Usch Gttutf.
Cm h .
H M .
F t lf t riligiö.
ID, MART. LVTHE. OPERAT,
temporum firéceffu ip eam quam videmus gloria m Sc multitudinis&magnb
tudinis creucrum.Qaid cnim aliud cgir Iacob Gcn./j.quandooblaturuspt*
«epit, vt idola tollerem, nifi quod noftro ritu prædicauit verbum Dciï
Cum ergo in cuira Dei maxime regnet tum hypocrifis, tum falfa doâri-
naf'eum Temper optima fimuler&contaminct) ita,vt& in duobus primis fratri*
bus Cain & Habcl pugnarint fynccra pietas,& fpceiofa hypoenfis. Ideo Pfal-
mus iß« contra banc itnpietat is pictatcm falfam, ac eins doftrinam, in cuira
Dei,qui mane agitur,maxime pugnat.Quid cnim fynccreagat cum homini-
businoperibus inferloribus, qui in (nblitni ifto Sc primo opère, Dei cultu,
peruerle & im pic agit/Vbi & fpecies tanto nocentior eft,quo fpeeiofior & ptxe
ßantiori opere fimilior eft.Breuiter, nihii periculofius in mundo falfa religio-
ne feu idolatria.Hæccnim fons eft malorum,fub nominetotius bonitatis.
DommDiî. Eft ergo domus Del & tcmplum.cuiq; feculo & quibnslibet hominibus
Vin habitat Dim, pijs fuusiocus.in qao Deus colitur.Nam ibi vere habitarcdicctur.vbi vere co-
vkvtniolimr. iicur,prxiemm commnni conuentu fideüumfuorum. Quarence propter
tnagnitudinem vef ptecij vcl fpacij,vel xdificij.vel multitudinem populi.vnus
locus plusalteroDei domus, vel templum dketur. Sed(vt dixi)proptercon-
uenturo multorum ad orandum,ad feruiendum Dco,& verbum eius^audicn-
dum.luxta illad Pfal. i o 2. In conueniendo populos In vnum & Reges.vt fer-
uiant Domino.Ita & locus propter populum(qui vere eft domusDci)domus
Dei vocetur,& non populus,propter locum.
Dominatur vero mirum in modum potens fuperftitio in templis huiusmo#
PM
*“^ ,‘M*w,,"'diaEdificandis;faCrandis, feruandisperorbem, inquibusnon tam euratur.vt
f * pia fît ci us loei plebs, & fyncerus cultus, ac purum verbum Dei, quam quo
modo,ditione,diuitijs,fpiendore,pompai fumptu atdificij, & id genus mun-
danatum vanitatum iuperbiant,&(vt cum Pfàlmoifto breuiter dieam)quod-
libet potiu$agitur(proh dolot) in locis cultus diuini,quam vt in mulritudine
mifericordiæ Dei inttetur,& adorcturin timoré Dei,aut intrad & adorari do-
. J f ceatur.cum in has res folas inftituantuc. Vnde non mirum, quodfapiusfut-
Cnor'm nmpU mine feriantur,quatn domus prophanæ, quod nulla loca pateant foedioribus
(«/mine/muww.^ugonibus,iniquitatibus,fi mulationibus,quam hxc,qu*fy nceriffimis&pla-
ne diuinis dunraxat offieijs dicata funt» Vt cnim in cxtecis mata fiant, nomen
Dei tarnen non perinde polluitur.quod in his non inuocatumeft.At in. facris
locis, (emper duplex malum eft.quidquid etiam fimplcx alibi eft» > ■ ■
Démine,âeàuc me in infini a tua,fripier 'mimicis m ts,dirige
•in iinfie&u tue viens meam*
E&raaasfic habecapud Hieronymunj,Domine,dedue me in la*
fticia tua,propter infidiatotes meos dirige ante faciem meam viam tuam,
Dixi.ab initio mundi femper fuifie & falfosoperarios & mendacesmagi-
ftrosjficut & Petrus doeeta.Pet.i. Idcotiunquam munduscaruit falfa relis , p#i
gione & idolatria.Hos vocat infidiatotes,qu»reuera nihil infidiofius hacne-
quitia Serpentis.de qua multum Apoftolus Corinthijs timuit fenbens, Timeo
ne.ücutHeuamfcrpenscorrupit, ita âcfenfusquoq; vcftricorrumpantur à
fimplicifate.quæeft in Chrifto Iefu,
Difiioebr*a,fchorerai, inimicosquidem fignifkare poteft,vtnoflra
habec translatie,fed proprie,qui mala arte machinantur malum, hoçcft.pcr,
infidias.fub fpeciefcilicetbona,quos Apoftolus phrcnapatas,ideft, deccpto-
Dtctpnrts mtui* r?s mentium vocat,Eos purô,qui falfisopïnionibusimbuunt hominem, prx-
em.Tn.i. fertirn in i/s#quæ ad Deum pertinent. Et hsc fignificatio mite alludit ad feo-
• w pum
W '-
pum huius Pfalmi,quod pijs ac fyncctis hominibus nulla fit peftisxquemetu;
enda,acfubdola Machina fall* religiónis & eruditionis, ita, vtorationefola
cam curare moneat hie vcrlus,Hie eft cnimferpens, quiinfidlatur calcaneo
noftro,vc viam pur* pictatis nobis deprauet,Quare non inepte transfetretur,
propter fedu£lores,depraua tores,corruptoresroeos.
iV fticiam D ei(qu am infra la rpiu sh ab ebim u s) oportet v ta flu e -
fcamus vere c^nouica fignificationc,intelligcre non eam>qua Deus iuftus eft
ipfe.qua & impiosdamnat.vt vulgatiffimeaccipitur.Scd vtbeatus Augufti-
nus de ipiricu & litera dicit,qua induit hominem, dum eutn iuftificar, ipfam nflkia dd, en
fcilicet,mifericordiara,feu gratiam iuftificantem,qua apud Deum iufti reputa - ’P>'* ™f‘rkordi*
mur.De qua Apoftolus Remb.Iufticia Dei rcuelatur in Euangelio.ficut feri ‘? ? r‘u‘4 P "
pram eft,Iuftus ex fide vpir.Ec Rom. j.Nunc autem fine lege manifeftara (rt'
iufticia Dei,teftificata per legem &Prophetas,
Vocatur autem iuftitia Dei &noftra,quod illius gfatia nobis donata fir,
fieut opus Dei,quod in nobis opetatuc,ficut verbum Dei,quod in nobisloqui-
tur,ficut virrates Dei,quas in nobis opcratur,& muItaaiia.Sicut Pfal.31.iniu-
fticiatua libera me.Et R o .ro .Ignorances iufticiam Dei,& fuam volentes con.
ftlcucre,iuftiei* Dei non funt fubicai. Vndc Pfal,2,j..non inepte tranftulit,
Hieaceipietbenediaioncmi Domino,& mifcticordiam a Deo falutau fuo,
cum pro miicricordia.Ebrxus iufticia habeat,quod benediaio Dei,& iufticia BcmAsia o«o>
Dei fint idem,fcilicet ipfa mifcricordia & gratia Dei nobiseollata in Chrifto.
Atqshicttopusloquendideiuftkia Dei,quia alius eft ab vfitato human*
locutionis modo,multas multis difficultatcs peperit. Quanquam non fitpe-
fiituS;feijeaendum,iufticiam Dei etiam tropo iam diao,efle iufticiam,qua Deus
iuftus eft,vtcadem iufticia Deus & nos iufti ilmus,Scut eodem verbo,Deus
facit & noslumus,quod ipfeeft,vtinipfofimus,&fuum eflenoftrumeflefir.
Scd h*cfublimiora,quam locus nunc patiatur,& aliofenfu dicta, quam ipfi
fbmiunt,ctfi vtilia & nccefifaria,pro alio tarnen tempore dicenda.
ILludquoq; aptilsime di£tum,quod Ebratus, Ante faciem meam
viam tuam,vbi nos,In confpeffutuo viam meam, habemus, prorfuscon-
, trana fenteutia.Et Ebtsus.cum pane pr*cedente,vclut tautoiogice confen-
*it,quod iufticia tua & via tua idem ferme fint,Via enim Dei,eft iufticia Dei in
qua vkictidum & ambulandum eft,non in via noftra,auc iufticia noftra.Hac D,! **»
via Dei eft fScvia iuftorum.de qua Pfal. ndidum eft: Quoni am nouit Domii m>
stiis viam iuftorum,quam & Ioannes Baptifta voluit,quando dixit: Prsparate " ’
viam Domini.Eft autem via Dei,quia ficut dicit, Leuic.z 5.ambulat in nobis,y m Dt-b
Eo.c eft,operarat in nobis, viuit in nobis,loquitur in riobis,Non cnim vos eftis,
inquit,qui loquimini. Non tarnen falfo dicit noftra translatie, viam meam,
quiaoperante Deo in nobis,& nos operari rede dicimur,quanquam hocope-
rari magis fitrapi,duci & patioperatoren) Deum,* ficiit hie verius irdicst,di- s
*ens:Deducmc,dirige viam raam,quo fignificatfe non ex fe agere,fed a Deo
ftuci&agi. I
» ^ cc pngnant fibi,ante faciem meam & inconfpcftu tuo. Vttutnqs h,
trppuspft facr^ljnguxvfitatus,quod omnia in confpedn Dei, ranquam pc®.
'tSSSfiPco» fa ip lumine vultus eiusagenda iunta nobis,quod non eft nofiri
arbitrij,necnoftrxiuftici*,feddiuina gratis officium.Etfic hoevetbo noftra
translatie oftendit viam meam,intelligi,viam Dei,Quod'Ebr*us oftendit per
Viam tuam, Rurfus,per faciem meam,oftendit Ebr*us,via Dei efle noftram,
quod nofter oftendit per viam meam,quod noftrum fir, faciem ad viam Dei
vcrtcre,& viam noftram in confpeftu Dciambulare.EademcrgoeftiVia Dei
antefaciem noftram, & via noftra ante faciem Dd,vtrunqj fimul fieri necef.
feeft. ’
I
MW
H iiij Accufat