slond le treiiren , — met het volgend Engelsch geschrii't , tar «age-
dachteuis van den Gouverneur F r id e r ic i :
Sacred to the memory of
Jurian Francois Friderici
Major General in the service o f the State General of the united Netherlands ,
and many Years Governor o f the Colony o f Surinam,
hy his valour and distinguished ability
he advanced himself to that high
Station ;
and by his determination, prudence and judgement
in the midst of times of great difficulty and
dangers,
he preserved to the Colony happiness and prosperity
He died Oct. 11,1812.
aged 61 years.
This monument
is erected by the members o f the Surinam Society
[of which he was for ihany Y ears the President),
to evince to other times
the high estimation in which his Character
was held by the Colony
and the respect which was universally paid to his abilities
to the benevolence o f his heart, and the general urbanity
o f his manners.
(d. î. Gewijd aan de nagedachtenis van J oriaak F ra h ço is F r id e r i c i ,
Generaal Majoor in dienst van de Staten Generaal der Vereenigde
Nederfanden en verscheidene jaren Gouverneur van de kolonie Suriname.
Door zijne dapperheid en ongemeene bekwaamheid verhief bij
zieh zelven tot dien hoogèn Staat en door zijne vastberadenheid , voor-
zigtigheid en wijsheid te midden van moeite-en gevaarvolle tijden, hi eld
hij de koionie in rust en bloei. Hij overfeed op den 11 October 1812,
oud 61 jaren. Dit gedenkleeken is' opgerigt door de Leden van de
Surinaamsche Soeieteit [waarvan hij verscheidene jaren Voorzitter
was] om in de toekomst aan te toonen , de hoogachting, welke men
in de kolonie hem toedroeg en den eerbied dien men algemeen. had ,
voor zijne bekwaamheden, zijne gotedhartigheid en zijne wellevendheid.)
De stad heeft vele inalen door brand geleden , zoo verbrandde er den
18 April 1763 , tien huizen.
In het jaar 1821 ontslondhier den 21 Januarij een zeerfeilen brand,
welke des namiddags te 2 ure, in bet huis van den Ontvanger T obias ,
hetwelk op het plein tegenoyer het Gouvernementshuisstond, uilbrak. Wel-
dra sloeg de vlam over op de belendende huizen , waartoe de feile ooste-
wind mede zeer veel toebragt ; op deze wijze nam de vlam zoodanig
de overhand, dat weldra alle de brandspuiten nulteloos waren, en in
körten tijd het grootste gedeelte der waterzijdc en der straten in de
nabijheid , in eenen puinhoop veranderd warftn. Daar bovendien meest
aile pâkhuizen opgevuld wàren met Sterke dranken en andere brandbare
stoffen , pas uit Nederland aangevoerd , was er geene mogelijkheid
tot blusschen , waarom men düs besloot de beiendende hnizen af te breken
en omVer te haleü, ten cinde den verderen voortgang der vlainmen te
stuiten, hiermede zoude 'men ook ver gekomett «ijn , bijaldien er niet
op nieùw in het dak der Hcrvormde kerk brand onstaan ware, welke
na eenigen tijd gesmeuld te hebben, met êèn verschrikkelijk geweld los-
barslte. Yele der inwoners, die aldaar hunne goederen van waarde
P A R , 7,1
»eborsreu hadden , dewiji het een steeuen gebouw m%, werden hierdoor
te aronde gerigt en het gevolg hiervan was, dat er op nieuw nog
meer dan 130 huizen tot puin overgingen. Achtlien uren had deze
brand geduurd , en meer dan 390 huizen waren een prooi der vlammen
«•eworden - waaronder de kerk der Hervormden , die der R. K., net
Hof van Politie, de Weeskamer en de Waag. De schade, hier-
door veroorzaakt, werd, volgens eene gemaakte berekenmg, tusschen
de zeven en acht millioenen Nederlands.che guldens geschat. Vele men-
schen, wier geheele vermögen in huizen bestond, hadden hierdoor
alles verloren , zoo als onder andere eene weduwe die er twaalf in cigen-
dom bezat.
In den nacht tusschen 3 en 4 September 1 8 3 2 , trof P a r a m a r i b o
weder eene hevige ramp. Op den Heiligen weg veroorzaakten eenige huis-
slaven bij den Heer M o h s a n t o des avonds brand; en deze nam zoo-
danig de overhand , dat er bijna aan geen blusschen te denken was.
Vruchteloos was het in den beginne dat de inwoners, de schepelmgcn
en de militairen , onder het beleid van den Gouverneur-Generaal, hunne
popingen ter blussehing in het werk stelden. De pakhuizen , met olie ,
pek, teer en Sterke dranken gevuld, gaven voedsel aan het alles ver-
tereude vuur. In verbazend hooge kolommen , die wijd en zijd eenen
vuurregen verspreidden , Stegen de vlammen uit deze plaatsen op en
geheel o n d r a g e l i j k was de hitte in de nabijheid. De huizen aan den,. Wat
e r k a n t , He i l i g e n w eg, Jod e n b r e e s t r a a t , enz., waaronder het
fraaije gebouw van den Heer d e F r i d e r i c i , en vele andere, de Evang. Luth.
kerk , met de pastorij , te zamen meer dan 1 0 0 huizen, pakhuizen en
magazijnen , waren in de asch gelegd. De brand, die des avonds om
10 ure begon, woedde tot den volgenden morgen 4 ure, en kon alleen
door het omhalen van eenige gebouwen , als hetEvang.-Luth. Diaconie-
huis, enz., gestuit. worden. De schade was aanmerkelijk , en de pas
herrezeue stad had met de gedeeltelijke slooping van haar bestaan ook
hare schoonheid verloren , en zal die.bij den zoo snellen teruggang yan
den landbouw , het eenige middel van bestaan voor deze kolonie,
welligt nimmer terug bekamen ( 1).
PARAMARICAKREEK, kreek in Nederlands-Guiana, köl. Suriname
7 van het N. naar het Z. loopende en zieh tusschen de plantaadjen
de Gekroonde-Paa'uw en Nieuw-hevant op den regter oever van de rivier
Cottica entlastende.
PARAMHIL, naam, welken de Negers geven aan den B la a uw e b e ro ,
in Nederlands-Guiana, kol. Suriname. Zie B ia a u w e b e r g .
PARANG, oud d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. J a va , ads.
res. Krawang.
PARANG, oud d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java, resid.
Batavia, afd. Bataviasche-Ommelanden.
PARANG (GOENONG-), distr. in Oost-Indie , op het Sundasche eil.
J a va , resid. Preanger-Regentsehappen , reg. Tjanjor.
PARANG-KOEDJONG of P aramg- R o e ja n g , distr. in Oost-Indie, op
het Sundasehe eil. Java, resid. Bantam, reg. Lebalc. — Het is ver-
deeld in de onderdistrikten Parang- I ioedjong en Kasseck.
PARANG-KOEDJONG of P arakg- K o e r ja n g , onderdistr. in Oosl-In-
d ie , op het Sundasche eil. J ava, resid. Bantam, reg. Lebak, distr.
Parang-Koedjong.
(1) Meerdere omstandigheden nopens dezen briuü Yindt msn ia M» D, T b b k s ts ä t de tfegerslaven t
in de kolonie Suriname, b l, 175 tot 808.