D E C A P T I VI . B A B Y . E C C L E S IA E
Apoftolus.panem dcincepsappellent, verum oportet intelligi panem, ve-
TrmpAfimu- rumq;vinum,ficutverum caliccm. Non n.calicem transfubftantiarictiam
. ipfi dieunt.Transfubftanriationem vcro.poteftate diuina fa£tam,cum non fit
necefle poni pro figmento human* opidionts haberi, quia nulla Seriptura,
bulla rationc fjiticur,vt videbimus.
Abfurda eft crgo,ôc noua verborum impofitio,panem prô fpccie velac-
cidcnribuspanis, vinum pro fpeele vcl accidentibùs vini accipi, Cur non 6c
omnia alia,pro fpcciebus & àccidentibus iceipiùnt? Quod fi caùéra omnia
confiaient,non tamen liccrer verba Dci fie ëlcuarc,6t eum tarira irituria fuis
fignificationibus exinaniri,
Sed & Ecclefia vitra milledueentosanrios reüâ credidit,nec vfquam,
nec vriqüarri de iftà Transfubftantiationefpbrtcntofo fcilicet vocabulo & lo.
!tUtlKfh‘ mnlo)nlcm‘neruntS‘ Patrcs-doneccoepit Ariftùtelis fimulatà Philofophia
e * in Ecclefiagrafiari,in ifiistrecehtisnouifiitrils ânriis,in quibus & alia multa
perperam funtdctcrminata.qualc efi, Efienciànt diuinarri nec generari nec
gencrare,Animant efle formam lubflantialem coirpOfis humanij 6c ijs ûmi.
iia.quænullis prorfusaiïerunturrarionibusautcaufis, vt ipfemet Confitctur
Cardinalis Cameracenfis.
Diccntfortaflis,Periculumidolatri* cogère,yr non fit panis & vinum
SimilituJtJilgm verc.Ridiculum hoc valde, Cum fubtilcm Phiiofophiam de fubftantia&ac-
trftrro. eidentibus laici nunquàm cognouerint.ncc fi docerentur, capere poflint, 6c
idem fit périciilum,faluisaccidentibùs,qu* vident,quod in fubftantia, quant
non vident. Si enim accidentia non adorant,fed latentem ibiChriftum,
curadoraréritpanenà,quem non vident;
Curàütem non poffic Chriftuscorpus fuum itifràfubftantiam panis con#
tincré.iîcut in accidentibùs? Ecce igriis 6c ferrum du* fubftantiæ.fic mifeen-
tur in fétrôignito.vt quælibet pars GrFefrum 6t ignis. Cut non riaulto magii
corpusgloriofumChrifti,ficin bmni parte fubftanti* pàriisefie poflit.
Quid fâcient? Chriftus ex vterô marris ha tus créditur ilîàsïo. Dicant 6c
hic,carnem illam Virginis intérim fui'fle ànriihilatàm, feu vt àptius dici vo-
lùnr,transfubftantiatam,vt Chriftus in accidentibùséiusinuolufus jtandem
peraccidentia prodiret.Idem dicendum eritdeianua clau(a,6c oftio monu-
menti claufojpet quæ illafa intrauit ôccxiutt.Scd hiric nata eft Babylonia ilia
philofophiæiftius, de quantitate continua, diftinââ à fubftantia, dOncc co
ventum fit,vt ignorent 6c ipfi.qu* fintaccidentia; 6c qüas fubftantia, Nam
quis ccrto monftrauit vnqaam.caiorcm,colorent, frigus, lucemi pondus, fi>
guraseflé accidentia? Deniq; accidentibùs illis in àfran/edafti funt fingerc
nouum efle àc creari à Deo,propter Ariftotclem,qui dicit, Aceldcntis efle eft
inefle.Efinfinkà monfti:â,quib'usoriiriibuscflent libcïi, fi fittipliciterpancm
ibi efle verum finerent. Et plane gàudeo,faltém ajpud vulgum reliâam cflè
fins pliecm fidem (acrameriti.hums.Nam vt nori capiunt.ita nec difputanr, an
accidentia ibi fint fine fubftantia,fed fimplicifidc Chrifti corpus St farigui-
nem, veraeiteribi contincricrcdunt; datoociofisillisnegotiodceo, quod
continet difpurandi.
ATdicentforte,Ex ÀriftoteIec!oCêri,fubie<àuin 8c prædicà-
tum propofitionis affirmatiux.deberepro codent fupponcre,fcu(vt Bc-
ftias ipfius verba ponam ex ô.MctaphyHcorum;Ad affirmatiuamrcqui-
rituf extremorum compofitiO,quam illiexponunt pro eodem fuppofitioné.
Qùare dum dico: Hoc eft corpus mcum,fubtcctum non poflepro pane fup-
poncrè,fcd pro corporé Chnfti.
Quid
Quid hie dicemusi’quando Ariftotelem 6c humanas do&rinas facimus
tam fublimium & diuinarum rerum cenfores?Cur non explofa ifta curiofita-»
tc in verbis Chrifti fimpliciter h*rcmus,parati ignorare,quidquid ibi fiat,eon-
tentique verum corpus Chrifti virtute verborum illic adefle ? An eft ncccflc,
modos operationis diuina omninocomprehendcre?
Verum quid ad Ariftotelem dicunt? Qui fubicctum omnibus predicaments
accidcntium tribuit, licetfubftantiam velitefleprimum fubieftum.
Vnde apud eum hoealbum,hoc magnum,hocaliquid funt fubie&a, dequi*
busaliquidpredicatur. Quasfi vera funt,qu*ro,fi idco eft transfubftantijtio TrmifnlfltiKtM*
ponenda.ne corpus Chrifti de pane verificetur, cue non etiam ponitur trans- »»•
accidcntatio,ne eorpusChrifti de accidente affirmctui? Nam idem periculum
maner,ft per fabiedum intclligat quis,hocalbum,vel hoc rotundum eft corpus
meum.Et qua rationetransfubftantiatio ponitur,ponenda ell 6c transae-
cidenratio,propter fuppofitionem iftam extremorum pro eodem.
Siautem intelle£tuexccdenscximisaccidens,vtnon velis fubieflum
pro eo fupponere.cum dicisiHoc eft corpus meum,Cur non eadem facilitate
franfeendis fubftantiam panisM 8c illam velis non accipi per fubieflum, vt
non minus in fubftantia quam accidente fit,hoc corpus tmeum. Prefertim
cum diuinum illud fit opus, virtutis omnipotents, qu* tantum 6c taliter in
lubftantia,quantum 6c qualiterin accidente poteft operari.
rEd ne nimium philofophemur,Nonne Chriftus videtur huic r ^
Ocuriofitati pulchreoceurrifle, cum non de vino dixerie, Hoc eft fanguis mm,
meus,fed hie eft fanguis mcus.Etmultoelarius,cumcaJicismifcctnomë,
dicensiyic calix noui Teftamenri.in meo fanguine.Nonnc Videtur nos volu*
ifl'e in limplici fide contincre, tantum vt crederemus fanguinemfuum efle iri
ealice? Egofanefinon pofliimconfequi.quo modo panis fit corpus Chrifti,
captiuabO tamen intdlcflum meum inobfcquiumChrifti,6c verbiseirisfimpliciter
inhatrens, credo firmitcr, non modo corpus Chrifti efle in pane, fed
panem efle corpus Chrifti.Sic enim me feruaburit verba,vbi dicit: Acccpit pa-
ncm.gratiasagens,fregit 6c dixit: Accipite,manducate,hoc( id eft,hie panis, ^ mm/nen
quern acceperat & fregcrat)e(lcorpusmeum.Et PaulusiNonnepanis, quernglmm.
ftangimus,participatio corporis Chrifti eft? Non dicit, in pane eft, fed ipfe pa-
niseftpauieipatio corporisChrifti.Quid GPhiiofophia hac non capit?Maioc
eft Spiritus fandus qua Ariftoteles.Nunquiflcapittransfuftantiationem iilo-
rum,,chm & ipfi fateantur,hic vniuerfam Phiiofophiam ruere? Quodautem
in gratco -X latino pronomen,hoc,ad corpus refertur, facit fimilitudo géne*
ns, fed in ebr*o, vbi neutrum genus non eft, refertur ad panem, vt lie liceat
dicere.-fiic eft corpus meum,quod & ipfe vfus loquendi & fenfus commui
ms probat,fubiedum fcilicet efle monftratiuum panis,6c non €orpons,dutit
dicit: Hoc eft corpus meum» i€)fl0fjl«mn-i«b/ldcft> ifte panis eft corpus
meum.
Sicut ergo in Chrifto res fe habet,ita Sc in facramento.Non enim ad cot-
poralem inhabitationem diainitatis necefle eft transfubftantiari humanam
naturam.vtdiuinitasfub accidentibùs human* natûre teneatur. Sed integra
vtraquenatura veredicitur-’Hic homoeft Deus,hic Deuseft homo, Quod et-
fi Phiiofophia non capit,fides tamencapit. Etmaior eft verbi Dei autorit as, Hic fam tß Dilti
quam noßn mgenij capacitas. [ta in faeratricnto.vt verurn corpus verusque fanguis
fit,non eft necefle,panem 6c virium transfubftantiari,Vt Chrtftusfubac-
cidentibus teneatur,Sed vtroque fimul mancnte,vcrc dicitur* Hic panis eft
1 ( corpus ‘ ,