Manducauerunt & adorauerunt omnes pingues terra, in cenfpelfu
eins cadent omnes, qui defendant in t err am, Et amnia me a tilt
'viuct.
Ebraice fic, Manducauerunt & adorauerunt omnes pingues
terra,lnconfpe&ueiusgenufleäentomnesdefccndentes in puluerem, Et
anima cius non viuet, Hunc verfum cum duobus fequentibusapparet mihi
vel Epilogi vel Epiphonematis vice ponere.Sed quod data opera mihi vide*
tur oblcurarc,eclipfi,afynthetis,rericentia,periphrafi alijsque figuris, turn et-
iam perfona mutatione&di(Hndionis perturbatione,vt laborandum fir qui-
dem,5c tarnen ignorandum an fenfum eins confequamur, experiamur, ncc
nos diftin£tiomoueat,nec perfona mutationemadmittamus, fed Chriftum
in fincm loquiaccipiamus,qui & in Euangelio fspiusde feipfointertia per-
. . fonaloquitur vtlohan 3.SicDcusdilexitmundum,vcFilium fuum vnigefer^
nade *®itutn daret.Et Matth.2 1.N0 n voeemini Magiftn, vnuseft enim Magifter
fyuiinr. vcfterChriftus.quiincoeliseft. Itcrum Iohan./ Nemoafcenditin ccelum,
nifi qui defeendit,Filius hominis, quieft in coelo.Ita hoc loco non dicit, Et
anima mca non viuet, 5c fernen ftruiermihi 5cc.Sed anima eius non viuct,5c
fernen feruiet et 5tc,
In Chrißoo jfa t Prioritaquc pars Verfus.fit Epiphonema & fumma( quod aiunt) fumomnirefpe£
tus marum,Dixerat enim & ludasos 5t gentesconuertendos & adoraturos, hie
ftrjonarum. velutdilatansquod dixerat,imoinquit,tunc ceftabit omnis refpe&us perfo-
narum,vtinChriftonontantum fit non [udaus neq,- Gracus, fed neq; Do-
minus neq; fcruus,ncq;diucs ncq; pauper,neq; mafculus neq; foemitia, neq;
Barbaras ncq; Scycha,ncq; magnus r.cq; paruus,Sed omnes vnum in Chri-
fto,vno humero.vni Deo,in vnafide, invnoEuangelio feruient fine diferi-
mine.Quid enim fit,manducauerunt 5c adorauerunt, diftum eff,nempe,
quod m verbo manducauerunt, ludasos, in verbo adorauerunt, gentes ftgna-
rir,Sedhicin vnitatem confutes vtrofque aptat vtrique tam manducationi
quam adorarioni, vt non fit diftinftio ludasi 5c <3raci,ceftc Apoftofo, atque
idem per vniuerlale illud,Omnes vult.Quafi dicat tam Iudai quam Gentes,
tarn quosmanducantes quam quosadorantesfecerampfius.Omnesfinedif-
crimine manducabunt 5c adorabunt,id cft,erunt mandueatores, auditores,
cultores 5c adoratores Dei:
Idem eft qu9d fequitur, Et in c o n jp eH u e iu s c a d e n t , fe u c e ram e e g e n u a fle -
it e n t (id eft) curuatis 5c pofitisin terram genibus etunc, quo ritus adorandi
flnguestcrr<e. figuratc fignificatur.Et pingues terra,figurate dicuntur, quicunque funt in
perfönatu fpeäabiliorc,vtopulenti,pot5tes,nobiles,honorati, fortes,form o-
fi.fapientes.iufticiarij 5c fimiles,Sicenim Pfal.i7 , dc apide eonclufo didici*
mus.EtDeut.jajdicitur.lmpinguatuSjdilatatus 5c incraflatuscft. Quare p fM
pingues terra funt,quicquid in mundo altum 5c magnum, atque in oculis D'“*-)1'
hominum fpeftabile. Ncc in hisdifereutt Dominusquidquam,fedrctifuo
cepit pifccs magnoscum paruis,5c omnis generis reptiliain mari hoc magno
& fpaciofo petambulantia.
Omes defeendentesin puluerem.Non arbitrorde mortuisaut
demortalibusdici,vtaliqui,volunt,fed fitperiphrafisform® 5c perfonainfe-
Btm fo Chrißo eft* rioris’P« antjthefin pmguium terra, Vt nulla tam vilis & abietta fit perfona
uites & pauper es feu forma,quam Deus in Chrifto non honorarit gratia 5c Euangelio fuo.vt
homrat H utngtlkccffetomniscoritemptuscontemptibilium 5c metusterribilium 5c aepubet
e r g w u (m . Leocum vitulo 5c oue,Lupus cum agno,parduscü hcedo, 5c minetcos puer
paruulus,
paruulus,vt Ifai.tr, pradixit.Quis enim te difccrnit J ait Paulus /.Cor. 4 . ad
eos,qui hanc aqualitatcm deferebant.Quid habes quod non acccpifti ? Siau-
tern accepifti,quid glotiaris quafi non acceperisJIta regnante Deo per Chriftum
in nobis,omnia funt Dei 6c nqlla noftra.vt nulluspoffitalreriinuidere,
nullus aduerfus alterum inflari,nullus minus aut maius altero habet, Sed fi-
cut dc Mann*colle&oribus dicitur 2 , Cor.8.Qui multum,non abundauit,
qui modicum,non minorauit,omnia enim omnium funt omnium, propter
vna i)la,fidem 5c verbum vnum,6c rcgiium vnum,5c Dominum vnum.
Quod autem defeenderein puluerem,fignificctabie&am 5c eontemptam fxfetndtreir.
illam formant,atq;etiam affliflam,ficut folet fieri in ca forma,illud Ifa.4 7 ,"fr,m-
probat.Dcfcende,ledc in puluere,virgo filia Babylon, fede in terra, non eft
folium Alias Chaldasorum,quia vltra non vocaberis mollis 5c tcncra. Quid
hie nifi humiliationem magnitudinis Babyloniex prophetat? Et Thrc ifPo-
net in puluere os fuum,fi forte fit fpcs. Et Hiob /.Sordibus pulucris indutam
carnem fuamdieit.Et Pfal.7 ,Gloriaro fuamin puluerem fepeliendam per/
mittit Dauidjid eft, in nihilum redigi. Sic Paulus 1 . Cor.i. voeatos pradicat
cos,qui non funt,5c ftultos 5c infirmos,vteosquicrantaliquid deftrueretDe-
us.quod qui talcs funt ferme vt mortui & qui iam in puluere iaccnr sftimentur,
ScdDominusPfal.ii3,Sufcitatdepuluere(vtEbrxushabet)inopem &de
ftercore erigit pauperem,vt collocet eum cum principibusötc.Rurfum depo-
nit potentes de fede,5c exaltathumiles.vt omnes xquet. Et qui °)oriatur in
Domino glotietur,Et humiles confufus non auerratur.fed vnus panis, vnum
corpus fumus omnes,qui dc vno pane 5c dc vrio calice participamus,
Et anima eius non viuec.Cuius eius?NuIIius alius nifi Domi/
m de quo iam proximedixerat.in cuius confpeau caduntSc manducant pingues
5c pulueres.Neq; enim confequentia & ordo verborum de alio quopi/
am finuntintelligi.Atq; hoc eft myfterium illud,quod Dauid his verborum
figurisinuolutum indicate voluit,vt eflet Pofitum,& tarnen non expofitum.
Vides itaq; Chnftu hoc loco dc feipfo in tertia perfona eodem verbo vtrum-
que myfterium Sc diuinitatis 6c refurreftionis proderc.Si anima eiusfuit mor|
tura,ergoanimam feu vitamhabuitmortalcm,&dchomincquodam mottali
5c monturohaicdici nemo poteft dubitare aut negate. At pronomen,
eius,non poteft referre nifi Dominum ilium prsdiflum in anteccdentibus,
Gm Gentes 5c Iudsi in vnum feruiunt,vt Deo veto. Vides ergo quam a petti*
& pulchris verbisfefedcclarctfimul hominem verum ac moriturum fimul
verum immortalcmqi Dcum.vt nullusalius Deus hoc verfu petmittatur die
Dca™& Hom “ ° ritUrUSj& aliqUand° mortuushomofiG vna ergo perfona
h*c eftparsvna Epiphonematis huius Pfalmi.Q.d.Summa eft quam
vom hoc Pfalmo,Deus verus,qui fit verus homo.morietur 5t patietur ea,qux thrißm u m d i-
prxaixi,5ctum fequentur ca qua paftioncm cius fecutura dixi.Et hanc partem “ Wriv
annexuit huic verfui,qua tarnen fequenti verfui nouum aufpicataaptms ha-
«uet.ied inuohiendum erat myfterium tantum.Omitto noftram Translatio-
ne,quia talfa eftöc indigna traftatu,cum contraria fit in Ebrao,Nifi velis vim
eerc verbis 5c dicere, Anima mca illi viuet,id eft, tefurget a mortuis, vt illi
uat qua mortua fuit hominibus,fed hoc mJh.il vrget,neq; probat aliquid.
Etfimenmeumferuiet iffi,annuntiabitur Demine generatie ven•
turafßt annuntiabunt cteli iufticiam cius,tovule qui nafeetur,
quemfeett Dominus*
T. a♦ yVuu Ho*