D. M A R T . L V T H E . O P E R A T ,
Fr«!nxifii m - t fc ru it i virtus hoc loco eà eft,quæ fupra m emora ta eft, Et prae-
J^cjnxj^j nie virtutCjid eft,multitudinefidelium coronaftlme. Hk vcro ad«
dir,ad bellum,ln quoglotiaturfefc non modoauftum fidchum mulntu-
dine,led ctiam multitudine bellatorum. Ex cxfis enim & Viftis aduerlatijs
quata plurimi cónucrf» (unt & fadiduccs & paftorcs Ecclcfiarum, potentes
indoftrina faria xdificare (imul & pugnare,tenentes altera manu gladium,^,
altera xiificanres.vt de Nehernia diftum eft. '
Aüftis autem höc modo bellatonbus,facile fit fupplantarc quofcunqj
In futgentcs& extol lentes feaduerfus feientiam Dci,hoc cft.auöa Ecclcfia
fern per augetur magis & faccrcfcitgerminans,id quod in primitiiia ludæo-
tum Ecclcfia vidimus impleri,
tAt* *»• Illud,lubtusrae,ad Verbum fupplantafti pertinet,ficut fuperius»Dilatafti
greffus mcos (ubtus me,ad verbum,dilatafti.Porro foloecum hunc, fubtus
nie, pro fub me, vcl fubter me,rclinquo Grammaticis iudicandum.
Et inimtcos mtos de di fli mihi dorjum,
Etodtentes me thjperdtdifti.
HA£ienusdeijsIocutuseft luttais,qui per verbum vidi & humiliait
in Ecclefixaugmentum venerunt.Nunj:dereprobisdt in incre«
dulitatc perfeuerantibus loquitur,Quosinimtcos St oforcs vocat neque
enim atrocius odium paffa eft Ecclcfia,quam ab ipfis fratribus ludxis. Vide
autemproprietatem verborum,Dedifti cos mihi doefum,& dilperdidifti,
Tcmbilia Tunt hxc.Synagoga vincitur & fugit,Ecclcfia vincit & infequitur,
7hW(m Marita hocenim eft inimicos dari in dorfum.vt Gen,4.9. Iuda manus tua in ccruici-
biis inimicorum tuorum.
Sed & illudmiierabilc eft,Synagogam mancre Temper auerfa facie ab
Ecclcfia,hoc eft,perpetuo odio, A gnoicerc non vult ncc potefi, & odium non
ponit,ncc tarnen quidquam contra earn promouet,(cd temper fugit & ccde-
recogitur,Hxc vfqjin hodiernum videmusadoculum in ludxis fieri,ita vt
aptiuseorum conditio non poffit exprimi paucis verbis,quam quod lunt po-
fiti dorfum,tantum ad odiendum & mala ferenda dati.
, Ita & difperditos effe darius videmus quam lcgamus.fed longe mtferabÜiuscft
quöd fcquitur,
Clamauerunt,nec trat qui falues facer et t
Ad Dominum,ncc exaudiuit cos.
SIc& Prouer.i.deeifdcmdicit.Tunc inuocabunt tue, & nonm»i.
exaudiam>mancconfurgent,3c non inuenientme,. Synagogx vaniffima<
ftudia & irrita vota defîgnans,qmbus feie Deo (eruire & eum placere crc-
t - f ..«mir/- dunt,Cum illcannuntiatoeisChrifto neminem nifi in Chrifio audiret& fal*
uarc vclitjNeq; enim eft datum aliud nomen fub coelo,in quo oporteat nos
faluos fieri. A ft .4»ltafmftra omnia laborant,fruftrainuocant,fruftra orant, ^
non eft eisSaluatornecexauditor.tiec tarnen ce fiant à fua prxlumptionc in-
durati,dc qua miferia paftimin Prophctis multa & horribilia.
Et comminuam eos,vt puluercm ante fatum venti/vt lu tum
platt arum deiche eos.
IStacotitufio & c om m in u t io P fi.t r a d t a t a e f t fa t is ;,qiiod Ww B M j
___ duplkicótritionc cótriti iunt,&fafti ficurpuluis,qué projjcit ventur. Vidcta.
rum. - x V- ■” ”* BlUSCnim
mus enim eostoto orbe difperfos.nufquam fedequieta Sc certa habitantes,,
nullum regnum.ii'ullum principatum,nihil prorfusvirium habentes. Multo
auiem magisin varias impictates fpiritualitcr difperfi funt,dum omiflafidc
Chrifti vanjs & peregrinis doftrinis circumferuntur. Sic & in conculcario-
nem dati funt omnibus gentibus per orbem, ficut lutum platearum.qiiod
ciiacuatum.proriusnullivtilceft,nifi ad contaminandos pedes. Siclla.io,
critin conculcationem quafi lutum platearum. Et Ebrxus dicit, Vt lutum
platcarumcuacuabo eos,hoc eft,ficut Matt.s.de Sale infatuato dixir, Ad ni. Salwfatuatm.
hilum valet vltra.nifi vt mittatur fotas,& conculcetur ab homi.nibus.Iudxis
vero& hic duplex eft conculcatio, quod Sc corporaliter omnibus fubicfti
funt & contcmpti,ficut inutilelutum,deinde & fpiritualiter à dxmonibus
perignominiofam doftrinam.
Obferua emphafes.Puluerem & lutum platearum,Elefti funt,terra foli- EI‘a‘'
da,bona & foecunda.non puluis ßerilis vento expofitus, Et lapides preciofi,
honotabiles.expoliti.non lutum ignobile& vacuum omnia vtilitatc. At fi-
cut è puluere &luto omnia euacuata funt,qux aliquid funt,ita vt à reprobis,
vt nihil in eis fit reliquum.quod vlum habcat in rebus.
Trifles me de contradiEHonibus populi, Conduites me in caput
Gentium,Populus quem non cognoui jerutet mthi,
HIcChriftus in perfonafua loquitur,Quanquam & fuperius
difta omnia ad perfonam eius pertinere pofiint,eo,quod ipfe omnia fe-
cit,& Ecclefiam facereeadem fecit.Clareautem prophetat rcieftioncm r r
Synagogx,& affumptionem Ecciefix gentium.Sic & Haggæi.j.Chriftus vo- o lLCm äßT '
caturdefidcratusgentibus,& Gen.49.EtipfeeritexpeftatiogentiCi.
Radix Ielfe,qui furget regere populos,ipfum gentes deprecabuntur, Et mul-
tisalijs losis,ficut & Rom.i j.aliquod cum ilto prxfenti Paulus recenlet.
Odioleautem dicit;De contradiftionibus populi,In quo ififticiam Dei CwtradisiopopK*
eommendat,& culpam Iudxorum aggrauat,Ac fi dicât,Nihil in iftoamaru- lorum‘
lento Äcindursto populo,nifi contradiftio eft, Parum fuilTct.fi non crederent,
autcontënetenr, At nunc oblatam mifericordiam ctiam vi perfequuntur &
indomito furore refiftunt ac contradicunt,Quo cogunt fe derelinqui, & me
fieri gentium caput,vt Pfal,11 o.Iudicabit in nationibus,implebit ruinas.
Ethic obferuandum, loqui Prophetam non de initialised perfeueran-
teimpietarc & cius retributione, quemadmodum fuperius de perfeuerante
pietate locutus eft,Nam mifericordix& indurationis principia nemo nouir,
quxfuntinfcrutabiliaiudicia Dei,Rom. 11.
Et ne quis eum putet fore caput gentium ciufdcm populi comradiftoris
feipfum exponit clarius,& àludxispenitusdiftinguit.dicens, Populus qncm t Z Z l
non cognoui,feruiet mihi,Nc vlterius glotientur, quod folum in ludxafit*'-
notus Deus,SicDeut.ia.Ipfimc prouocaueruntineo.qui non éft Deus, &
irritaueruntin adinuentionibus fuisfEt egoprouocabo eos in eo, qui non eft
populus,& in gentc ftulta irritabo illos.SicOfc.2, Vocabo non popuium me«
um,populum meum.Et etit in loco vbi dictum eft eis,Non populus meus,di.
cetur.filij Dei viuentis*
Quod autem diçit,Non cognoui,refert Auguft.ad eorporalem pr*.
lentiam Chrifti,qua vifitauit Iudxos,Poreft autem referri melius &ad omnia
alia,quæ huic populo faqiiliaritcrexhibuit, Qualia funt lex,promilfa.mira-
cula,&quæ R om a n y etiam Paulus commémorât, quæ gentibus non ex-
T f 2 * L i iii hibuir,