De woorden kus moederlief da hand ziet op het wapen van dit dorp
zijnde eene moeder met haar kind aan de hand. Dit wapen werd aai»
de Beneden-Pekela gegeven door de Stadsregering, toen de Predikant,
op verzoek der ingezetenen , het regt van Zegelen van haar verkreeg;
een regt, waardoor de Predikanten in het Oldambt en Westerwolde dat
gedeelte van het Notariswerk uitoefenden , dat bestaat in het innemen
van testamenten , huwelijkscontracten , koop- en huur-contracten , en
alle andere acten af overeenkomsten die eene ambtelijke gedaante ver-
eischten.
De R. K. kerk , aan den H. Wimibrord toegewijd, is in het jaar 1783
gesticht ; het is een net gebouw, dat in het jaar 1843 aanmerkelijk is
verbete'rd, met eenen op het dak gevestigde toren en van een orgel
voorzien.
De synagoge, die in het jaar 1791 gebouwd i s , is een klein, doch
net gebouw , zonder toren.
De dorpschool wordt gemiddeld door een getal van 400 leerlingen
bezocht.
De jaar-, paarden- en beestenmarkten hebben plaats den derden Don-
derdag in April; den vierden Donderdag in Julij en den vierden Don-
derdag in October.
De waardige Schoolopziener HendrIk Wester heeft in de Oode-Pekela
gewoond, en is aldaar gestorven. Men heeft op den 29 Mei 1821 in
de kerk, tegenover den predikstoel, een eenvoudig maar tevens fraai
gedenkteeken ter zijner eer gezet, alsmede een op het kerkhof, onder
hetwelk zijn gebeente rust.
Voorheen heeft Ocde-Pekeea tot den regtstoel van Bellingewolde be-
hoord. -— Er loopt een kanaal door dit dorp naar de Statenzijl.
Men heeft er een Departement der Maatschappij: Tot Nut van 't A l-
gemeen, dat in Februarij 180S opgerigt i s , en omstreeks 30 Leden telt.
PEKEL-AA (DE) of Pekeldee-Aa , riv. in de prov. Groningen. Zie
Aa (Peeel-).
PEKELBÜRG, voorm. bürg in Westerwolde, prov. Groningen.
Toen, in 1478, de twist tussclien de stad Groningen en Hajo van
Westerwiede de beide partijen de wapenen deed opvatten , wierpen de
Groningers Hajo's slot te Wedde omver, en vcrstonden zieh met den
Bisschop van Munster, als toenmaligen Leenheer van Westerwolde.
Ook zette de stad Groningen eene veste en slot, met grachten en sterke
boiwerken , bij de Pckel-Äa , geheeten de Pekelburg , en plaatste daar
eenen kastelein op , die het Oldambt aan de eene zijde des Dollards en
Westerwolde beregten zou. De Hoogleeraar de Rroer (1 ) , die zieh in
deze streken des zomers veel ophield, schrijft, dat noch Beninga noch
Eibmibs eenig ander berigt van dit slot geven , dan dat heiy niet ver van
Winschoten bij het gemelde riviertje gestaaa heeft, en zelfs nogten jare
1499. » Veel moeite (zegt de schrijver) heb ik mij gegeven, om
» de nette plaats te vinden , alwaar dit slot geweest i s , want geen
» geheugen of erfgerugl is er bij de ingezetenen van over. Mij is waar-
» Scbijnlijksl geworden, dat het gebouwd is omtrent ten halvenwege,
» wanneer men uit de Beneden-Pekel naar de Brugge-Schans , o f , zoo
» als men nu zegt, Hoogerbrugge wandelt, op een kamp , die voor-
» heen Steenhuiskamp, nu Steenkamp genoemd wordt. De naam zelfs
» en andere omstandigheden leiden ons daarheen, de ligging is juist
» aan ’t uiterste tussclien ’t Oldambt cn Blyham. Het stroompje maakt
1 1) Zi* 4« Werkln van: Pro exeokndo jure p a lrio , ly , stuk II, hl- 286.
» hier een soort van half ciland , zoo als men nog zien kan , en zulke
» plaatsen was men gewoon , als er gelegenheid toe was, tot dergelijke
* gebouwen te kiezen.”
PEKE L IN G EN , een der wateren waardoor vroeger het eiland W a l-
clieren , proy / B rmiand, in vier deelen gescheiden werd.
Het liep uit in de Maput, waarschijnlijk wel is een gedeelte der
Domburgsehe-Watering een overblijfsel van de P e k e l in g e n .
PEKÉT, kaap in Oost-Indie, op het eil. Sumbawa , een der kleine
Sunda-eilanden, aan de Noordkust.
PEKING, landg' in Eemland, prov, Utrecht, arr., kant. en 2 u.
N. W. van Amersfoort, gem. en 3 min. Z. van Baarn.
Dit landgoed, waarvan het huis geheel in den Chineschen tränt gebouwd
is , beslaat, met de daartoe behoorende gronden, eene opper-
vlakte van 5 bund. 3 v. r. 20 v. eil., en wordt thans in eigendon*
bezeteti door Z. M. den Koning der Nederlanden.
PEKKEDAM , voorm. adelt, h. in het kw. Twenthe, prov. Overijssel.
Zie P eckedam.
PEKOENTJEN , distr. in Oost-Indie, op het Sundäsche eil. J a va ,
resid. Kedirie, reg. Ngrowo.
PEKOENTJEN, voorm. d. in Oost-Indie, op het Sundasche eil.
Java, resid. Kedirie, reg. Ngrowo, distr, Pekoentjen.
Dit dorp is in Mei 1827, wegens trouweloosheid en aanhoudende
zamenspanningen met de muitelingen , door onze troepen , onder de
bevelen van den Kapitein T en H ave , vernield.
PELA of de N oordoosthoek , dtaap in Oost-Indie, in den Archipel-
van-St.-Lazarus, aan de Noordoostkust van het Ambonsche eil. Boero.
PELABOEAN-RATOE, naam, welken de Javanen geven aan de
W ijnkoopersbaai in Oost-Indie, in de Indische-Zee. Zie W ijkkoo pebsba ai.
PELANEN, naam , onder welken de heerl. P olakes , in het Land-
van-Montfoort, prov. Utrecht, op sommige kaarten weleens verkeer-
delijk voorkomt. Zie P olamen.
PELAUW of H atoeua , oud d. in Oost-Indie, op het eil. Boewang-
Besi, een der Uliassers , in het noordelijke gedeelte van dat eil. of
Hatoehaha.
PELAUW, d. in Oost-Indie, op het Ambonsche eil. Ceram, aan de
Zuidkust, nabij bet fort Karioe. — De inw. zijn Mohammedanern
PELAWANGAN, riv. in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java ,
resid. Tagal.
PELELOTBAAI, baai in Oost-Indie, op het eil. Sempoe, aan de
Zuidkust van het eil. J ava, tot de resid. Passaroewang behoorende.
PELGRIM (HET SLOT-TE-), h. in de Meijerij van 'sHertogenbosch,
kw. Maasland, prov. Noord-Braband, Berste distr., arr. en 2 u. N. O.
\o n ’s Hertogenbosch, kant. en .1 { u. Z. W. van Oss, gem. en ¿ u. Z.Z.O.
van Nuland, in de b. Papendijk.
Dit k., hetwelk met zijnen tuin door grachten omgeven i s , moet,
blijkens d e , binnen de grachten, gevondene steenen en fondamenten , in
vroegere eeuwen een zeer groot gebouw zijn geweest; aldaar vonden ,
volgens de overlevering , de pelgrims bescherming. Het beslaat, binnen
zijne grachten, eene oppervlakte van 1 bund. en wordt thans in eigen-
dom bezeten door den Heer J ax W i il em F r aus J oseph van H agens , woon-
achtig te Nuland.
PELGR1M-POLDER, pold. in de heerl. Zevenbergen, prov. N óord-
Braband, Vierde distr., arr. Breda, kant. cn gem. Zevenbergen; pa-
Jci)dc N. aan den Arembergsche-polder, 0 , aan den ßredasckc-polder,