JMrtafjW« ««*'
>x:!é e Àtntittto
l* -'
rftkorvm (min-
/brei.
Sort» iattfi*'
qn*m
fgm(mlmÂMÎI.
Dtmlnjles fmt
rti-
Jit.
VlMltfttf**0'
runt
D, MART* • LV THB , O M R AT.
I v gutnlam tu f ereußißi «mnts ädkfrfkntes mihi (incc**faßttftt!
p ftctAttrufnctmrmßi. > • ■ PRxtcritunipro futuro poniturjfi in Chrifti pcrlona ante palsi*
onemaetipiatutiSifi poft refurre&ioncm, eftprofccutio Epinicij&iiudi*
Dei,pro noftraexhörtatione.vtdiaumcft fatis* -
Ex $brsso,pro fine caufa ,Hieronymus tranftulit,maxilUs>hoe modo,
Ouiapercuffifti omnium inimkorum m cor um maxillas. Ethuictum refte
toncimt quod foquitur, Dentes pcecatorum conttiuifti.Atqs ita taatologia e£-
•Eftautcmordo. K»h timcbo.intjHamjmillia, ncc mci fideles timebunt vl-
lam multitudincmiquantumlibct malorum & potentium, Quoniam explo-
xat Qtn um babeo,quam loleas pcrcutcrc confumptorcs 8e dtuorarores mcos»
dum & me fufeitasd moteuis, vt me dcmcepsvorarc non poffinr. Et fideles
<meos per (piritnm confortas,vteis noccre nequeant. Quanquam iftapercuf-
■ ^ointclligiflucatdevaftarioncpopuli Iudaieipcr Tlturo 6c Vcfpauanum,
Nam ctfi adhue ßnt mordaces&maledici in Chriftum 6c Chriftianos, tarnen
conttiti & pereuffi funt.vt neminem vorarc poffint. iraqjdentes Sc maxillas;
habent.fcd percuflbsÄ eontritos,Sicut alibi Pfal.jÖ. Deusconterctdentesin ß 4
otcipforum,molas Leonum confringet Dominus. . . .
Vtiturautcm hac metaphora maxillse &dentium, proverbis mordacibus,
detnaionibus.caluronijs & buius generis noxijs, quibus innocences oppri-
muncur.luxta illud Prouer.jo;Geaeratio qu* habet pro dentibus gladips, 5c |
command« molaribus fujs,vt comcdat inopes de rerra,& paupefcs ex nomi-
-nibus. Hiscnim Chriftus deuoratuseft, quandocoramPilatoad crucetn
corüm voeibus St aeeufattonlbus adiudicatuscft.Sic Apoftolus Galat-S- Si in- GÄ(
uicem mordctis»5c comeditis.vcdctc ne ab inuicem cönfummamini.Et mul-
tisalijs Seriptur* locis, Celebriseft hiec dentium & maxilisruta toctaphora, ac
per feipiam fittismanifefta. _
Gonrra &'fppnfa Chrilli^Iemesquoqi habet,Cartf.4.8c 6. Dentes tuifi-
cutgregcstonfarum.quatafcendunr de laUacto,höc eft, inctcpationes, quibus
£t*t.
Ecelefia mordet & arguit pcccatores, morfösq; conuertit,5c fibi incorpo#
rat,Amt ficut oues äctonf*,mitcs,(cilicct arguentes fine futiaSc zclo.tujti ton#
f*,id eft,return cura inanes,non quasrentes lucra & länain ouium, Neq; enitn
veebum prssdieare potuerUntctiamApoftoli,3cfimülferuirc mcnfis,vtAa.ö,^^
fcribitur-Sed hass alias, . ^ ,
Hi dentes figurati funt in maxilla,quam Salnfon lcuauit, & ptrcuflit in
ca milk v«os,lud. i^.Vnde & initiotc intclligentia pereutit & content Dcusi#/.*
dentes pcecatorum mifericorditcr.quando pergtatiam conucrfionis ex male •
dicisfetitbcneuolos,8tex criminatoribUsäc defraabribus.iuftoru m pratdtcatores
8c laudatorcseorum. Sieut ianaum Paulum lupum Vöraeiftimum ro-
buftiflimis dentibus prscualidunVconftiuit,& Apoftolutti fecit, deuoMtotem
omnium gentium vfqjin hodicr'nutn dietn.Quo fenfu& lfa. J.dititjCcmna j^
buntgladios fuosin vomeres,8c lahclaS fuasin fakes, Quafi dicat, Mutabunt
linguas noxias in falutares,8c cultrieis ttfttcnorum hominum.vtfinc vtomcrcs
corripiendö,8t falcöcölligendö pöjiulös ad Ghdftam.
Poffuntitem dentesihtelligi a)regoficc,iuita beatuih Auguftmum pnft-
cipcs pcecatorum »qüoiiiöi autöritatc quisq; de föcictatc refte viuentium pte-
ciditur.Sc quafi iöcörporatur male viuentlBiis. Quibus cohtrarij funt pnnci-
PCS i uftotu m, & facerdotes.qul cxemplö&yetbo bönö commouent homines,
vt crcdant,8c fepatatii fcculo in Ecdeßs membra tranfeant.£t ad hoc aptatut
iiludCant,4.&6.dc dentibus pofitum. Verum cuiuisih promptu cft.dcntium^J
eiulmodi allcgorijsabundarc.plutibüsnon agam, Erlt
Irit autem Pfalmus non inutilis,pro confolandispufillis confclentijs.fi
ad ttopologiam trahatur,& pcrtribulatores dentesq; peceatorum intclligan-
tur moleftiffimi illi infultus criminum, Scconfcientia male adas vita.Nam hic
, verelabotat cotpeccatoris.folitarium.infirmum, defperatüm, Etnificontra
impetumfuorum peceatorum affuefeatoculos furfum leuare, 8c contra con-
feientiam Deum inuocare.periculutn eft,ne maligni fpiritus(qui in hoc négocions
tenebris perambulante, animam capere anhelant) tandem abiotbeanc
' pertrifticiamindefpcrationcffl, Idco fottiffime firmandumeft cor, 5c cum
Chrifto.Gue contra peccatajconfcienuam perfequentia,fme contra panas la-
lutem impotentes,dicendum cum iiducia.
Hommi t s l f e f u l u m tuum beneâiclio tua.
S e la *
PV k h e r r im a C o n c lu fio , & ve lu t fum m a om n ium affeftuum
pratdiäorum.-Eft autem fenfus: Dominus eft qui faluet 5c benedicar, at-
que etiamfi omnium malotum in vnum conueniât chaos, adhue Domi-
nuscft.quifaluum faciat, Inmanucius falus ôc beriediiftio. Quid ergo time-
aartquidnonprasfamantl quilcioDeonolcnte,neminem perdiVneminem
maledici,etiamfiomnes perdant 5c maledicant, Deo volente neminem illo-
rumferuari aut benediei.quantumlibet feferuent 5cbcnedicant,Atq;(vt Grei
gorius NazianzenusJDeo dante nihil poteft liuor, & Deo nön dantc nihil po* Grip*; VroM*.
teft labor.In qua fententia 5c Paulusdicit Rom.S.Si Debs pt6 nobis,quis cöh* V " *&»>«■
tra nos? Ita rurfum.Si Deus contra illos,quis pro eis? Qüard?quia Domini eft
falus,nonillorum neq; noftra, Vana enim lalushornindm, Inde Apocal./,
Bencdiiftio & charitas,& fapicntia,&gratiarum aüio,honor,virtus,& fortitu*
do Deo noftro &c.Item ibidem.Salus Deo noftro 5c Agno.EtPfaLi op. Ma-
ledicentilli.tu verobenedices.Et Mala*2*Malcdicambenediiftionibus vefttis;
& benedieam maledsiftionibusvcßris,
Dicat ergofelix Chriftus,dicat 5c Chriftiaflà, anima in medijsttibulatiö-
nibus,Nihil refert.quod illi me oerdunt & maledicunr.npn illorum, fed Domini
eft feruarc St bènedicere. Nec prodeft,quod feipfos viribus fuis feruant,
fe inuicem benedicunt.Non iplorum,fed Domini eft fa!us'5c benedidio, quo
non feruante 5c benedicente,videntur ad horam feruari & benedici, fed per-
dentur & malediccntur.Rutfum illo feruante & benedicente, videntur nos ad
horam perdere 5c malediccre.fcd reuera feruamur,& benedieimur. Hoc vult
PfaUi 4 /.Nolite confiderc in principibus, in filijs hominum, in quibus non
eft falus.
Et in huius fiducias folatium ,olim in lege Mofi prohibitum eft,tie homo
hominem benedicerct,dicente Deo.Num.ö.Sic benedicetisfilijslfrael.äc fiC^J^ ^ J ® * **
dicctis eis,Benedicar tibi Dotainusi&egobcnedieam eis. O prsceptum falu* " "
fare 5c necefrarium.Curpuras,no1itDeus benedici vllum ab homine?nifi quia
iam tum iüud pr«ecogitabat,Matr.5. Beati eftis cum maledixerinr Vobis ho*
mines, 5c dixerint omne malum aduerfum vos mentientes proprer me, Sic-
enimapud homines agitur,vt Pfal.io.fcribitur.Quoniam laudatur peccator
indefiderijsfuis,5c iniquus benedteitur, Nimirum,quid contra,iuftus vitupe*
ratur & maledicitur.Reäeergo & pientiffimedidc Dominus, Ego benedi-
cameis,quod hic verfus velut rcpetens,dicit, Superpopulum tuum benedi-
fltiotua,: & -
Qua re hieverfUs legendus eft.vt Emphafis & Epithaßs,eum eleuatio.
nc.Gt in genitiuo,Domini, & in pronom ine, tua.Vtfic'per Antithefin intelli-
gamus fimul affeûum.iucundifïimafiducia plénum,quiconatus aduerfario-
rum malos quafi ridcatj&fiduciamipforum fublanncr, hoc modo, Domi-
T , 2 , E ij - nieft