PUNT (DE TWEEDE-), kaap in Oost-Jndie, in de Slraat-van-Ma-
lakka, aan de Oostkust van hct Sundasche eil. Sumatra.
PUNT (DE DERDE-), kaap in Oost-Indie, in de Straat-van-Ma-
lakka, aan de Oostkust van het Sundasche eil. Sumatra.
PUNTBEEK (DE), beek in Twenthe, prov. Overijssel, welke haar
hegin necmt van de Hannoversche grenzen, onder Losser, door het
Lutterveld loopt, vervolgens de S ombeek geheeten wordt, en onder
dezen naam te Denekarap in den Dinkel valt.
PUNTE of P untq , geh. in Twenthe, prov. Overijssel, arr. en 8 J u.
0 . van Almelo, kant. en 2 u. N. 0 , van Oolmanum, gem. en ruim
2 u. N. ten 0 . van Losser. "
PUNTEGALEN, later K lein - S choonebergb, voorm. buit. in Schieland,
prov. Zuid-Holland, arr. Rotterdam , kant. Schiedam, gem. Delfshaven-
met-Schoonderloo, aan den Schielandsche-zeedijk.— Ter plaatse, waar
bet gestaan heeft ziet men thans weiland.
PUNTENBURG, buit. in het Nederkwarliet der prov. Utreeht, arr.,
kant. en gem. Utrecht.
Dit buit. wordt thans in eigendom bezeten en bewoond door den
Heer J . S t a u .
PUNTENBURGH, voorm. adell. h., thans een buit., in Eemland,
prov. Utrecht, arr., kant., gem. en 8 min. N. van Amersfoort.
Dit buit.j hetwelk eene oppervlakte beslaat van 89 v, r. 40 v. eil.,
werd in het begin dezer eeuw bezeten- door den Dichter P ie t er P ijp e r s ,
die er zijn Eemlands Tempe of Clio op Puntenburg schreef en er den
20 Junij 1808 overleed. Thans is - het een eigendom van den Heer
Baron F. F. J. H. väs H eeck eh en , woonachtig le Amersfoort.
PUNTHORST, geh. in Zalland, prov. Overijssel, arr., kant. en
4 u. N. van Zwolle, gem. en 1J u. van Slaphorst; met 5 h. eh 24 inw.
PÜRMER, voorm. d. in Waterland, prov. Noord-Holland, W. van
het Purmer-meer, hetwelk in oude brieven vermeld wordt.
Men gist, dat het op het einde der twaalfde eeuw zoude gebouwd zijn.
Er wordt althans in geen kronijk, vöor dien tijd, eenige vermelding
van dit dorp gevonden. Het moet echter niet onaanzienlijk geweest
zijn , aangezien het eene parochiekerk had, onder welke de kapel van
Purmerende behoorde. Vermoedelijk had dit visschersdorp zijne op-
komst te danken aan de uitmuntende paling , die in de meren, maar
vooral in het Purmer-meer, gcvangen en naar elders vervoerd werd,
en aan de ligging, zoo nabij de vischrijke Beemster- en Wormer-
meren. Dit dorp is evenwel spoedig te niet gegaan ; waarscbijnlijk
is de oorzaak daarvan te vinden in den geduchten watervloed en de
overstrooming vän 1212, bij welke gelegenheid alleen in Noord-Holland
meer dan 60,000 menschen omkwamen, en eene menigle dorpen ge-
heel of gedeeltelijk vernield werden. Na dien tijd leest men althans
niets meer van het oude dorp P u rm e r , maar wel van de toenemende
bevolking van P u rme r e n d e , zijnde het westeinde van dit dorp,
dat dus moet gelegen hebben ten 0 . van Purmerende aan de zoo-
genoemde Steeweg, die van Purmerende naar de Purmer loopt. Den-
kelijk hebben de bewoners van het door de overstrooming vernielde
P u rm e r , zieh op het hooger, voor den vloed meer' beveiligd geblevcn
westeinde, nedergeslagen. Ten minsfe, in en na dien tijd is de bevolking
van Purmerende dermate toegenomen , dat Hertog A l b b e c h t
v a n B e h e b e n , Graaf van Holland, op verzoek der inwoners van die
plaats, in eenen gifibrief van ■ 1388, hun vrijheid verleende, om,
in de plaäts der kapel, welke le klein werd , eene groote kerk le
I
stiebten: terwijl daarentegen hct dorp Pcrber zoo ver was te niet gegaan
, (lat in gemeldcn gifibrief bepaald werd, om do kerken van
P urmer en P u rm e r e n d e door J acob Mas, Pastoor van P dbmer , beide
te laten bedienen tot zijnen dood, wannecr de kerk van P c r b e r ver-
vallen zonde (1 ).
PURMER (DE), voorm. meer, prov. Noord-Holland, lusseben de
teden Edam , Monnickendam eu Purmerende.
Bij liet ontstaan der Zuider-Zce , in ep pa het jaar 1170 , verkreeg dit
meer epnen hoogeren walerstand , waardoor eenige, daarom liggende,
dorpen, daarin bedolven werden. De drje bovengenoemde steden , be-
nevens de d. Purme rl pnd en l l p e n d am, hadden van ouds bet
regt, om dit meer le beyisschen. Dit regt, was dan ook van niet
weinig belang, om den uitmuntenden visch welken lvet in groote menigle
opleverde, terwijl de paling, welke men er in ving, als heerlijk
geroemd , en in sqhepen , voorzien van vischbunnen , naar Engeland
vervoerd werd. Men wil zelfs, dat heden ten dage, nog op de visch-
markt te Bonden , eene bank aangetoond wordt, welke daarvan zijnen
naam ontleend beeft.
Na dat in bet jaar j6 0 8 , het Beemstermeef was bedijkt, vcrzoch-
ten ook de sieden pldam en M0hn>c^eD(^a,n > oclrooi tot bet hedijken
van de P urmer , hetwelk hup, door de Slaten yan Holland en Westr
Friesland, den 10 Junij 1617 verleend werd, onder voorwaarde, dat
zij de stad Purmerende, benevens de dorpen Purmerland, llpendam en
Katwoude, als inede regt bebbende op het meer , zouden te vreden stellen
en dat zij ten Ooslen van Edam een steepen sas moeslen aanleggen , de
Vrouwesluis vernieuwen en deze sluizen , benevens de haven van Edam,
goed onderhouden. In het volgende jaar werd de bedijking begonnen,
met dat gelukkig gevolg, dat het meer in 1622 droog was. ln 1628
werd het afgescheiden in kavels van 2 0 morgen, en groot bevonden
2981 morgen 193 roeden Rijnlandsch (2339 bund. 10 v. r. 78 v. eil.)
Sppedigwerd het drooggemaakte meer bewoond, zoo dat in 1624 reeds
het eerste kind daarin werd geboren, hetwelk daarom ook' P srmertae
P iet er s werd geheeten.
Door de ongelijke hoogte der landerijen werd men aldra verpligt d e
P urm er in polders te verdeelen, dat in 1638 werd bewerkstelligd.
In het jaar 1632 werden er uit de P urmer nog maar twee , doch
in het jaar 1732 honderd en twee huizen, in de lijsten der verpon-
ding gekragt. In 1743 telde men er 110 huizen en 17 molens.
Deze bedijking, behoort thans tot bet arr .Hoorn, gedeeltelijk kant.
Edam, en daarin len deele gem. Edam-en-Vollendam, en ten deele
gem. Monnickendam, gedeeltelijk kant. Purmerende en daarin ten
deele gem. Purmerende en ten deele gem. Ilpendam-Purmerland-cn-
den-Ilp. i
/ Zij beslaat, yolgens het kadaster,' eene oppervlakte van 2711 bund.
8 8 v. r. 80 v. eil. , waarondei/ 2 6 8 6 bund.^pv. r?^ 6 6 v. eil., schotbaar
/ land ; als, onder Edam, 1034 bund.4 8 v. r. 23 v. eil. schotbaar land ;
onder Monnikendam, volgens het kadaster , 367 bund. 81 v. r. 6 v. eil.,
waaronder 838 bund. 8 8 v. r. 84 v. eil. schotbaar land ; onder Purmerende
, 446 bund. 31 v. r. 12 v. eil. schotbaar land ; en onder Ilpen-
dam-Purmerland-en-den-Hp, 631. bund. 81 v. r. l 8 v. eil. schotbaar
( I ) Wij meenden voor d it en de volgende artikelen de fünMER en Purmerende b etreffende, geen
betere gids te kunneo vo lg en » dan de Kronijkmatige geschiedkundige Beschrijving van Purmerende
omltggende dorpen, meren etiz.t Tan onzen bekwamen medearbeider G. van Sa nd tiijk .