vier pilasters onderstcand wordt, boven eene deftige hai'dsteenen poortr
voorzien. Eeno dergelijke poort heeft het van achteren, en ter weder-
zijden mime pakhuizen. Yan binnen is er een plein in dit huis,
rondom hetwelk men onderscheidene vertrekken heeft. Men boudt dit
Oostindische Huis voor één der hoogste wereldlijke gebojiwen dezer landen.
Tegenwoordig is het het 'sR ijk s En t r ep ôt ; terwijl een gedeelte
vcrhuurd is aan de Ha n d e lm a a t s c h a p p i j , door welke het tot
eene S t a p e l p l a a t s van de t h e e gebruikt wordt.
Het voormalige We s t i n d i s c h e Hu i s , op de noordzijde van het
lia ringvliet, is een oud gebouw , dat , sedert het jaar 1791, het tijd-
stip der vernietiging van de Westindische Compagnie, uitsluitend tot
Pakh u i z e n dient.
’s Rijks Werf , buiten de Oostpoort, is hijna geheel verniemvd en
door de vereeniging van de werf der vroegere Oostindische Compagnie,
aanmerkelijk vergroot, zoo dat onderscheidene groote schepen. daar
le gelijk op Stapel können gezet worden. Er zijn zes overdekte bed-
dingen , waarvan eene voor linieschepen van het eerste kaliber, twee
voor fregatten en drie voor korvetlen en brikken ; de eerste wordt even-
wel nict meer tot dit doel gebruikt. Men vindt er een prächtig gebouw
voor de woning van den Kommandant der Marine bestemd, voorzien van
alle wenschelijke gemakkcn. Voorts heeft men er uitgestrekte ma-
gazijnen , ruimc werkplaatsen , eene ankersmederij , onderscheidene
bureaux enz. Sedert verscheidene jaren heeft men de modellen en
verdere voorwerpen uit ’s Lands tnagazijn ook herwaarts overgebragt.
Ailes, wat toi de uitrusting , zelfs van de grootste oorlogschepen be-
hoort, vindt men hierfcijeen, als daar zijn: voorwerpen van bout,
ljzer, koper, staal, zeildoek, touwwerk, leder enz. Als in een prächtig
muséum, van ailes wat op het Nederlandsche zeewezen betrekking
heeft, zijn deze voorwerpen geschikt en zoodanig geplaatst, dat zij de
bewondering der bezoekers in eene hooge mate gaande houden. In-
zondcrbcid munt de wapenkamer, door de smaakvolle schikking van
den rijken en volledigen voorraad van wapenen , uit. Ook de modellen-
kamer van allerlei soorl van schepen is bezienswaardig. In het Ad-
miraliteitsgebouw vindt men nog den Spiegel van het groote Engelsche
linieschip Royal Charles, dat in den roemrijken togt der Nederlanders
naar de Theems, in 1667 , onder de R diter , van Brakee , de W u t
en anderen , ondernomen en volbragt, als een prächtig zeegeteeken naar
Hellevoetsluis is overgebragt en aldaar gesloopt. De scheepsbouw in R otterdam
, vooral voor de vaart op Oost-Indië , wordt sedert eenige jaren ,
evenzeer als elders , met ongemeenen ijver en werkzaamheid voortgezet.
De A r s e n a l e n ; welke bij de werf behooren , meestal ’s La n d s
M a g a z ij n geheeten , worden er niet op , maar aan het einde van de
Nieuwehaven-Noordzijde gevonden. Het is een zeer goed gebouw, met
fraaije huizingen voor den Constructeur en Equipagemeester, thans
bewoond door den stedelijken militairen Kommandant; terwijl het
hoofdgebouw, sedert het jaar 1826, is ingerigt tot Kaz e r n e der
Mar ini er s , het garnizoen der stad nitmakende.
Als verwant aan ’s Rijks werf kan men ook nog beschouwen de
To uws l a g e r i j , aan den Hooge-Zeedijk, op het grondgebied der
gemeenle Krälingen gelegen, welke, wat de inrigting aangaat, aan
de- overige deelen van het geheel beantwoordde, doch thans huiten
gebruik is.
De Lombard of Bank van Le e n i n g , in de Bagijn-Hofstraat,
was weleer een gedeelte van het Beggi jnhof . Dit werd in het jaar
1578 gestiebt, en , naar sommiger aanteekening, het Paradi j s ge-
noemd. Hoewel door anderen berigt wordt, dat deze naam nog gegeven
wordt aan de R. K. kerk van de Oude Clerezij, een weinig benoorden het
Beggijnhof staande, welke men wi l , dat eertijds de kerk van het Celle-
broedersklooster , nn de Latijnsche school, geweest is. Hertog A l b r e c b t
nam het Beggijnhof, in het zelfde jaar, in zijne bescherming. En
in het jaar 1580 werden e r , door de stad, ook eenige voorregten aan
verleend. Na de verandering der Regering hier te lande, heeft men
het Beggijnhof ten deele tot eene Lombard geschikt. Op den 28
April 1638 verkrecg.de stad van ’s Lands Staten octrooi tot de op-
rigting eener leenbank, op den voet als die van Amsterdam ; doch
of er vöör dien tijd reeds eene lombard gehouden werd, is niet met
zekerheid te zeggen. Het ander gedeelte van het oud Beggijnhof heeft
nog eenen geruimen tijd tot eene woning voor Beggijnen gediend: doch
tegenwoordig zijn hier geene Beggijnen meer en dat gedeelte is thans
ingerigt tot partikuliere woningen.
Het S t a d s -T imme r h u i s is eerst in de West-Wagenstraat geweest,
aan de westzijde bij de Raamstraat, en werd in het jaar 1599
afgebroken, wanneer van den grond de Peperstraat werd gemaakt, en
aan het zuidoosteinde van het Haringvliet op het bolwerk verplaatst, vol-
gens de rooijing van de daar staande huizen ; doch dit huis is omtrent
het midden der achttiende eeuw afgebroken , en in de plaats daarvan
op de geheele breedte van de daarachter liggende groote, ruime werf,
een nieuw gebouw gesticht, naar de toenmalige wijze van bouwen met
onderscheidene ruime vertrekken, zoo tot vergaderplaatsen voor de fa-
brijkmeesters, als ter woning van den Bouwmeester en andere bedien-
den , met twee .poorten tot ingangen , beiden in de boog, boven de sluit-
balk, versiert met het stadswapen en onderscheidene gereedschappen tot het
bouwen behoorende, en met eenen tuin bezijden de werf op het bolwerk.
De V 1 e e s c h h a 1, op de Kaasmarkt, heeft niets merkwaardigs.
Boven het gebouw woont een concierge , die het toezigl heeft over de
lokalen, welke, dienen tot het houden van vergaderingen van verschil-
lende Corporation, als: Sp a a r b a n k , Koep o k i n en t i n g , Brand-
we e r , Bij b e l v e r e e n i g i n g enz. De tweede of k l e i n e Hai wordt
gevonden tegen over de Magere-Varkenssteeg, bij de vroegere Binnen-
wegsche-poort.
De Vl e e s c hh a l der I s r a e l i e t e n , welke vroeger in de Boomp-
je s , achter de Synagoge was, is thans verplaatst naar den Schiedam-
sche-dijk.
De vroegere He n n i p h a l , op de Nieuwe-Markt, wordt tegenwoordig
gebruikt tot Ya r k e n swa a g en gedeeltelijk ook tot Zakken-
drager shui s .
Het voormalig B i e r a c c i j n s h u i s was in de Torenstraat. In het
jaar 1612 deed de Regering van de stad aan den zuidwesthoek van het
St. Laurenskerkhof, nu de Torenstraat, een huis maken , onder tot
eenen sta l, voor de sleperspaarden , dat eerst onder het St. Antonies-
gasthuis was geweest, en nu aan het einde van de Leeuwenlaan, aan
de Vest is. Dit huis i s , na het verplaatsen van de sleperspaarden ,
ingerigt tot een accijnshuis voor de bieren; later was het een Maga-
zijn voor de s t ads ma t e r i a l e n , en nog later diende het tot
Ol ie- of Stadsver l i cht ing-magazi jn. Thans wordt het gebruikt
tot Res e r v e Brandspui tbui s .
De Gebouwe n der Gazfabri jk staan aan het einde der Ilout-
laan, aan het Pontengat. Deze fabrijk voorziet, door een netwerk