contradiccs? R'cfpondeo,&hoe Argumentum effc magna: ofcitantiz & iri-
diligcntis inconfultæq, lc&ionis.Non enim habet vnmerfà Scriptura lanâa
SétrUnmm. bocnomcnfSacramentnrnjm ca fignificatione.qua noftcr vfuS, fed in contraria,
Vbiq; cnim Ggnifieat.non fignum rci facràs.fcd rem facrartt, fccretaui ,
& abfconditam Sic Paulus i.Corin. 4. Sic noscxiftihvethomo, vt miriiftros
Ghrifti & difpenfatores myfteriotum Dci,idcft,Sacramentorum, Vbi etiim
nos habcmasSactamentum,in grzco tnyfteriuih ponitur, quod atiquândb
' transfert Interpres.aliquandodimittitgrzcam Você, vndc & hic in græcodi-
citar;£ritnt duo in carne vna.myfteriuto hoc magnum etf.Qu* res fuit occafioi
vt Sacramcntum nouas lcgis intelligcrcnt, iongc aliud fa£turi,fi myftcrium
legiffent.vt in græco eft.
c -f.-' .ri,.;- Sic i.Tim.j.Chriftumipfum vocatSacramentum, dicensîEt manifefte i.r*j
ft’m Satmmm- magnum Sacramentum(id cft,myfterium)eft,quod manifcftatum eft in car.
• nc.iuftificatum eft in Spiritu,apparuit A ngelis,pradicatum cft gehtibus, ercditum
eft mundo,affumptum eft in gloria.Cürnon & hinc oflraüum noua
legis hauferunt Sacramcntum ;cum tam claram haberent autOriratem Pau.
li? Aut fi hic fe continuerunt, vbi oportuniiïimc potuerunt copiofi cfle in Sa-
cramentisihuenicndis.curilltcita luxuriant? fcilicet ignorantia tam rerum
quam vcrborum eosfcfellit.quoin folo verborum fono, imo opinionibu»
fuishaeferunt.Cumenim femcl Sacramentum profigno atcèpiflent huma-
no arbitrio,mox fine omni iudicio & fcrupulo fignum ex eo fccerunt, vbi-
cunq» in facris literis legerunt.Qualcs verborum fignificationes & humarias
confuetiidineî & aliasinliteraslaerasinueXerunt,eafqîin fua (omnia trans-
formauerunt.quodlibct ex quolibet facientes.Sicperpctuo defipiunt in ver1
bis illis,opusbonum,opus malum, peceatum, gratia, iufticia, virtus, & fcrc
quidquid Éft capitalium remm & vcrborü.OmnibuSn.hïs Vtuntur fuo arbi-
Mjptïkm. trio,exhominü fcriptisaffumpto,inpernicié & veriratisDei &falutisnoftr*,
IgiturSacramentum & myftenumapud Paulum eft ipfafapientia fpiri*
tus,abfeonditadn myftcriô.vt 1 .Cor.à.dicittQuæeft Chriftus,quitob idiplum
etiam non cognofcitur prindpibus huiüs mundi,vndè & éum crucifixcrunti
& adhuc maneteisfhiltitia,fcandalum,lapis offenfionîs,& fignum cui con
Dtfinijâera my-
ftiriorum. tradidtur.Horum myfteriorum difpenfatores vocat pradkatores, quia prs-
dièarit Cbriftum.vittutcm & fapièntiam Dei,fed ita,vtnificredas,non com-
prchendasjdeo Sacramentum myftcrium feereta^s ris cft,quie verbis indica-
tur fed fide córdiscapitur, Tale eft,quod prsefente loco dicitur: Erunt duo in
carne vna,Sacramentum hoc magnum eft,qüöd illi de matrfmoniodidum
putint,cum ipfe Paulus ea verba de Chrifto & Ecclefia induxerit,& feipfum
dareexpofuerit dicens:£ga autemdicom Chrtflo & Ecclefia. Eccc quam concordant
Paulus & illi,Paulus Sacramentum magnum in Chrifto & Ecclefia
fe prsdicare dicit,illi vero in mafculo & foemina predicant,Si fielicet in facris
literis librdinati,quid mirum.fi quodlibet in ca vcl centum Sacramenta
ebrifim & Ètdf* licet inuenite?
fiomyfttrium.
Cali
Sti.
tAqui.
Chriftus ita4> & Ecclefia,myftfctium,id eft,rtsfecreta eft & magna,qui
figurari quidem per matrimonium cCu reali quadatn allegorja potuit & de-
bUitded matrimonium nonhine Sacramcntum dici debuit.Coeli funt figu-p'‘l"
ra Apoftolotilm.vt Pfal.ipvdicitur.Et fol Chrifti, Aqua: populorum,fed non
ideo Sacramenta fhht,Vbi4i dnirh deeft & inftitutio & promiflio diuina,qus ^
integrant Sacramentum, Vndc Paulhs Ephe.s. verba ilia de matrlmonio Ge-
ne.a.difta vel propriofpitira adChriftum trahit.vel generali fententia ctiam
fpirituale matrimonium Chrifti in eotraditum docet dicens:Sicut Chriftus
femec Ecclefiam, quia membra fumus corporis eius, de carnc ems & de
' e Ü oftibus
oiïibuSfciüs.Propter hoc relinquct homo patrem & matrem fuam, Si 4dh®-
rebit vxoti fu*> & erunt d uo in carne Vna. Sactamentum hbc magnurii eft,'
■ Ego dieo in Chrifto & Ecclefia. Vides vt hiirtc toturti textum de Chrifto velit
à fe diôum,& de induftria Leflorim thonet,vt Sacramentum itt Chrifto St
Ecclefiaintelligat,non in fiiatrimonio.
Fateot quidem & itt veteti fege fuifleSacramentum poenitcntisjmo
ab initio mUndi. Vcrum promiflio noua poenitenti®, & donatio clauium nous
legis propria eft.Sicut enim pro circumcifione baptifmum.ita pro facrifi- Circumcifa
cijs autalijs fignispoenitentis mine daucs habemus.Diximüsenim fupcriüs,
Eundem Dcum pro diuerfis tempotibus diuetfas promiffiones, diuerfaque cUm! *
fignadedifle,pro remittcndispeccatis & falUandis horainibus, candem tame
ta. 4• gratiain omncSaccepifle.Sicut 2.Cotiht,4.dicit : Habentcs eundem fpiritum
iCokio. noscredimus,propter quod & loqiiimur.Et 1. Ccr.nt, 1 o.Patrcs noi
ftri omnes mandueaucrunt eandem efcam fpirittialem, & eundem pom fpi-
ritualcm bibcruntiBibérunt autem de fpiritiiâli confequcntc cos petra, petrà
brwi. autem erat Chriftus. Ita Ebras.11. Omnes hi defuhäi funt,non acceptis pro-
miflionibus,Dco melius aliquid pro nobis prouidente.nc fine nobisconfum-
marentur,Chriftusenim,hcri &hodic,& in fecula.ipfe caputEcclcfiæ fuse ab
initio ad finem vfquemundi.piUerfa igitur figha,fed eadem omnium fidesj
Siquidcm fine fideimpoflibilt eft placere Deo,qua & Habel plactiit,Ebrse.iu
Sit ergo matrimonium figura Chrifti & Ecclcfi*, Sacramcntum autem Matrmcmmfi-
nondiuinitusinftitutum.fcdabhominibusin Ecclefia intfentum,ignoràntia gumchnfti &
B tam rci quam verbiabduftiS. Quæ cum fidci nihil obfit,ferenda in charitate ‘
eft,ficut & multa alia humana ftudia infirmitatis & ignorantiæ inEcclcfia to-
lerântur,donee fidci & diuinis literis nôobfuht, Vcrum pro firmitate & lyn#
cetitatefidei&Scriptura: nunc agimus. Ne ft quid in facris literis & fidci nö-
ftrzarticuliscontineriaffirmauerimus,& pöftea conuifti,non contineri, lu-
dibrio noftram fidem exponamus,& ignorantes rerum propriarum inuenti;
j feandalo fimusaduèrfatfis & infitmis, imo he Scriptura; fan£tae autontatem
■ cleuemus.Longiflimecnim difeernenda (untea,qua: diuinitusin facrislitc4
K risttaditafunt,abijs,qu* per homines in Ecclefia, quantalibet fanflitatt doj
örinaqj przpol leant, fuht inuenta*
HA(aenüsdeipfoMatnmöhiö,Q£id autem diceraüs de im-
pijs legibus hominum,quibus hoc vit* genus diuinitus inftitutum, eft
jrrctitum,furiumacdeorfumiaiftatum? Dcus bone,horror eft intenderé
I intemcritatem Romanenfium tyrannorum,adeo pro libidine fua dirimen-
I tium,rurfum cogentlum Matrimofiia,Obfecro,an datum eft eorum libidini,
I hominUm geniisnOnhifiad llludendum & quoquomodo abutendum , &
I pro pecunijs funeftis quodlibetex co faciendum?
Vagaturpaflim non pàruasopihionis Liberexeolluuieomnium huma- . ,
natum traditionum,ceu fentina quadam collcdius & confufus, qui fumma Sumik Angt]U*'
i Angelica infeHbitar,cum venus fît fumma plus quam diabolica^in quo infer
ïnfinita portenta,quibus Confeffore« ïnftrui putantur, dum pernieiofiffime
confundumu^dcccm & o à o Matrimonij impedimenta numerantur,quæfi ~
.Timt, 4. hbero fidei oculô inlpexerisividcbis efle de numéro corum, de quih.
■ Apoftoluis prædixit : Erunt attendenres fpiritibusdæmoniocum, in hypocrifi
oquentium mendaeium,prohibcntiû nubere. Quid eft prohibercnuptias, fi Pnhiitri nuptiu.
noc non eft prohibere,rot impedimeta fingere,& laqueospoherc.hccoeant,
j aut fi coiermt,diflbluere matrimonia? Quis dedit hominibus hanc potefta-
P ^ ft a fn e r in t fancti & pio zelodudtuquid meam libertatem vexât aliéna
■ ,atll^ tas ^ Quid me captiuat alienus zelus ? Sit fanftus & zelotcs quifquis vo-
ict,& Suantumiibe^modo alteri nonnoccat,& libcttatcmmihinon rapiat.
Aaa iiij Verum -