m R E N .
opgevfscht, en in het naburige dorp Beusichem begraven (1). Hader-
band komen nog vier van dat geslacht als Teekenaars van het verbond
der Edelen voor , zijndc G e r r it van R en e s se , Heer van Wulveli, geboren
in 1509; J an van R enesse ; waarschnlijk zijn zoon , die, even
als G e r r it va n R e n e s s e , door den bloedraad tfer dood werd vcroor-
deeld ; J an van R e n e s s e , Heer tot Wi lp, •}• den 1 April 1 5 8 4 , als
Gommissaris-Generaal over de krijgsbehoeften , en R ené va n R enesse van
E e d e r e n , -f in Mei 1627 (2). Deze hebben evenwel de beeil. R enesse
niet bezeten , want na den dood van den hierboven vermelde J a n ' is
zij niet weder in het' geslacht1 vari dien naam gekomen en aan dé gra-
felijkheid verbleven, uit welke Heer H u b e r tu s M occe , in het jaar 1705 ,
negen zestiende deelen in deze heerlijkheid (behalve de negen zestiende
gedeelten in den molen), heeft gekocht voor twaalf honderd ponden
Vlaams (7200 guld.). Hem kwamen ook toe negen zestiende deelen
van den cijns en verder regt van i verhef en verval der haympnlanden
onder den Oosterban, mitsgaders de erfpacht van de negen zestiende
deelen in den molen dezer heerlijkheid , aan den Heer van Moermont
uitgegeven, voor tien ponden Vlaams (60 guld.) jaarlijks. Dé overige
zeven zestiende deelen, zoo van de heerlijkheid;als van de voorscbreven
cijns en regt van verhef en verval, behoorden destijds aan Heer Mr.
P ie t e r v a n ■Scuthlenbürch , Schepen en Raad der stad Haarlem. Tbans
is von de geheele heerlijkheid eigenaresse Mevrouw de douairière van
S ch u ie en bd r ch van B ommenede , t e ’s Gravenhage, die haar, bij openbare
verkooping, in het jaar11827 van de ervcn van Mevrouw de weduwe
v a n I J s s e l s t e in gekocht heeft.
Het d. R en e s se o f, zoo als men het doorgaans noemt, R en is s e ligt
3 u. N. W. van Zierîkzee, 2 f u. W. van Brouwershaven. Het is een
luchtig , vrolijk en aangenaam gelegen dorp ,. een der aangenaamste
van het eil. Schouwen , waar het oog beurtelings door houtgewas ■, dui-
nen en bouwlanden gestreeld wordt. De naam werd , zoo als het schijnt,
eertijds R ie d e n e s s e geschreven. Het komt in oudc brieven dikWijls als
R ien e s en naderhand als R en e s of R en e s se voor. Het zou kunuen zijn',
dat R ie d e n e s s e zamengevoegd wäre uit Ried of Riede en nés of nesse ,
welk laatste, volgens K il ia a n , nat beteckent. Dan zou R ied en e s s e zoo
veel zeggen als nat of waterachtig rietland, zoo als het land van R e n
e s s e misscbien eertijds geweest is. Men schijnt dit te meer te mögen
denken, om dat daaromtrent, naar de läge zijde van Schouwen ,
en inzonderheid achter het hnis Moermont, het riet nog zeer giil en
weelderig groeit. Waarschijnlijk bestond R en e s se reeds in de twaalfde,
zeer zeker in de dertiende, eeuw, blijkens eenen brief van A e b r ec h t ,
Heer van Voorne en Burggraaf van Zeeland , van het jaar 1267, te meer
daar oudtijds in de duinen eene kapel werd aangetroffen , niet te vinden
in de lijst der»Utrechtsche kerken, aan Onze Vrouw op'Zee toegewijd.
• De kerk , welke voör de Réformatie aan den H. J acobus was toegewijd
, stond destijds ter begeving van de Graven en ter bevestiging
van den Domproost of Aartsdiaken van Utrecht. Echter vindt men,
dat zij ook bij J oo st J an R aasse en naderhand ook bij W it t e van H aam-
s t e i e e n M o e rm o n t , als Heeren van R e n e s s e , en het regt daartoe
(1) Men ziet over hem meer omstaodig Mr, G. M. A. Simon t a n d eh Aa , Leven en daden van
J a “» , Vijfde Heer van Renesse , Moermont, Haamstedo en Burg h t , medegedeeld in don Zceuwsche
YdlJisalmanak voor het jaar 1839 , b l, 1-75.
(2) Men zic over heu Ta WATB& HMorie van kot verband en smeekschriften der Edolen s t. l ü ,
b l, 24 Q »859.
R E R . 427
hebbendo, vergeven i«. Het Ss een goed , langwerplg vierkant gebouw,
met eenen, niet hoogen t p r e nmet eene tamelijke spits ,, die tot een
b.aken in zee dient , doch zonder orgel.
Men heeft in de nabijheid het slot Moe rmpnt en eene aan den
zuidelijken ingang. van het dorp , zeer aangenaam gelegene buitenplaats ,,
het H ui s -Grol genaanid. Nabij dit dorp, in een boschje wordt eenaltijd
zigtbaar wellende levende bron aangetroffen, misschien de eenige in ge-
heel Zeeland. Nabij R enesse zijn een lichttoren en lichtbakeu in aan-
houw, ten dienste van de schepen, die, des avonds uit zee körnende,
het Brouwershavensche-gat binnenzeilen..
De kermis, valt in op Maandag voor St. Jacob en duurt twee dagen.
Het wapen dezer gemeente bestaat uit een veld van keel(rood), bezaaid:
met staande blokjes (billettes) , hebbende in het midden eenen aanziendeu
leeuw, alles van goud.
RENESSE (HET HUIS-TE-), voorm. oud adell. h. in de heerl. Eg-
mond j prov. ]\oord-Holland, arr., kant. en 1^ u. Z. W. vau Alk-
niaar, gem. Egmond-Binnen-en-Op.-den-Uoef-en-ltinnegom , nabij Eg-
vpond-op-den-Hoef.
De R en e s se s worden genoemd onder de adellijke geslachten , die in
de dertiende en, veertiende eeuw in Egmond bloeiden. De legende1
geeft in 10Q4 eenen P ie t e r van R e n e s s e , die, met de Burgyrouwe v a n -
E gmond in.oyerspel betrapt, door den beleedigden echtgenoot doorsto-
ken wqrd. Na den gew.eldigen en plotselijken inval der Friezen, in:
13 1 5 , waarbij geheel Egmond met het slot in de asch werd gelegd,
zijn de meesteu van dezen kleineren Adel van daar naar elders ver-
trokken, en hun spoor in de geschiedenis verliest zieh, even als de.
plaats, waar hunne huizen gestaan hebben.
RENESSE (ÜQSTERENBAN-VAN-DE-DUINEN-O.NDER-), gedeelte
van den pold. Schouwen: prov» Zeeland. Zie O o s t e r en ba n - v a n - d e - d u i-
«EN-VAN-ScnODWEN.
RENESSE-ENrNOORDWELLE , kerk. combinatie , prov. Zeeland,
klass. van Zierikzee} ring Brouwershaven.
Deze combinatie bestaat uit de gem. Re n e s s e en Noo rd wel l e ,
welke ieder, e eD e kerk hebben. Men telt er 770 zielen , onder welke
270 Ledematen. De eerste, die er het leeraarambt heeft waargeno-
men , is geweest C a r e e van den B r o e c r e , die er in het jaar 1587 stond.
Onder de alhier gestaan hebbende Predikanten verdient melding M e e -
c p io r L e t d e k k e r , die, in 1678, van hier als Hoogleeraar in de Godge-
leerdheid naar Utrecht vertrok, waar hij 6 Januarij 1721 overl'eed.
Het beroep geschiedt door den kerkeraad, onder medestemming van
de Ambachtsheeren van Re ne s s e e nNo o r d wel l e
RENESSENHUIS , voorm. adell. h. in de staA Utrecht, aan de zuid-
zijde van- de Oude-gracht.
RENGAUW:, vlek in Oosl-Indie, resid. Timor, op het Moluksche
ejl» Rotti. Het is eene aanzienlijke plaats.
RE'NGEL, d. in Oost-Indie, op. het Sundasche eil. Java , resid.
Remhang, aan den linker oever van de Solo.
Opmerkenswaardig zijn de aldaar gevonden wordende berggroltcn.
Uit dit grotwerk komt . een stroom water van 2 J tot 3 eil. breedte te
voorschijn , welke stroom, volgens opgave der inlanders , zeven palen
van daar ontspringt en tot hier toe onder dit grotwerk doorspoelt.
Hier, honden zieh vele slangen , apen en schildpadden op , welke door de
bijgeloovige Javanen gevoed en tarn gemaakt worden, wordende hierin
door eeneo Priester - voorgegaan en aangespoord.