PR AEFATIO D. M L.
F. MARTIN VS LV' THERVS THEOLOGIAE ST.V*
DIOS FS SALVTEM,
CIO non dcfutüróSjóptimi Tticológi,qui arrogatï-,
tix,tum, iam mueterati c(imiriis Vanx glorix, me acculent,
quod hóe florentiflitrio (ccuio ego iri publicum prodeo, £t
iu prodeo,vt hbrorüm faefæ Sçripturæ facile nobiliffimorum
St difficüimorum mctra&atorem oftentem.Ncmpc Plaltetij
& Epiftolarum Paulinarum, Prxlerttm eumapud eruditos
infantiffimus.apudalios Apoftata, & difCcfforàreccptisaUquötannorum
GloGsinucniar. Verumeredat,qui volet,& mémàllein angulomcölulur-
rare.quam lingua pet Regiones vagari.Oprimemihiconfcius fum.de ignorant
«,&vtU8 me* peffimæ.Çteditûmeft.me in hoc (eruiteDeo,{eraire'cij<m
rnultis.tnm prxctpuevobisiEgö Koe video,non effe Théölogum, qui magna
fetarSe multa doceat,fedqui Jar?aè dcTheolpgicë viuat. A qua vita quo
iumalienior.eomagismihiditplicet mca Profeflio* ^ . .
Qyjre vos per communcm noftramTheologiam oro Çerimio.cntuc
qui me volent>& quibus nominibus volent,quandoco mihi res vettcrk,vt
grauionbus intento.yt mihi glorià ihfamia,diuiti* paupcpea?.aut fi quid
homo hominiprxftare noccrcue poteft,inter vulgares tentai- . ,
tiones numcrenmr.hocvös agite,&,vbi vere vrgeor^pro
me orate,hoc eft, vt Chrffto Chrifiianum exhibcrepoflim.&
San&erum nomen eius in >
me (abclificare» Valctc in ;
' Chrifto See* .jnunsl? Î eiulisd
I L L V S t R 11 S Î M Ö
PR1NCIP1 ET DOMINO D, FRP
DERICO SACRI ROM. IMP, ARCHI -
‘ M A R S C A L C H O , E L E C T O R L S A X Q N I A E
Duci, Marchioni Mifniæ, Landgravio Thu-
ringiae, Patrono luo clementifsitno
r.a p. Martinus Luthçrus
SalutemT),
RVdenter & redte facere videntur,qui fua ftudia&
ingenij monumenta magnatibus nuneupant de dicant, bac
nimirum arte,opufculis iuis & aütoritatem, dt adnerfus fini*
ßrum fatum(quod ijs maxime inuifum eß)pr*fidium parantes.
quando ita res mortalium ferme habent.quod vt quseque
funtoptima, ita inuidiæ& roaleuolorum Erynni maxime
flint obnoxiaiQup fit,vt bon* liter* & omftinocä.qu* ingenio ätcruditio-
ne confiant,cü fint fihe controuerfia,optima dt optimoac peculiari öfficio
hominisdigna,noo parnmindigeant Meccenatibus dt Auguftis fais,tum de
Vlyffi-
P R A E F A T IO D, M. L .
Vlyffibus.qui Therfitas iftos feeptro percutiant eburnco.Quibusdam 8c hxc
nuneupandi ratio eft, vt nominis xtcrnitatcdonenc,famaq; célèbrent cos, ad
quos fcribuntihoc fimul fpeftantes.quopofteros eiusdem virtutis animent,
exacuentq; exem plo.quod laudanc. Nonnullis (copus is eft, vt gratifîcentur,
de vtcunq/vicem rependant beneficij.teftatumq; relinquantgratumanimum
ijs,â quibus (unt bene acccpti*
Mihi vero Iiluftrifiime Pfinceps,nnlla harum rationum fnppctit, Pri-
mum.quod non ignorera talia non effe, qu* molior, vtPatronum mercan-
tnr,dt in hac parte non infdicitcr habeo,quod hanc faltem infeitiam meam
non ignoro.Quod fi maxime prxftarc poffcm, quod nuncupations dignum
cflct.neq; fie anxius effe vellcm,quo Patrono feruaretur, Quin pofiqnam à
facris literis didici,quam fi res terrorc & periculis plena, in EcclcfiaDci fona-
re,& in eorum medio loqui,ques feias in nouiffimo iudicij die iudices tuos
futuros(nam hos prxfentes calumniatores non ita meruo)atq; prxfcnte infpe-
Aore omnium Deo,fpe£iantibusangelis,videntibus de audientibus cuntiis
creaturis,& au verbum Dei aures arrigentibus (fie cnim eft fas credere,omnia
reuercri verbum Dei, per quod faâa funt, prxt'er hominem de diabolum,
quiperingratitudinem obfurduerant)Nihil profedto magisoptarim, quam
filentium,tum omnibus,qux vnquam cfFutmi,fpongiam.Durutn eft & hor-
rcndum.Deoreddererationemdeomniotiofo verbo.Ncq;enim mein officio
verbi retinet, nifi alien* imo diuinx voluntatis obedientia.mea voluntate,
ûcut (emperabhorruUta nunquam in hanc vfq; horam acccffi.
Deinde qux fama,qux laus,qux nominisxternitas, ex mefpcrari poffit
llluftriffi.D.tuæ? eu m tais Princeps fis, qui,quum exteris vere Prineipis doti-
bus,tum eximioliterarum literatorumq; amore,tantum tibi nominis de g lo-
riç para ris, vt nonetiam AppiOn tibi,fed Appioni,dcomnibus,qui te eelcbrenr,
nominis immortalitatem fisdaturas,Quisignorât Prineipem Fndericum in
prouehendisliterisexcmplumfa&um cunftis Principibus? Grxeatur de hc-
braicatur,fat féliciter Vuitcmb.tua, Artes liberales benigniore quam hadenus
Mincrua doccntur,Synecra ChriftiTheologia triomphât, opimonibus Se qux-
ftionibus hominum,prope nihilneqjopinantibus neq.quæreruibus. Hxc o-
snniàflorenttuisau(picijs,fumptibus,pt*fidijs. Vtinam Ecclefiaftici Magnates,
quos harum rcrumcxcropla maxime prxftareoportebat laicisPrincipibus,
faltem laicorumexempla,iinitarentur.kiliecf,adeo infeliciter ceffit opulen-
tia de potentatus Ecclefix*
lamvero, quid gratificer tuis in me ampliffimis bcneficijs, quxo-
mniain nihil merentem eollocafti.? Tuis impenfis eapiti meo infano impo-
fitum eft infigne illud oftentationismex, euins me pudet, de tamen geftar*
©portée,ita volcntibus ijs,quibus me audire par eft. Sed quantis & illud
monftrum meum, quodexindulgentijs mihinatum eft,curis, offici>,
fumptibus,deniq; de periculis conftitit D.tuxJ Scit vnïuerfa tua Ditio, longe
maiorem Principi pro me folicitadincm.quam mihi ipfi fuiffe. Ego,
pro mca temeritate,aieam ieei, cxtrcmafcmpertcntare de cxpeftarc para#
tus; Nam & hac oecaûone fore (perabam, Vtdocendis alijs fubmotus, an-
gu lu m mihi inuenirem , deferto, quod odiebam, publico: Sed perftitit
tuxCelfitudinisofficium, &cumcgo cuperempati, quxilli ardebantin-
ferre, neutris celfit, quod cupitum eftî Sed nondum finis , placet tamen
iterum euentus ifte, vel hoc nomine, quod nuüi Chriftiano non debeat effe
molcftiffi