ÜLESPOîflSVM ERIDERICI
tino Luthero & fuarum Regionum ciuibus & popuîaribusad
iftiufmodiincommodos 8c grauèsconatusa&um fit. Fieri criirh
potuit,vt ingens vis populi dodorum 8c rudium,fâcrorü 8c pro.
phanorüm iefc coniunxerinc & adhslerint caufæ & appellàtiô-
ni Lutherans. Ne^ue Principi quippiam cum caufa Lutheri va-
quam fuit commune, vt ne nunc quidë eft* Qui fi quid aut contra
Pontificem Romanum inique lcripfit,aut fecus, fine in Scho-
la,fiue pro condonedocuit,atq; Chriftianum &Theologumde*
cet,tantum abeft,vtPrincipi placeat,vt ipfum malehabeatNam
pro vtilitate caufs, fub conuentu Auguftano, annoab hincie-
cundo, petente Cardinale S. Sixti fanditatis pontificis Legato,
copiam Martini Lutheri,curauit agendum cum ipfo,vteum adw
ret,prsfèrtim cum polliceretur fe paterne adurum omma cum
feo,ita vt rësfuauiter componeretur, ^ ^ ■ -
Poftea ïcribenti Legato ad PrincipemFridericum in eadé eau.
fa,eiufmodiReiponlumobtinuit,quodneMomus quidé caluw*
niaripofsit.Mox ne contra Pontificem quenquam alére videreturPrincepSjdimiiïurus
Lutherum exÀcademia fua,rogatu nun.
tij Pontificij rétinuitjin hoc Pontificis fanditati gratincatus,
Prsterea datuseft Luthero pontificialisCommiffarius, reue-
ïendiisitrfüs Dominus ArchiepifcopusTreuirenfis,facriRormni
ïmperijEledôr, Haud dubiedido parenternhabiturushomi-
ftemjfi fub fide püblica & idoneaeum euocaffet.s Iamverotam
multa pollicitus eft, hodieque polliceri dicitur Luther^, vt cre-
di non debeat nihil prsftiturum.
Quidquod Lutherus fuo ipfius forteiudicio, vtconflantiru-
more cifcumfertur, diuerfisaemulorum feriptisnô minus impijs
quam calumhiofisadadus fcripfit, Nunquam, fi peraduerfarios
licuiflet,fcripturus Sic multi eruditi,fic multiprobi, fie multi pi)
& lentire & loquiferuntur, Qus tamen Princeps nofter illu-
ftrifsimusfus dignitati sftimationi^uereliquit.
Net eft hadenus clementifsimus Princeps nofter vere certior
fadus,vel à Cælarea Maieftate vel quopiam alio,Lutheri fcripti
eiufmodi conuida,qus Incendiu mereantunQu,od fi aliunde Si
probabiliter côgnouiffet,certo vobis perluadetc omnia fuiflew
6turum,qüs vd Prihcipem EledoremChriftianura,vcl obedi-
entem Ecclefis Catholics fîlium deceaf. Csterum iftiufmodi
tam molefti conatusclementilsimo Principi noftro,ac Iohan«
frâtriciusgermano,& êorû regionibns & gentibus,ipforumun'1
perio parentibus.tam funt intolerabiles>qua qui maxime omniu.
Quamobrem illuftrifsimus Princeps nofter rogac, vt omnia >
qua res coepta eft agi,via,nauetis operam,ita agendi caufam n a>
Vt squis,eruditis,pijs & non fufpedis ludicibus, fub fide pu
fufficiente fccuramento 8c Condudu libero,locis non iniquu^
DVCÎS SÂXOMIAE ETC.' ' '-316
audiatur 8c agnofcatur.Nec libtiLutheri, ipfo neqj audsto
cônuido,comburantur. Nam vbi Lutherus argumétis, do- '
ftisrationibus,pijs 8c folidisScripturisreuidusfuerit, nihil mi-
miscommittet Princeps nofter illuftrifsimus,qua quod indigno
fubicribat.Neque dubitat Princeps nofter,ne tum quidem pon-
tificiam fanditatém poftulaturam à fe, quod parum honefte
prsftarepofsit,Alioquiparatifsimusfacere omnia,qus conue-
niunt fibi,vt Chriftiano,vc Principi iacri Romani Imperij Ele-
âori,vt obedienti facratifsimsmatris Ecclefis filio,|graciant
etiam fanditati pontificis reuerenter habicurus,
CvVoaudito Marinus 8c Aleander feorfim cum fuis loquuti
^junt.Cum vero per illuftrifsimi Principis noftri Confiliari-
ositerum in colloquium admifsi eflènt, Aleander repetere coe-
pit,qus Principis nomine dida erant- Allegabat,quibus & quot
modis Pontifex Romanus conatus effet Martinum Lutherum.
ab erroribusin via reuöcare. Inftrepebat Marinus, Luthero ver-
tenscrimini,quod,qus 8c quanta pollicitus effet, non prsftitifi-
fet.Aleander reliquum connexuit, diligentifsime hoc agens, vc
optimamcaufam agerevideretur. Negabat ArchiepilcopoTre-
iiirçnfiiuseflein haccaufa cognofcere,Nam extindâ commifsi-
onem fub delegaci Iudicis,à Delegatore caufa recepta, Aiebat effe
caufam fidei,qus fôli Rom: Pontifici conueniret. Adfercbat ex-
empîum noftroorbi & feculo prorfus ignotum, Aegrelcilicet
paflurum Principem aliquando noftrum, fi quifpiam ciuium
fuorumludicemfibideligerec vel Regem Galliarum, vel alium.
Principemaliquemextraneum &c.
Cum.dixiffet multa,eaâ; partim pugnantia,intulic,fuoColIe-
gs& fibi non integrum effe, vt aliud iequerentur, quam quod
Bulla. prslcnberet.Ergo profequuturos fe ad exurendos Martini
Lutheri libros.Nam PontificisRomani mentem non effe pro-
cedendi contra ipfius Lutheri perfonam, vt qui nolit manus fuas
(vt Aleandri verbis vtamuf) eins fanguine pinguefacerc, Erae
tum ferum diei,& videbantur multa loquutüri. Sed cum nihil
effet mandati,plura refpondendi,neque Princeps, magnis caufis
impeditus,coram adeffepoffet,itavtriné[; difeeflum eft.
Colonix A g riff in e,Anno&C.M.D.XX. Ter D.Hcnricum Zudphitnienfem ftriptA.,
Dum Marinus Caraçcièlus & Hieronymus Aleander fitmmi P ontificis Ora-
t°rcs,opud Carolum Imper at orem, Rom : Pontificis nomine contra Martinum Lutherum
mterpdlarent fierunt Imperatorem Carolum eis mon e x tem pore,nuüo con-
Ju lto y refio n â ijji : Auàiamm ante a bacinre Patrem noftrum F rid ericum D ucem
Saxonia CIc ficinçeps Pontrfici refitonàebimus*
Oratores\ijdem Erafmo Roterodamo promifierunt Pontificis verbis pinguifti•
mum Epifcopa tum fi pro Pontificc contra Lutherumftripturtts ejjèt, ctuibus rejjton-
ait Frajmus', Mai or eü, tnt] utens, Lutheries, quam vt in ilium fcrtbam ego, Maior
e il Lutherus quam vt à me intelligatur} Plane Lutherus tantus eil, vt plus erudiar
V" profit tam ex leclione vnius pagclla Lutheran*, quam ex tote Tborna,
CSS "9 ’ tM a g h