brand van 23 Julij 1319 werd ook dit kerkgebouw grootendeels in de
ascb gelegd; doch bet herrees luisterryk, alzoo bet aan de noord-
zijde tuet eene kap en aan de oostzijdc inet bet koor werd vergroot.
Nadat zij, in bet jaar 1373, eene Hervormde kerk geworden was ,
doordien de Pastoor, zoo als wij hier boven gezien hebben, metzijne
gemeente toi de Hervormden was overgegaan, werden in 1373 , bij
besluit der Stalen van Noord-Holland , de kerkelijke goederen , die ook
van deze kerk vrij aanzienlijk waren , verkocht , en de gelden met die
der verkochte kerkegoederen van andere plaatsen, te Alkmaar gestört,
uit welk fonds , Voortaan de Predikanten zouden belaald worden.
De kerk is een fraai gebonw, waaraan in 1763, eene consislorieka-
mer met een stovenhok gebouwd is , welk laatsle in 1833 tot eene
nieuwe kamer voor Kerkvoogden en Notabelen veranderd is. In deze
kamer viridt men eene zeer goede schilderij , voorstellende de voetwas-
sching van P e t r b s , als ook twee naamlijsten der Predikanten , zijnde
een meesterstuk van pennekunst, van den, in 1828 overleden, ond-
Onderwijzer D ir k B lank. Hel orgel, hetwelk tusschen de jaren 1739
en 1742 gemaakt is , en betoude, destijds onbruikbare vervangen heeft,
was, in 1809, in jamuierlijken tocstand gerankt, en is toen met
groote kosten bersteld , terwyl bet in 1817 weder eene belangrijke ver-
iiieuwing ondergaan beeft, zoodat het thans voor eene der beste orgels
in Noord-Holland gehonden wordt. In de kerk vindt inen de volgeude
tomben , wapenborden en grafkelders; de tombe van F ranco R iccen
Raad en Pensionaris dezer stad, namaals Raadsbeer in den Hoogen
Raad over Holland , Zeeland en West-Friesland , overleden den 10 Ja-
iiuai ij 1675 , oud 3.0 jaren. De wapenborden van L bcas de V et , Schout
bij nacht van Holland en West-Friesland, overleden den 2 2 December
1713, oud 43 jaren, en diens zoons J acob de V e t , ongelukkig om
bet leven gekomen , den 23 Januarij 1718, oud 17 jaren. De wapen
borden van W illem van B lmdenberg, Hoofd-Officier, ßurgemeester en
Raad dezer stad, Gedeputeerde ter vergadering van Holland, gecom-
mittecrde Raad , Baljuw van de Beemster en de JVijde-Wormer , overleden.
den 23 December 1773 , oud ruim 6 6 jaren , en zijne vrouw
A dbiana E lisabeth van P abst , overleden 31 October 1789 , oud ruim
77 jaren, welke beide in den grafkelder van den Heer F ranco R iccen
begraven liggen. De grafkelder van J ohan J acob M adritibs , Pensionaris
der stad P ormerende , overleden in Oost-Indie , den 21 Maart oud
ruim 73 jaren. Voorts vindt men nog de grafkelders van R ditenbbrg
B erew obt en van.N e c k , welke laatsle echter sedcrt eenige jaren is ge-
dempt.^ De ruim 41 eil. hooge toren , die aan de kerk Staat is tot
een weinig boven bet dak der kerk , een vierkant gebouw , waarboven een
hoogen lanlaarn , omgeven door eene baluslrade , geplaatst is. Hij werd
te gelijk met de kerk in 1333 gebouwd. In 1602 werd door W obter
W od t er se , het speelwerk er in gemaakt en het uurwerk verbeterd.
Boven het wijzerbord , te vinden in den toren bij het uurwerk , leest
men deswege nog : i> het schrift en dicht : heeft gestelt B oon tot een
» memorie voor jonk en out ; dit werk verstelt is bij W obt W obterse
» de ton gemaakt zoo men aanschouwt. Anno 1602.” ■— In 1674
den 1 Augustus, sloeg de bliksem den toren in brand en wierp een
groot gedeelte daarvan op de steenenbrug. De toren brandde tot den
omloop ,toe a f, en het speel- en uurwerk werd vernietigd. Het slag-
en uurwerk werd nu in den kleinen op de kerk staande toren ge-
bragt, tot de groote toren weder gemaakt werd. In 1729 werd het
klokkenspel verbeterd, en tnet eenige klokjes vermeerderd, ook
blijkens verder gevonden tijdvers in den toren nabij het klokkenspel,
aldns luidende :
H et w a s op d en tw I n t I c s t e n S e p tem b e r
D o c h h I e r op a c o t s l a a t
D a t d i t W erC k e n o o k Met D e n ieV W b to n
H I eRBOVBN INGEBRaCt STAAT.
K. J. H o o g h e e f t d i t w e r k v e r s t e l d , an n o 1729 M
In dit vernieuwde speelwerk vindt men twintig heele en even zoo
veel halve staven ; met de twee slagklokken mede gerekend, zijn er
vier en dertig klokken , ivaarvan er achttien met de handen en zestien
met de voeten bespeeld worden. Op den rand der heele slagklok staat
in oud schrift:
SlNT NlCOLAAS IS MIJN NAME ,
M ijn GELtfiD is G o d e b e kw a b b ,
D e l e v e n d e b o e p e ik ,
D e doode be lb ije i k ,
H agel en donder breke ik .
F rederik J oh. en J ohannes S chmalbbrg 1 3 2 0 .
Uit welk jaartal blijkt, dat deze klok reeds bij de opbouwing van
den toren , na den brand van 1319, er ingebragt is. In 1692 schonk
de Hoofd-Offieier en Kastelein van P ormerende, W illem van R byten-
b b r g , aan de kerk, vier zilveren bekers, om bij het H. Avöndmaal
te gebruiken, Terwijl K laas K laaszoon K nol en N e e l t je H eemste , in
1735 , ten zelfden einde, drie zilveren schoteis, eene groote en twee
kleine, aan de kerk vereerden , waarbij de Burgemeester P h il ip R ey-
n e ir B oon drie fraaije zilveren kannen voegde, zijnde het zilveren
busje, ter verzameling der liefdegiften bij het H. Avöndmaal, aan de
kerk gelegateerd door Mejufvrouw E. S midt , weduwe J . B r o bw e l in g ,
die den 2 Augustus 1828 overleed.
Na dat het aantal Evange l i s c h L u the rs che n te P ormerende
aanmerkelijk was toegenomen , stichtte deze gemeente, welke, volgens
overlevering, vroeger op de zoogenaamde Vijfhuizen vergaderde , ten
jare 1676 , aan de zuidzijde van de Papestraat, een huiskerkje. Dit
echter te klein en bouwvallig wordende, kocht de gemeente den 28 December
1709 een huis aan de westzijde van de Hoogstraut, waar-
achter men eene nieuwe kerk stichtte, die in het jaar 1712 voltooid
was en waaraan, in 1752, eene consistoriekamer gebouwd werd. Deze
kerk, welke in 1842 aanmerkelijk verfraaid is , heeft geen toren, maar
is van een net orgel voorzien , hetwelk in 1810, in de plaals van het
oude j in 1753 geplaatste, is aangebragt en wordt, des avonds, door
lampen verlieht. Den 27 September 1767 , vereerde Mejufvrouw A nna
C atharina D ukhan , wed. Nie. A n th . G lindtkamp , een zilveren doop-
bekken, bij gelegenheid dat hare kleindochter M aria C atharina het
eerste daaruit gedoopt werd door hären vader Ds. J an A nthonie G lindtkamp.
Den 24 September 1769 gaven de groote kerkeraad en eenige
leden van de gemeente eene' groote zilveren kan , ten gebruike bij de
viering van het H. Avöndmaal, en den 15 April 1770_ schonk een
onbekende gever een fraaijen zilveren beker, mede tot het zelfde ge-
bruik. De voorm. Eva n g e l i s c h e -Lu t h e r s c h e kerk in de P a-
peslraat, dient thans tot een pakhuis. Toen de Hersteide Evang.
Luth. gemeente in 1802 werd opgerigt, stichtte zij j op de Haan,
eene'nieuwe kerk, welke, na de hereeniging der beide Luth. gemeen-
ten, in 1808 overtollig geworden zijnde, tot een S t a d s - b u r g e r -
s c h o o l werd ingerigt.