POELDIJK, heerl. in I)elfland, prov. Zuid-Holland, arr. ’sGra-
venliage , kant. Naaldwijk, gem. Monster j palende. N. aan Loosdui-
nen , 0 . aan Loosdninen en Wateringen , Z. aan Wateringen en Naaldwijk
, W. aan Monster.
Deze heerl. bevat het d. Po e ld i jk , benevens eenige verstrooid lig-
gende huizen. Men telt er 106 h., bewoond door 182 huisgez., uit-
makende eene bevolking van 870 inw., die voornamelijk bnn bestaan
vinden in den landbouw en graanteelt, fruitliandel en tuinderij.
De R. K., die hier het grootste gedeelle der bevolking uitmaken, en ruim
800 in getal zijn, maken , met die van Hondsho lr edi jk, gem. Naald-
tcijk, eene stat. uit, welke tot het aartspr. van Holland-en-Zeeland,
dek. van Delfland, behoort, door eenen Pastoor en eenen Kapellaan
bediend wordt en 1400 zielen t e l t , onder welke 1000 Coramunikanten.
De Herv., die er ruim 60 in getal zijn, worden tot de gem. van
Monster gerekend.
Men heeft in deze heerl. eene school, welke, gemiddeld door een
getal van 180 leerlingen bezocht wordt.
Thans behoort deze heerl. in eigendom aan het Domein.
Het d. P o e l d i jk ligt £ u . N. O . van Naaldwijk , | n . O . van Monster
, bij de Nieuwe-vaart, die naar Loosduinen strekt;
Het ligt met onderscheidene landhoeven , bouw- en teellanden om-
ringd. Men heeft er zeer vele tuinen , waarin eene menigte smakelijke
veld- en boomvrucbten groeijen, waaronder men voornamelijk de drui-
ven teilen kan , welke met groote hoeveelheden naar Engeland ver-
zonden worden.
De naam zoekt men, niet zonder grond , in een water van dien
naam, namelijk de Poel, welke bij Naaldwijk moet hebben gestroomd;
althans het komt voor onder den naam van het L and aan d e P o e l ,
g e l eg en b i j N a a l d w i jk , volgens eenen giftbrief van Graaf D ib k VII,
van het jaar 1 1 9 8 , waarbij hij dit goed schenkt aan zekere kapellanij,
die A n s e l m b s , zijns vaders en zijnen eigen Kapellaan in St. Maria’s-
kerk te Utrecht had opgerigt. Dit land nu zal naderhand, nadat de
bedijkingen omtrcnt deze plaatsen geschied zijn, de P o e l d i jk genaamd
zijn , onder welke benaming het in het jaar 1400 voorkomt, volgens
zekeren verleibrief van J an van I J s s b l s t e t n , van dat jaar. P o e l d i jk
bestaal tegenwoordig in eene aan beide zijden wel bebouwd dorp,
dat net bestraat i s , en des winters ’s avonds door een toereikend
getal lantaarnen verlieht wordt.
Dat d e P o e l d i jk van ouds eene kapel heeft gebad, blijkt uit twee
brieven , door S imon van L e e bw e n (1) medegedeeld , die uitdrukkelijk
van de Poeldijkskapel gewagen. Ook werd in het begin der vorige eeuw
door de Poeldijkers nog de plaats aangewezen, waar zij gestaan had.
Ook is hier een kapittel van Reguliere Kanonniken geweest, betwelk
misschien ten tijde van J ü n ib s nog ten deele in wezen was ; want hij
zegt niet , daar is weleer een genootsehap van Kanonniken geweest,
maar daar is een genootsehap van Kanonniken; exstat De Kanonniken
zollen waarschijnlijk den naam gedragen hebben van Mon-
niken; want daar is nog een pad, het Mo n n ik e n p a d genaamd.
Sommigen meenen echter, dat op' den grond der eerste woning onder
Wateringen een klooster zou gestaan hebben, lietwelk met zijnen tuin
onder P o e l d i jk gelegen was , waarvan dit pad zijnen naam zoude ont-
leend hebben.
(j) Batav. M u s t, rag. 838 ea pag. 841.
De R . K . kerk, onder de beseberming van den H. B a b th o lom e b s ,
is omstreeks het jaar 1715 gestiebt en in bet jaar 1780 vergrootj
het was voor dien tijd een allerfraaist gebouw, welligt het fraaiste
onder de R. K. kerken in de gebeele provincie Holland. Later is daarbij
een toren gebouwd , met uurwerk en klok voorzien.
De kermis te P o e l d i jk valt in op den eersten Zondag in October.
Het wapen dezer heerl. bestaat uit een veld van zilver, met drie
halve inanen van sabel (zwart).
POELDIJKSCHE-POLDER (DE), pold. in Delfland, prov. Zuid-
Holland, arr. ’s Gravenhage, kant. Naaldwijk, gem. Monster; paledde
N. aan Oost-Made en West-Made, 0 . aan den Uithofsche-polder , Z.
aan Achterdijk en de Poel, W. aan Polanen.
POELEN (DE) , eigenlijk I n- d e - P o e l e n , b ., prov. Friesland, kw.
Westergoo, griet. Menaldumadeel, arr. en 2 u. W. van Leeuwarden,
kant. en 1£ u. Z. van/Berlikum, 20 min. 0 . van Dronrijp ; met 16 b.
en 80 inw.
t f i j . POELEN (DE), geh., prov. Friesland, kw. Westergoo, arr. en
U 2 u. W. ten N. van Sneek, kant., gem. en J u. N. N. 0 . van Boisward.
POELENBURG, voorm. adell. h. in het balj. van Brederode, prov.
Noord-Holland, arr., kant. en 1J u. N. W. van Alkmaar, gem.
Schoorl-Groet-'Hargen-en-Camp, •§ u. Z. van Schoorl, in de b. Aagdorp.
Het was een vierkant gebouw, door eenen vijver omgeven. Eenigen
houden het voor het oude slamhuis der P oe l en b bk g en , die uit de B r e d e -
b o d e ’s voortgesproten zijn en welke tot wapen hadden.een veld van zil-
ver, met eenen leeuw van azuur (blaauw), geharnasseerd van keel (rood).
Ter plaatse , waar het gestaan heeft, ziet men thans een klein huisje.
De daartoe behoord hebbende gronden, beslaande eene oppervlakte van
3 bund. 29 v. r. 20 v. eil., worden thans in eigendom bezelen door den
Heer W il l em PniLip B a b n a a b t , Heer van Bergen, woonachtig te Haarlem.
POELENBURG, voorm. adell. h. in Kennemerland)^ prov. Noord-
Holland, arr. en 3 u. N. van Haarlem, kant. en £ u. N. van Be-
verwijk, gem. en 5 min. 0 . van Heemskerk.
Ter plaatse, waar bet gestaan heeft, ziet men thans wei-, bouw-
landen en bosseben, welke in eigendom bezeten worden door onder-
sebeidene eigenaren.
POEL-EN-POLDERZIGT , voorm. buit. in Amstelland , prov. Noord-
Holland, arr. en 1J u. Z. van Amsterdam, kant. en gem. Nieuwer-
Amstel, 5 min. Z. van Amstelveen,
POELEPANTJE (KANAAL-VAN-), vaart in Nederlands-Guiana, kol.
Suriname.
Deze vaart, neemt haar begin in de Suriname, bij Paramaribo en
loopt, in eene eerst westelijke dan zuidelijke en vervolgens weder wes-
telijke rigting, naar de Wanica.
POELEPANTJESBRUG, brug in Nederlands-Guiana , kol. Suriname ,
Z. van Paramaribo, over het kanaal van Poelepantje. Bij deze brug
is een mililaire pos.t.
POELGEEST , geb. in Rijnland, prov. Zuid-Holland, arr. en J u.
N. van Leyden, kant. en l£ u. Z. 0 . van Noordwijk, gem. Oegst-
geest-en-Poelgeest, | u. Z. van Oegstgeest.
Ook treft men er de buitenpl, Ö u d - P o e l g e e s t aan. Zie P o e l ge
e st (O b d - ) . '
POELGEEST (HET HUIS-TE-), vrije heerl., met riddermatige hof-
stede , singels, tuinen, boomgaard, visseberij , zwanendrift, 45 ach-
terleenen, mitsgaders 18 morgen , zoo wei- als hooiland, gelegen in de