Stuhl in ochJx.
C O N F V T A T IO L V T H E R A N A
Ficutum mn m- animum innocentem.Ita pcccatum pcccatum eft vcte,fed quia donum Scgta-
tHtmr &e. tjl in me funt.noni imputatur.non propter foam innoccntiam,quafi non no.
cens fit,fed quia donum & gratia in me regnant,
Scio enim,quod non habitat in m e,hoc eft,in cafne mea,bo-
numjQuia mcaeft,non aliena earo.ideo quod in ea habitat,in me habitarc
dtcitunQuamdulciflime Paulusmcdmsinccditintercarhem & ipiritum.fy
necdochis gratiofiftimis vtrinqi,feftiuiflimcalternans,ycre ergo habitat pec-
catum in carne,& vere pcccatum eft. lcbulsus cnim eft habitans in finibus
noftrts.futurus fudesin ocuiis & offendiculum a latere, ft non ftudu'erimus
delete cum.Quid fudes in' oculis,nifi lignum ante faciem,in quod impingas,
ft imprudensincedasflta peccatum quotidic ante nos veriatur,& in via nobis
obuium eft,turn etiam d latere folic|tat,nifi viriliterexpurgctur,imping«nus
& fcandalifabimur in eo.Malus plane hofpcs.fed tamen habitat in came, in
nobis,in noftta terra,in noftrisfinibus.Non ergoeft bonum in carnc,verc,m.
quam,non bonum,non folum pcena,fed peccatum, ,
Nam velle mihi adjacec*perficere vero non inuenio. SeipfumM
clarius cxponit,quomodo fpiritualis homo in peceato non operatur malum,
fed vult bonum,& tamen propter habitans in came peccatum non perficit
Hoc velle,fed non ideo nihil eft hoc velle,quia non perficit,fieutecontra,non
nihil eft malum,quod habitat in came,quantumuis illc ego non operer,fcd
peccatum ipfom.Vtrumqjdico,malum fir,& non fir.Fir,quia pcccatum fade |
illud,Non fit,quia mens non facir,nec vult,licet non pcrficiat,propter facers
peccati.Obfeero,nunquid tantam pugnam tanta diligentia defcriberet inter
poenam & fpiritum?Atq;id iterum in Sophiftaspugtvat,Dicant vbi vnquam
poenafquo (efeeuoluerc putant,ne peccatum afleretecoganrur) in Scripturis
illud efledocetur,quod fugicndu,cui refiftendum,quod tantoseftu damnan# i
dum fit? Non eft poena,quam nonfcrriiubcarScriptura.ac per hoc nihil cua-
fio ifta valet,tarn glofa qifcrn textus eorum,res & vocabula font,extra torius
Sctipturs vfom,extra omnium piorum fenfom, vt non minor abforditaseos
fequaturin glofa,quam fogeretenraueruntintextU.Abfurdum n,eft affere* j
re,quod nufquam reperirc ae probare poffis,(ed omnia contrafia iolusaudire
cogaris.iVc» enim.quo J vole bond,hoc facto,fed quod nolo malum,hoc facto,Si mt'
tem quod hoto malum hocfacio,iam non ego operor illud,fed quod habitat in me fee- *'
catum Videgtati® Prsconcm fidelem,Repetit & incUlcatdiligcnterveiuc
digiro monftrans jllud ycrbumiSi autem quod nolo,quia fuperius videbatur
: r obfeurius diftum,vbi cum dixiflet fimilitertSi autem quod nolo, hoc facio,
antequam infcrret:Iam non ego operor, interpofoit; Confentio legi, quoni*
am bona cft.Hic autem paox infett.Siego nolens facio, cettc hoc nolle probat,
quod non ego iam operot illud, & tamen fit in me, Ergo neceflario peccatum,
quod babitac in me,illud operatur, Vt nemo poflithunclocumnifide
fpirituali homine intelligcre, neq; de ijs.qui perpetranr opera mala. Alterum
enim hie dicit per alterum impediri,fictamen vt fpiritus prsualeat, & illi tri-
buatur quod non operetur,non veiit malum.Non n. vertit fententia,vt dice-
Lk m Pauli R?- rettNon n, malum quod volo,hoe factored bonum quod non void hoc fa- ^
fio,Siautem quod nolo bonum hoc facio,iam non ego operor illud,fed gra*
f a " tia, quae habitat in me.Hteen,carodicerer,firegnaretfojperfpiritumfibirebellem.
Nunc cum Spiritus queruletur & accufet carnem,pater, quod non caro
dominetur,fed dominanti Spiritui molefta & rcbellis fit. Nihil n, pro came
fed contra earhem loquitur,quod non facit homocarnalisextra gratiam con-
ftitutus.Nbn ergo finit gratia Dei hoc opus peccati fibiimputari, quia reuera
pon ipfom operatur,Er-tamcn in eo eft,Vere quoq; ipfe operatur, vt fatis eft SMK i - inucmo
Inueriiöigitur volenti m ihi facere bonum , quoniam m ihi
piafom adiacct.Non eft enim alius,qui vult facetcbonum,& aliuscui malum
jdiacet.Spiritualis vult facere bonum totus,fcd carnalisadiacet malusjpfemis
Iias xotüs.Contlelelior enim legi Dei fecundum inferiorem homincm.Vtdeo autem
chin legem in membris meis,repugnant cm legi mentis mea, dr capttuantcm me in
Iteem peccati quaefi in membris me»,Hie clariffime iefe explicat, Dcle&ari cnim
in lege Dei non eft,nifi pij & iufti hominis,ncc repugnat nec repugnarc curat
legi membrorum, qui iuftus non eft, Legem autem mentis non vocat legem
naturalem,quam dicunt,fed opponit cam legi membrorum, potius vo-
luntatem fpiritus ita nominat,qui legi Dei condclcöatur, cui opponit legem DthSarih ltgt
membrorum,quae condeleftatur legi peccati,vt fit& membrorum lex voiun-^"-^ ■
tascontraria voluntati fpiritus. Repugnantem vero dicit,certe malum indi- uV"mtmbr»rum.
: cans,non poenx.fcdculp®, Malum eft enim legi Dei repugnarc, lam non fo-
[am non obedire.fcd repugnarc dicit,quod grauius eft.nc parum xftimes pcccatum
reiiquum baptifmo, Magnum eft,& magno dono Dei tollitur,& magna
gratia ignofeitur propter fpirirum>qui non repugnat, fed condelcftatur
legi Dei.
fit illud vltimum atrocius.quod captiuat.Vide,qua:fo,quantis Vcrbo-
tum molibus 5t viribus id peccati cxaggcret,quod illi fieextenuant Sc tollunt. f ‘ce*ti exaggtra-
Non folum eft,non folum viuit,non folum vult, non folum operatur, non”1’*
folum repugnat,fed etiam furir Sc captiuat.Obfecro.haec leuia font! fit quis
non fentit,ita in fe fieri! Quis non furiolas libidinis & it® cogitationcs & mo-
tus fentit vnquam,quantumlibet inuitus & nolens!Indomjtus eft furor eius,
imoquod mireris in impijs,non lie fuhr,quia non foftinenreius imperii, ce-
f dunt AobediUn t Ci,idco nunquä cxperiuntur,quantus labor quanta moleftia
fit peccato reluftari Sc eiusdominarLMilitia exigit ifte impetus ftrenuam, vn-
I de&Chriftus Dominus cxexcituum vocatur,& Rex potens in pr*lio,quia
hosmagnos impetus pet donum fuum non folum fuftinet.red vincit etiam.
Vide ergo doni & grati* Dei magnitudinem,vttantufo malum non fit
\ dämnabile pijs,fortiores font cogitationcs mal® piorum quam impiorum,^*“J *
nontamen polfountnond»mnant,illos veropolluunt&damnant.Cur hoc!
nminevtrobiq; idem peccatum! Vere idem peceatumded pij antidotum ha-
bent,illi non habent,ideo pij in maiori impetu eins non peccant,cum illi pec-
[ cent in minori,noh quia non fit peccatum vtrobiq;,fed hxcgloria gratis Dei
ell,non natur®iiliusmal*,Si defit gratia, vere damnat, nunc naturam eius
maiam gratia,ne damnet,prohibcr,Non ergo nobis Domine,fed nom ini tuo
da glonam.Non eft, vtSophift* delirant,nullum peccatum taw furens ad uer-
fatins legis Dei,non eft poena,non eft infirmitas, fed magnum peccatum, vt ^
Pfal.i 9.quCtitUr dicens.Emundabor a dclifto maxi mo, Abfit hxcgloria no -Pmatumma-
ftta in ifta mundicia noftra.Captiuarc autem dicit,non quod fpiritualis capti-gmm.
uetar.fed quod ex patte quod peccati eft,nihil omittitur.quo eaptiuetur fpi- c‘P,‘u*r>-
titualis,quo modo ipfe Gal.i.dieitfEt vaftabam Ecclcfiam Dei,cum Ecclefi-
am vaftari fit impofllbile,Sed nihil Dmittebat,quantum ineo fuit,quo vafta *
rctur.Ideo nan dicit hic,repugnat Sc captiuatus fom,captiuat,fed ego non ca-
ptiuor. Quod fi etiam hoc diXiftct,cogerct fententia intelligcre,quo ad earn6,
ficut venundatum fefe dixit,& carnalew fecundum carnem,ita captiuum fe-
fcdidtfecundü carnem,Sc hxc mihi fignificatio,vt fimplicior,magis placet,
]nfelixego homo,quisIibcrabit me de corpore mortis hu-
hsfHjc pcccatum mortem vocit,id eft,maxima molcftiam,figuratiue,*mu-/w««wn mtrum
!atus illud Exo iö,quando Pharao petijttolli loeuftas,Orate pro mead Do-
T. 2. Z i i minum