B, MART. LVTHE, OPERAT.
iudicio, Caph,pro Beth,lcgentesttanftulcrunt,Secundum altitudinem, feu
fecundum mulritudincm,cum dicendum fuerit.-In altitudinc, Quod autem
ad Deum ifta multimdo irx.ab illuftribus Patribus çclata cft,diftinciio verfus
male pofita.in caufa fuit,refcrtur enim ad impium.
Et quod,In confpeûu eius,nofter dixit,& Hieronymus,In omnibus eo-
gitationibus fuis,non muhum oflkit fenfui, Tarnen in Ebrxo cadet» [diftio
cft.quam fuperius verfu fecundo.in confilijs, & Hieronymus,in fceleribus,
tranftuleruntjVt vidcat Leftor me fuperius refle in vnum con flat is omnibus
fighificatiohibus.hoc voeabulo intellcxiffc monftrum illud 6c laruam im«
piorum,quam votant bonam intcntioncm,pium zelum,amotcm veritatis,
. . Contra hanc enim hypocrifininuchiturfpiritus Pialmi huius, qua cxcxcati
z Z 7~r t r ~m «on videntur fibi blafphcmareDeum,fed maxime laudare.ncc fuperbirc.aut
inccnderc pauperes,fcd perfequi fuperbos &impios, Ncc comprehend! fuis
confilijs & fallijfcd libertima 6c ccrtiflima veritatc agi.Ita Deum effc in fuis
confilijs Sc bona intentione,certiflimi funt, & in vniuetfum, quidquid hoc
Pfalmoeisimponitur,adeoàfcalienumcflcducunt,vt conrumclia & con-
uitij loco habcant,contra quae,pro faq&a veritate Se honore Dei & gloria Ec-
clefi* fummum mcritum fpcrent.fi pugnent omnibus malediftis, dolis, artibus,
viribus,effeq» potiushxc eorum,quos perfequuntur,
Ita fit, vt caecitas impiorum primum malum,fit caufa totius huius belli,
& omnium maiorum.Excmpla abunde funt ad manum in Chrifto, in A po-
Lmius minion*. ftolis,in Martyrtbus,Inter confcffores pulchrc Athaoafius Epifcopus, Sc Lus
dus Arrianus,qui etiam ftriüo gladio,& vi armata perfequebatur Cathqli-
cos.vtlibron. Ecclcfiafticae hiftorix lcgimus.Simile,E nondum aftum eft,
a»ctur per Epifcopos & Rcligiofosfuturis tcmporibus.proditionibus, Iuri-
bus,priuilegijs fuis.vtjmplcant menfuram Patrum fuorum.
Aintuioirt. “ Quarta itaq;virtus fan&ifsimorum & dodtilsimorum homi-
ntim.Çid cft,impiotum)cftaltitudo iræ,id eft,(uperbia, elatio, inflatio, tumor
animi.QuosApoftolusa.Tim.j.quoqjprxdixitjdicens: Erunthomines fu-i.Tkj.
ftrorumdoBrinn* pctbi.clati &c,Ac vim pondusqi verborû vide. Non fimpliciter iram.fed fu-
Irnm»rmfi pCrbiä it*eis tribuit,Quod aduerfus piosfuperbiflimi contemptores de ira Sc
furore tanquâ fummismeritis inflantur.efferantur.glorientur, tantu abeft,vt'
paupcrümifereantur.fuiqimali cos pceniteat,quoinianiunt,Caufa huiuscer-
uicis ferreaeSt frontis aereae(vt Ifa,48.vocat)eft hate,quod non pro petunia,ne-
que pro rebus alijs corporis,fed pro Deo, pro vcricatc& iufticia (id eft,pro confiais
fuis.quibuscomprehcnfi funt) pugnant,in quo nihil fieri poteft, quod
corum iudicio nimium fit,
N rHt Proinde reâe dicit:Impius fecundum altitudinem, feu multitudincm iras
mvurvtt. Eft enim vcrbum.quaetet, abfolutum,
fignificans,id quod gcrinanice iam dixi,®r acfct fein mdjt.gr fragt mcljfô
D harnacb.Non faeit inquifitionem.non curat,non eft folicitus.Qui enim qu**
Satrm' . ritjfolicitus cft,& timoratus & rationem fui habct.Hie fertur preccps, fuper-
bus,finc timore,fecurus,quocuhq>intentiofua bona rapuctit, ncc patitur fu-
petbia iras fux,vc confideret, délibérer, autinquirat quid faciat.Hanc enim in-
cogitantiam præcipitem fignifieat.quando dicit: Pr* altitudinc ir* fu* non
qu*ret,fcilitct,non folum hominem non rederitus, fed etiam ncc Deum ha-
bens in omnibus fuis confilijs,feu in confpeâu fuo.
Pia*rt mphrUm. An non hoc eft impium graphice fuis pingcre coloribus & affeSus' eius,
moresq; omnestameerto iftu tangere,vt nee dcapilloaberret?Sicut lud,it. W.i&
de filijs Beniamin dicitur. Quxomnia fi obfcrues,5c in quas perfonasinueha-
tur.nempc potentes, principes, magiftratus.facetdotes, fanâos, fapientes, qui
«■Oram hominibus & in oculis fuis longe aliud funt, cogctis diccre, fpiritum,
v Prophet*
IN PSALMVM X, u p
'Prophfttseffeh*tetlcum,conuitiatorem,malcdicura, ftandalofuro, feditio-
fum piarumauriumoffenfmum.Acfitres colores impiorum hie vetfus ha» spirit* Pnpht*
betjSuperbiam feuirarundiam elatam.pnecipitem incogitantiam.&contcm. r
ptum at ncgie&umDei.Sie tamen yr/queroadmodum duijneminem finanr T„ uokr„
de modcftia,prudentia,pietateq; prxfcgloriari aut celcbtari. Oportet n. im-
pios monfttofiflimo vitxgenere eftc.quod non funt,& nonefle quod funt,
Jntjuinoto funtvioillius in omni tempore,Auf -rantur iudicio
tuo dfocieeim,omnium inimicorum Jitorum domino httur,
f )R o in q u in a t a t fu n t,Hieronymus & Ebrxus, Parturiunt. Ac r
poterat latinusaliquis Scriptor, pro inquict*, feripfifle viden inquinat*,
quafi Interptes parturientisafFcftum pet inquietudincm reddident, nifi
Auguftinus& veterum exemplar« vnacum Gneeis tefifterent, Auguftinus
enim legit,Contaminantut vi*cius.Senfusnoftritcxtuserit,Etfi impius fibi
mundus videtutin vijs fuis,tamen cum fit iple inquinatus.inquinat* tunt vi*
eiusomni tempore,Sicur Prouer.jo. GeneratioqU*fibi munda videtur, Sc
tamen non eft lota & fordibus fuis, Generatio,cuius exrelfi funt oculi,&
palpebr*in altum furreGz, Generatio, qu* pro dentibus gladios habct,&
commandit molaribusfuis, vt commedat inopcs de terra,Scpauperescx ho-
minibus.Quibus verbis idem,qui hoc Pfalmo,impiusdefcribitur,
Suntfaneimpi) etiam eapr*fumptione,vtfi quid patiantur,aut finiftre
cccidcrit eorum ftudium,de patienti* corona glorientur.adeo nunquam non
optima de ie fentiunt,contra quos dicit,In omni tempore,id eft, tam profpe-
Toquam aduerfo.fiue quid benegcffetint,fiue mala paflifuerint.pqllutum Sc
inquinatumcft,Quaficum ApoftoloTit,i*dicat,Cum fintobominatidc in- -
Creduli.&ad omne opus bonum reprobi.Et itetum, Omnia munda mundis,
Inquinatis autem & infidelibus nihil eft mundum,led inquinat* funt eorum
mens & confcientia.Siquidem jmpij.quiiufticiamfuam in opera diuidunt, ^ Impij mn funt hi-
fuis fc rc^untconfilijs,non pofluntefle homines omnium horarum,omnium mints omnium k**
operumromnium rerum,liberi fcilicct & indiffercntcs.Sed ccrris adhsrent.in rtrhm,
quibusfiduxir,propter qu* & bclligcrantur.ldeodicit,quod in omni tempore
lint vi* eius inquinat*, volens,quod maximeeo tempore, quo fibi purifli-
mi videntur. Et hie locus valet in eos,qui bona moraliter fa£la reponunt inter
opera non mala,propter vim naturalcm liberi arbitri) in bonum,Scd flat fen-
tentia:lnquinat*funtvi*eiusin omni tempore,
Ebr*usnonlongcdiftatab hocfenfu,quia parturireeft inquietum clle,
&in doloribusagere.in quo Ggnificat impiorum ftudia quamlibet bona,non Imflhrml
fierianimohilari Sc gratuito.ied inquieto.trifti & dolcnte.quia dum fpiritus(B?((jrt(|- J
pinguedinem non habent,non nifi cum legisodio Sc difficultate bona faci-
unt.difficultasautem Stinuita voluntas eonfrientiam quoq; triftem reddtt.
Atq; hoc ipfutft inquinat eorum omnia opera bona, quod inquieto, rebelli,
inuito.ttiftiq; cordecafaciunt.Aut fi libenterea faciunt.iam lubtiliori pollu-
tionefoedantur,dum affcftu com modi ea faciunt, Ac per hoc verc omni
tempore pollutis vijsineedunt,fiuc minis ada&i,flue commodis allefli, cum
nunquam Dei amorc & affectu iufticia:ea faciant. O quam grande hoc ver- p
bum, Quantoshodiecapit,& non capitur.qui faciendoquod in fe'cft,& mo ^
talibus virmtibusintend,hanc iuam cordisinquinationem non obferuant,
In Ebrxo.Omni tempore,iungitur ci quod fequitur; Auferuntur judU
cia tua a facie eius. Simpliciterq, dicitur,Inquinat* funt,feu partutiunt via:
• ' ' H eius.