizen, waartoe zij kerkelijk behoort.
RYS, landg., prov. Friesland, kw. Zevenwouden, griet. Gaasterland,
arr. en 4J u. Z. ten W. van Sneek, kant. en 3J u. W. van de Lemmer,
J u. Z. 0 . van Bakhuizen, waartoe het behoort.
Dit uitgestrekte landg. wordt thans bewoond door den Grielman Jonk-
heer Gérard Regnier Geriacibs vah Swinderek , die in de laatste jaren
zoo groote verbeteringen in den toestand van dit oord heeft aangebragt.
Eertijds stond niet ver van hier eene stins van het geslacht van Gi-
ia m a , bij een buurtje Rvs genoemd , geheel door uitgestrekte heide-
velden omringd. Sedert dat gebouw , met de daartoe behoorende landen ,
door het geslacht tboe Schwartzekberg tot een jaglhuis gebruikt werd,
ontving het wel eenige verbeteringen , maar eerst in het laatst der
zeventiende eeuw, toen de Heer de Wiedt , Secretaris van de Admiralileit
te Amsterdam en Geheimraad van Roning Willem , daarvan
eigenaar werd, onderging dit oord aanzienlijke veranderingen. Met
grooten ijver, moeite en kosten begon deze de nog ongerepte natuur
te vervormen , de woeste gaasten of hoogten te effenen , te ontginnen
en tot bosschen , wei- en bouwlanden aan te leggen , welke, te ,zamen
met breede wegen en lanen doorsneden en omgeven , een nagenoeg
regelmalig vierkant landgoed vormden , van ongeveer drie of
vier uren gaaris in den omtrek. Bovendien liet hij daar binnen on-
derseheidene vee-, koren- en tabakschuren bouwen, en eindelijk, aan
de noordzijde, dat landhuis stichten, helwelk men ter regterzijde aan
den weg naar Oidemirdum ontmoet, terwijl eene later gebouwde herberg
daarnevens het. verblijf in dit aangename oord bevorderlijk is (1).
Dit landhuis zal vermoedelijk in 1847 worden afgebroken , en daarvoor
in de plaats een grootere gebouw gesticht worden.
RYSBERKAMPEN of Riseperkampes , prov. Friesland, kw. Zevenwouden,
griet. Slellingwerf-Wcsteinde, arr. en 3 u. Z. 0 . van Hee-
renveen, kant. en 1J u, Z, ten 0 . van Oldeberkoop, % u. van Beuil,
waartoe het behoort; met 9 h. en ruim 60 inw.
4*) Zie E s k h o f, Handboekje »oor Riizigsn door Friesland, W. U7 en 118.