Isa.
Gratin.
frmnlgat* ligi
in nanti Sinn.
•ttgn tfnii
Itx tat&b'tf'
fihlin,»aru v
efitniit futttum.
D; M A R T . L V T H E . O P ERA IT *
iueundiffima allcgoria immutat & innouat, fîcut orat Ecclcf. j6 , Innoua 54
»na & immuta rairabilia»Vndc ncc totam hiftoriam ordinc traaat, fed yt*
cunque ad rem facit,quamlibet partem delcgit.Quare hic noffe oportetalle'
goriam hiftoriseeiaidert, prefertimeam, qu* ad frudum reCurreâionis
Chrifti pcrtinct,qu*iri duobusiftis comprehenditur,lcge,& gratia. Lex humiliât
fuperbos,gratia exaltât humiles.vtrumque mjris Sc varijs modis, funt-
qaehæcverc Del mirâbiiia noua,qu* non alijs armis,quara minifterio verb»
pcrficitjpcr abiéûosidlotafquc pifcarorcs & fuccefforeseorum, qu* omnia,
nifi fàllor,his figuris Ac àllegotijs fuauiffime ludir Propheta.
L è è i în u S i t a q u e E x o d ,i9 » & lO .C u m effet D om in u s le g em * f
datufusjtettia die coepetuhtaudiri tonitrua ac micarefiilgura.dt nubes den-
fiffiou operire montemjtotusmonsfumabat, eo quod Dominus Deus descendit
taper cam in igne,&àfcendit fumus ex eo quafi ex fornacc, Eratque
omnis ruons tcrribilis,& fonitusbuecinxpauiatim.creicebatin maius,& prolixins
tendebatur.Mofes loquebatur & Dominus refpondebàt ei .deicendit-
que Dominusluper montem Sinai,in ip!o monris vettice,& vocauit Molen
incacumcneius* . . ^ _
Ditioreft h*c figura.quam vt verbis cam confequi poUim,quam nec
intclledu (atis capio.Er ramen Propheta digniflime earn tractat, multa emm
ex ea Sc ali) fumpfere Prophet*,vt qu* fît denfiffima refertiffimaque myfte-
jijs Chrifti,opera enim nature,legis & gratia,hoc eft,fumma tonus TbcoJo-
gi* hie tradatur. Apoftolum ergo ex Romanis, primum & optimum Inter- j f f l
preteminuocemus,quiCap,4.dicit, Lcxiramoperatur,Et r,Cor.i5;VirtuS . J
peccati lex.Rom. t.Reuelatur ira Dei de coelo luper omnem impictatem & 'v"1,
iniufticiam hominum,qui veritatem Dei in tniufticia detinent, Et Roma. $.
L ex fîibfficràtiit, vtabundaret deliâum.
Legis itaqueopus eit tertere,confeientiam concutere, & omnem fiduciant
demoürt. Arque id eft»quod agitât figura magn* alieuius tempcftir
tis.ita proprie, vt non alia allegoria roagis apte poffit monftrari« Tonitrua n»
Scfulguracommouent& tremefariunt terram, eoncutiunt & conturbant
fundamentaeciam montiü.&.ficutiUeait.feriuntÄlummosfulgura mon- .
tes,In quarcjiratum coetumomncsformidant.ûcutPlal,7 7 .dicit, A voce
tonitrui tui formidabunjt,hoéeft,quod dicit, Quomam itatus eft eis, Talern
autem tempeftatem tuiffe inmonte Sina,cum Lex darctur, ex prædidisver-
bis latis liquet cuiuis,vt fimul figura fimilaretur,quod reuera tum agebatur,
& talc effet lignum,qualis erat res ipfa. _ _
. {ta que legis dodrina fit cognjtio', cum agatwernis eomminatipmbus,
èc exigat ea qU* ferre nön poffiimus.ficut Ebrx. ia. dicit, Non enim porta- Efcv-i*
bant ea,qh*diCCbantur, terribilis eft & importabilis peccatrici eonlcicnti*,
& tanto magisiquanto prölixior & clariorciusfonusfcu cognitio, hoc eft,
vere per legem fieri eognitiörtem peccati, & iram per legem concitari, hoc
eft,ream inuchiri & æternà ira dignàm, omnium hominum confcicntiam.
Qu* cog nitio intus in corde,omnem ilium tumulthm & itnpcrum tempe-
ftatisimplet, qui in Sirta monte delcribhiir vifus efle. Hie vere commoue-
tur & tremefitterra,idcft.rcrrenacorda,qu* fapiunt ea, qu* fuper tertaffl
Iunr,& non modo mdtotcsipfi, fed fundamenta monrium conturbantùr &
commouentur,id eft.difperguntur fuperbi mente cordis fui. Montes enim
fupcrbi(unt,Fundamenta lunt,fiducia poteftatis.fapienti*, iuftici*, & qua-
rumeunque return.Eruditus enim vera legis cognitioneintclligir, quod non
fubfiftit coram Deooron|scaro,quiaex operibus legis non iuftificatur ho-
mo,Nec potentia,ncc fapientia,hec quscunq; fubftantia hie prodeft ,otnnii
- ; - - " '1 ■ • . ‘ turbantur
\
(W.Ü7-
tin. 4.
r.
Urn,,2.
m IN P S A L M V M X I IX . ; : , g 7
rutbantur & corruunr,Qtiia iratus cfteis,hoc eft,per legem reuelattîr ira Dei, >
fuperco$maxime, qui fiducia illorum fundamentorum fuperbiunt pr*c*-
tcris.
Montes autem hicabfolute dicit,quia funt & montesfanâi, Pfalm.87. m,„ , r „at.
Fundamenta eiusin montibusfanais,Et alio7 Iufticia tua ficut montes Dei. fw IL « .
Potiffimum autem, fundamenta monrium intelligenda funt, fiduci* ope- monmm ,
rum,feu opera legis,feu lex & do£trin*,quibus homines fefe eonfidunt iufti-
fkarijHocenim potiffimumagitur verbo & cognitione legis, vt peccatores
faciat,& omnis mundus obnoxius fiat Deo, Sic enim Apoftolus lege vtitur,
potiffimum contra operum fuperbiam dicens.Rom.j.Sed conclufit Scriptu-
raomnia fubpcccatum.vt omnium mifereatur.EtChrifti gratia maxime contra
iufticiam hominum pugnar,nam h*c omnium pertinaciffime refiftit iuftici*
Dei.vt Rom. 1 o.dicit, Ignorantes enim iufticiam D ci,& fuam quxrcn-
tes ftatuere,iuftici* Dei non (unt fubicfti.
Eft & hoc mirabile & fignandum, Quod tonitruis non tantum Cacu- «■ --rf|J-1JJ .
mina,fed ipfa fundamenta monrium concuriuntur.nam terra tota tremefit, </«««<« mmnÛm
ettam radices monrium.Ira Lex non modofuperbiam externe pcrcutir,quod KMUS*-
& hominum poffiint increpationes,(ed pénétrât,& intima cordis conturbat
ipfam confcientis lecretiffimam fiduciara pauefacicns, quia lex fpiritualiscft
& fermo viuax,penerrantior omni gladio ancipiti,ncc eft, qui fe abfeondat à
calore eius,
Ebr*us iucunda vocum allufione dicit, vatigeas,vatireas haarcz.quod
qofter forte non potuit reddere,fed dixit,Commota eft & contremuit terra, F
Significatautempauidumiliummotum,quoad fugam Sc curfum aliqùis "l *‘
commouetur,fignificantiffime vim legis,& confcicnti* metum exprimens,
Ita Propheta non modoîucunduséft fentcntijs,icd Sc verbis & conftruüio-
ne,fi quis vacarct omnia obferuarc,
t, c^lfcendit fumas ta ira eius, cJ* ignis ù facie eius exarpt.
CarbenesJuccenpJunt^b co.
T Tlerofiym.Aicendicfumus in furore eius. & ignis ex nre eius
1 JLdeuorans,carbotiesincettfifuntabeo, Hoc inullibilibUs teiflpeftatibus
fit,quoties fulmine tada conflagrant,hiccriltn fumusigbisfit carbones^
Vifuntur, At in monte Sina fumum & ignem qUidem fuiflc fatis oftendit Mo*
fes,Exod.ip. Nufquam autem carbonesillic leguntur, niû câtbones intelli-1Càtm igné.
gat,montem ignitum & arderitern, Cerium éftcnifti otnriiâ igne micuiffc,
fumaffc,atfiifc,caligaffc,qu* in monte & iuxfa montem fuerunt, vt Deut.j.
dicit. Et montem arderc vidiftis.Tefribilc ehim fuifle, qhod videbatur, Apo-
Aolus feribit Ebræ.12, vt & Mofesdiccref, Exterritus fum & tremebundus.
Itaqucquos carbones Mofes non expreffit,Propheta vna cum igne intclligir
St cloquitur.
Totum autem hoc facit,vt manifeftis indieijs oftendat,fefc ab Hiftoria
ilia adaliegotiam diuerti,& myftcnjs ludcrc,!deonon folum carbones adij-
cit.led & alia quatdam, qu* in Hiftoria non legunfur, aut noneo modo le?
guntur,Qualceft,quod fundamenta monrium concuffiidicit,cum illic.ncc
pliites montes,nec fundamenta memorentur, Volens vno monte Sinai multos
illos fuperbos,cum fuis pr*fumptionibus figuratos,vidcri. Talc eft, quod
itatum.eis Dominum dieir,cum nihil de iraDomini in montem Sina hiftoria
habeat.Tale & h o c .j fuTnusmiraciusafccndit,cura nihil illic dc fumo it»
T. a,. Ï l i - . eius