A L I V D B R E V E A D R I A . P A P A E V I . & C. *
An non omnes teftantur hiftori* vniucrfos vltriccDominimanu infclici pê-
tijflecxitu.quiin Chrifto Domini facrilcgasmanusinijccre non formidaue.
runr.Contra autem felida omnia,& longam iliis contigiffc vitam, qui Chri-
ßum in facerdotibus fuis funt vcneräti.
Moueant ergo vos exempla aliorum,& cogitatequid vobis fit expe-
öandum.qui venerabilcm Dei chorum, in manustcntatistradcre propha-
nas : Proindc quodDominus per Moyfen praecepit vniucrfo populo Ifracl,
vt fcpararentur à tabernaculisChore, Dathan & Abiron', ne tangerer quic-Nl«
quam.quodad eos pcttinetet.neinuoluercnturin pcccatiseorunv.hoc & vobis,
præeipue autem tibi dilcäe fili ciufdem Domini noftri auftoritace przci-
pi urns & obfeeramus in Chrifto Iefu.vt feparemini à Martino Luthero, au*
feratis a vobis pctram illam feandali,uequctangatis,quod illius eft,ne & vos
diuina vltio inuoluat fubito in peccatis illius.
Expurgate quamprimum fermentum illud,quod reliquamfidci veftras
maflam corrupit.vt ûtis noua confpcrfio.nouaque ereatura. Non dedigneris
fill dildftiflimp Paulum imitari,quem ficut vicifti, in EcdefiaDei perfecutio-
ncm tarn grauem animarum pcrnieicm fub tuo nutriens patrocinio, Ita re*
uerius àd cor,effice vt omnes intelligant tuam conuerfioncm : vtquc qui per
tcfunt fcandalifati.in tcrurfus glorificent Deum.
Maxime autem hoc prsftaquamprimum,vtimpurum os illud obftru*
ant,vtcapulcturblafphcma lingua, qua contra Deum ac fanftos eiusloqui
non ce(fat,& Virus fuu vudiquc fpargcre: Et vt prophcticis vos verbis admo-
ncamus,ftate tuper vias, & videtcac interrogate de femitisantiquis, quæ fit
via bona,& a mbulate in ea, & inuenietis refrigerium animabus veftris. State
inquam,& do&rinis vatijs & peregrinis nolitc abduci*
Interrogate dc femitis antiquis, quas fit via bona per quam ambulauc*
runt pattes veftri, quam demonftrauetunt tot myriades martyrum, docuc-
runt tot millia eonfeiforum.- & ambulate in ca.
Quod fi à vobislmpetrauerimus.ficut & fyncere fperamus, eritquod
gaudeamus cum angelis dc peccatorc poenitentiam agente, Sc perditam St
rurfus inuentam oucm humerisnoftrisad ouile Domini gaudentes reporta*
bimus,paternaquepietate,quantum in nobis fucrit, ftolam vobis priftinam
reftituemus.
Quod fidixeriris,honambulabimus,& paterne falupriterque vos mo*
nentireipondebitis.nonaudiemus: ldcoauditegentes,dicit Dominus, Sc
cognofdte congregatum,quanta ego faciam cis,Ecce ego adducam mala fu-
per popUlum iftum fru&um cogitationum eius, quia verba mea non audio*
runt, & legem meam proiècerunt.Sed & hoc tibi denunciamusin virtute o-
m nipotentis Dei, & Domini noftri Iefu Chrifti,cuius in terris vicarius fumus,
hcc in præfenti te leculo hoc Iaturum impune, & in futuro asterni te ignis cx-
peflare incendia ; Viuunt vna pontifex Adtianus,& religiofiftimus Imperator
Carolus eius chariftimus in Chrifto filius & alumnus, Cuius ru ediftum
vere Chriftianum aduerfus Lutheranam perfidiam, Sc quod talem decebat
Imperatorcm,non fine graui offcnfa ac vilipcnfione Canfarc* Maieftatis vio-
lare non timilifti,Noil eommittcmus,vtquosolim cum magno Carolo A*
drianus Pontifex in Chrifto gcnuetunt,nuneAdrianus Pontifex & Imperator
Carolus lub fchifmaticis ac hzretico tyranno,hzrefium ac fchifmatum ft*
namus interire contagione. Quarc rcuertamini ad cor, refipifeite, tu, tuiq,
mifere fedufti Saxones,nifi vtrumq; gladium A poftolicum
fimul St Czfareum olim vclitiscx-
periri.
Ï>E in *
ï> £ 1N S T IT VEND IS M lN lS T R IS E C C L Ë S ÏA E A&
DE INSTITVENDIS
M IN IS T R E S ECCLESIAE** AD CLAtifsimumSehatum
Pragenfem Boemiae,
Marti crus Lutherus.
GLARISSIMO SENATVI POPV»
LOQVE PR AO EN S t MA R T IN VS l.V THE-
rus, Ecclefiaftcs VVittembergenfis, Gratiam & pace
m à Deo Patre noftro, & Domino
Iefù Chrifto.
Ê ratione vocandi infticuendiquePaftorisEçclefia»
ftici, fiepenumero rrtultorumq; licerisrogatusfum,
vtad vos fcriberem,clarifsirni viri,Tandem ip Cacha*
ritatis lege vrgente negare non potui,' Et quamuis
fciam,id fiipra vires meas efle, habeam^; domiplus
officij,quam vt vnus par eftepofsim :Tamcn quando fic res ve-
ftrapolcit& necefsitas cogit, nihil non audet clyaritas, certa,
qiiod omnia pofsit,modo ille operetur,qui earn confortât.
Quod igiturhabeojhoc vobis do,Sed fie,vt liberrimum ve*
ftrum fit,& omnium iudicium. Quando enim meum minifte*
riumlatiusire me non finit,quam quo aliéna me voeât autori*
tas,nequaquam eflfe poflum autor quidquam tentandi, nifi pet
confilium & exhortationem.
Dominusautem,quiin vobiscoepit, & bare poftulare &
affe£larededit,ipfeeompleat & pèrficiàt ftudium & votum ve>-
ftrum, opereplenifsimo & copiofilsimo, in laudem gratiæ &t
Euangelij lui,Cui fit gloria in omnia fecula leculorum.
PROTESTATIO.
I N primis libere confiteor,Si qui funt,quiex me ïperant ritutft
lac morem haélenus feruatum in radendis Sc vnge n dis lacer-
dotibus tradendum aut emendandumefie, nihil ad eos peftine-
re,quæ hocLibellodi6turusfum,Sinam illos fua frui religionfi
velluperftitionCjVtcunque vulgata,& exantiquisaccepta & ia-
€tata.Nospuram & germanam diuinisliteris prælcriptam rati-
onemquaêrimus,parumfoliciti,quidvfùs, quid Patres inhac rè
Vel dederint vel fecerint,cum iam olim fatis docuerimus,nos dc-
bere,oportere & veile traditionibusbumani's,quatumlibct fancis
ac celebribus,non modo non feruire, fed plane pro noftro
arbitrio & libertate Chriftiana dominari, Sicut feriptum
eft : Omnia veftra,fiue Petrus,fiue Paulus,Vos
autem Chrifti,
D E H O R -