D. M A R T . L V T t t E , O P E R A T .
Interpretern, quo minus Ifa .îy . dare redder« Ebrxum, Et dixit Ezechias.i/^,
emoderit fignum.quiaafcenfurus(urn in domum Domini. Nonenimqua,
rit ibi.fcd miratur lignum, quod ei datum crit diccns : Quam fignum, qui»
afeendam. Q.d. Nonne hoc grande & mirabile fignum? Ita non inepte hie
diceretur: Quam homo,quoniam memor eseius, Quodfic redderetur, on.
ne mirabilis eft illc homo? Nonne mirabilis illc filius hominis,memor es«us,
dumobliuifcerisjvifitas cum.dum detclinquis, Verum hoc facts, vtm brew
cum déféras,inaeternum exaltatums. , ,
Mtiaim. ^ H o c len lu habito perfpicuum fit .E b r *um ,M e Elobiro,aptius |
transferri à Deo quam ab Angelis,quod Chriftum à Deo can« minoratum,
& dercliftum.vifitatum & dclertum.mmutum Sc auftum.Non tarnen ob id
reijeienda eft vfitatatranslatio.fiuc Apoftolus.aut quifquisalms Ebraiee
j S i l L lm » icrlpfcrit Epiftolam ad Ebr*os,fiuegr*ce cum conftctApoftolum rarocitate
fretttiotum. Ebraicam propriccatcm, fed frequcniilfimc 1 xx*ctiatn in ahjs pi * ƒ / to ®
Rom.j.ex Plal.ij & s.fàcit.Atqsillud maximeconuincit autorem eiuldcmf^I
EDiftol*legiffe & fcripfiflcab Angelis,non aurem à Deo,quod accedensad
huius Plalmitcftimonium,dicit:Non enim Angelis fubiccit orbem terra; fu-
tutum,de quo loquimur.Tunc mo* inducit huncPlalmum.Chnfto homini
effe fubie&um probans,neqt enim liceat cogitarc Apoftolum voiuifle dice-
re-Non enim Deo lubiccit orbem rerræ futurum. Scquendo ltaqj Ebr*um I
fenfum non poflumus Chrifti roinorationem compaction* Angclorutn in.
tellisere,cum(vt & Erafmusbcne infert)non folum Angelis minor fit faöus, ■
qui nouilfimus virorum,&(« dixi)prater Enos,« filium hominis rchquum
nonhabuit.ExApoftolôadEbræosnonliquetquidvelit. i . . .
Quare cum Chriftus tucrit minorarus a Deo,ncc am plius cum eo fuit m
Tirtutibustriduo paffionis fu*.Quid mirum fi & ab Angelis, volcnte Deo,
defertusfit?ficutdich:An non credis,quiapoffum modo rogarc Pattern,«
exhibebit mihi plus quam duodecim legion« Angelorum? Nc autem leue
putesab Angelis nos cfle minutos leu rcliûos, eonfiderandum.quod vniuer- I
fam noftramfalutem miniftcrio Angelorum Dcus curat, Sieut Pfal.pi.fcn* / l
ptum eft.Quoniam Angelisfuisroandauitdete,vt cuftodiantte in omnibus
viistuis.In manibus portabunt te,nc forte offendas ad iapidem pedem tuum. I
EtPlal. 1 4■ 1 mmittet Angelus Dominiin circuitu timentium.eum,« cnpietP/di
cos, Sie filioslfracl Angelus eduxit de Aegyptojpofuirqiie inter eorum & I
Aegyptiorum caftra.Et, A ngelus(inquit)mcus prxeedet te.Sic Lot de Zodo- » 1
Stlmlmbitim, ucrunt.Er très puetos in camino ignis Angelus ieruauit. Atqs m lib, I
ludicum queries,qu*fo,Angelorum officium mcmoratur.pro hominibus/^
* ’ Stcut & inZachana & Daniele. Vt rcûc Paulus £br.i.dixcnt,effceos,fpmtus I
adminiftratorios.miffos propter cos,qui hareditatem accipiunt lalutis. Non
igitur mirum, quod pro nouo miraeulo & ftuporcducit Propheta, omnes
veter« fcculi Patres fuiffc adiutos & feruatos ab Angelis, & cos in hoc vno
Chrifto ccflare,cumq; rninui ab eorum folatio. . ]
Similiaffe&u Pfal.2 2.1oquitur: Intelperaucrunt Patresnoftri,« faluipM
fafti (unt.in te fperauerunt,& non lunt confufi, Egoautem fum vermis &
non homo,opprobrium hominum & abicaio plcbis.Acfi dicat, 11 li fidefua
obtinucrunt falutcm in aduerfis,nec vnquä ad mortem vfq; (unt reliai, Ego
autem relinquor vfqiadmortem, & Ipesmea poft mortem, demum vemer.
Talis enim paffiodecet nouumTeftamcntum.ldeo Chriftus caput pracedic
3c prior omnium rclinquitur,8c minuitur à Deo & Angelis,Sequuntur cum
cb'iflm frhr «m- omncsqui crcduftt « inuocant nomcn cius.Quarc ficut B. Auguft.ad Hono-
mum iilinfuitur. ratumjtraaans Pfal.ao.reae docet in iplo differentiam noui & vetcrisTe-
ftam«nti,quod in hoc aliquando quidem « l ia i fantPatres vfqjad perieulum
1 Vit*/
IN P S A LM V M VIIT. 0 7
vitr,fednunquam ad mortem vfqi.Illo autem ficut oues oedfionisseftiman-
turomnes,« in mortem ddcruntur ignommiofifliimam.lta & hoc Pfalmo
candem nouitatem paffionis cclcbrat Propheta, « pre antiqua ad miratur,
imo non modo Angelici non aftirerunt.ac miniftrauerunt, ficut lolcnt, led
& quidquid nomine Elohim poteft fignificari,principes,rcges.faccrdotcs.fc- .
niorcs,« quipriusei adhatrebant. ' ""... '**"*•
Gloria & honore coronafti eum.Ptilchre reddit contraria
tontrarijs,Gloriam Enos,Honorent filio Adam,coronam minuroab Ange*
lis.Qu* vt inrclligamus,vocabula primum dcclarcmus.Gloria hoc loco pro-
pneponitur Cabod.quod Ji£ur Graeci dicunt.Dc qua P tal.j. Tues gloria
mca,& Pfahy.Gloriam meam m pulucrem deducat. Ea eft non modo pom . £" “r'
pa nominis,feu vtditunt.fama cum laudecclebrata,volenres gloriam à lau-
defeu fama difeerni celebritate,quafi gloria fit claria à claritatc ditta. Verum
eft,& ipfa augufta maieftasrerum pulcherrintarum & maximarunt.qiuspofi-
fidemus,& ex quibus rum ifta fama celebraruf,rum nos ipfi glbriamur & fu-
petbintus.Vndc Dominas Matr.6. Dko vobismcc Salomon in omni gloria
iuaveftitusfuit.,ficut vnumexiftis.Quid hie gloriam ni.fi pom pa m & maic-
ftaicm abundaritiamq; return appeliat,quibus Salomon crat celebratus a pud GlorU Stlemoui
opines gentçs? Vndc ar in Ebrso,gloria à verbo venir,quod graudccrc figni-
ficat.vt Pfal.4. vidimus.
Honor autèm,quod hadar Ebrasis fonat.mirum quamvarie & incon- H»«^.
Ranter fit pa film verfum.Nunc pro decore,nunc pro honore, nunc pro puU
chritudinc,nune pro magnificcntia,nunc pro fplcndorc.nunc prodignirate.
Pfal.104 dicitur; Çonfeffionem & decoretn induifti. Pfal,p6. Confeffio Sç
palchritudo.Quæ duo nomina Pfal.^s.ficreddunturtSpecictua & pulqhri.j
rud;netua.Pfal,i4s.Magnificentiam glonæfanâitatistus.Pfal,no.ln fplen-
doribus fan£torum, Prou. 14 .in multimdine populi dignitas Regis, H*co-
mnia locahabent idem nomen,hadar,feu hæder,quxab codé verbo veniunt,
hadar, quod, aurore Reüçhlino.fignifuardtcorauit.bonorauic.glorificauir.
Ex quibus fçquitur,Honorent hoc loco proprijffimc redditiim Ebr.ro
nomini,fignificare pompam alteram magnatam.qua? confiftit in multitudi-
ne eorpm,quieos rcuerentcr fufpiciunt,adorant,lubijciuntur,feruiuntiobfc.
quunrur,afflftunt. Hi n. funtdecor,prnamtntum.fplendor,magnificcntia,
puiçhmudo,dignitas Regis. Vrgloria « honor fintveititcontraria: pomps,
Gloria quod drege exit & diuulgarurad alios, Honor.quod ad.cum.hac glo!-r/ .
11a moti,multi veniunt & agnokunr.Ex hoc Lcui.ic.dtcitur: Honora perfo- hZ'm-’.
namfenis,Er metuofeaugenthadu* pompa. Gloriaenim multos allicit,vt
honorent,Alledi veto vt honorent,moxgioriam augent,ldeocanimusDeo
gloria,« honor in fecula Icculorum.quod in lempirernum augeatur & ma-
neat.Sicut econtra duo ilia tna|a quoqj fe muiuoaugent,quæ lunt Enos &fi*
h.ushpminis,qujenim oblituseft Dci,& mifcrac trifttsfadlus.ftatim & filius
A dam defcritur,quia de quo nihil dicitur,eundem & nemo honorât,Sicut in
leipfu'm nihileftjitaabontnibusdeieritur, *
Coronafl:i,meupborice diciturà corona,quae vndi^; perfeita
e >& totumcingit,proeo,quodeft,eircumdedifticum 1 .Beg.25.In modum
coron* eingebant Dauid & viroseius. Et Pial j.Scuto bons voluntatis tu*
n O b isE n 0 S ' d e ' peratUS & Chrtjlus Daminm
mi °t lnomnibus,Nuncbabctomniumterum.iroperium tnulta laude& tmauw.
ama celebratum.deledtatus & leturus in omnibus,Faâus filius Adam con*
temptus & inhonoratus.Nunc hoRoratur,adoratur,quxriturab omnibus.Ec
quiminutus fuit ab omnibus. Nunc is vndiqi ex omni crcatura .cingitur, vt
nonfircreamraqu*huncigncret.aLitnon honorer,Euangdiumenimpradium
eft omni creatursin gloriam ems, T. 1, R Rurfum