'Mmnut Rom«.
font.
Ctro/w M tigmn.
Gregorm V. ttnti-
ont Saxo.
A L I V D B U E V S A D R i A , P A P A S V I . A D
•Prxdccefforc noftro,ut i tc feparares pcrniciem illam Chtiftiana religionis*
•Martinutn Lutherans, & cum iam toti orbi manifeft* cffent fceleftifiimas
maehmartoncs iTlius,fpcrauimus & tcadcor pceniteflsreuerfurum.Sed quoit
iam cxpedauimus vuas,& cccc lubrufcas &e. Quia ftuftra conflauit cou-
flator,malitis cnim tusnon funt eonfumpt*,coegitnos miferatiotui,coegit
patcrnus amor, quo tc, & .tibi fubditos Saxones in Domino Temper fumus
profequuti, falutaribus & paternis monitis adhuecbnuenire,ut vcl tandem
lefipifcatis, antequam plane in vos conucniar, quod mox fubdit Propheta: ^
Argentum reprobum vocate cos,quia Dominus proiccit cos.
Jit quid dieemus vobis, quam quodGalatis fuis Paulus: Oinfcnfati,
quis vos fafeinauit ycritati non obedire, Currebatis bene, Interrogate Patres
veftros, ae diccnt vobis,Maiores veftros, & arinunciabunt vobis, Quod ab ea
•£tatc,quounoeodemqi tempore vixereAdrianusRomanusPont.&Carolus
ille magnuslmperator, Saxoni* fidei plantatores.ad noftra vfq; & chariffimi
inChriftofilijnoftri Garolitempora,aui & proaui veftri.atq; adeo Saxones
. Qtnncs,Temper habitieftis velutpacisamatores,fidei propugnatorcs,& pero-
xnniaobedientise pacifici filij, talcsqs ut non immerito Gregorius V.nationc
Saxo,olim Rom.Ponti.Saxonias ducem in Romani imperatoris conftituerit
eleöore. Quocrgo tarn cito mutatus eft color optimus?Cur tam facile trans-
ferimurabeo,quinos vocauitin gratiam Chriftiin aliud Euangelium,quod
non eft aliud,nifi funt quidam,qui vos conturbant, & volunt conucrtere Euangelium
ChriftitQuis vineam Domini fabaothtam pulchrcplantatumeft
demolitusi Certe externiinauit aperde fylua,6c fingularis,ferns,depaftus eft
f am.Sed vas illud a vobis,& domefticis & amicis,d cruciatu prascordiprum.
Obfeeramuste filidileâe in Chrifto, leua oeulostuos in direOum.de
Vide ubi fis proftratus. Confideraquantam etelcfias Chriftitotmalis vndiqt
circumuallat* ac pencoppreff* pro opera,qua illi fubuenire debucras,cla-
dem infuperintulifti, Oppugnatur forisab infeftiflimo illo ac potentif-
limo Chrifttani nominis hofte,diffident intus praecipue principes Reipubli*
cae Chriftianae, & in mutuam armati perrtieiem, cruçntüfimis inter Te odijs
confliftantur: in fraterna vifeera ferrum ftringunt,ut vix Ethnici inter fe
crudelius. An hasc ita tibi viia funt non Tatisgrauia,nifi eontritionem in-
duceres Tuper eontritionem,nutriens ac fouens Serpentem ilium in finu tuo,
qui veneno linguae fuasinficit coelum,& terras inficitf adeo ut nunc perue-
neritgladiuaetiam ufqiad animam, Quantoautem pluriseft anima quam
corpus,tantograuiuseft prædiûis omnibus horrendum illud & plufquam
tartareum venenum,quo hasrefiumac fchifmatum contagione tot myriades
intcrierunt animarum.
Ita tibi debemusomnes,quod nunc palfim ab unitate noftræ Ecelefias
recédant: Quod auertatur vulgus indoâum,ac bis mille praeftigijsac fafei-
nationibus retrahatur àfidc,quamfuxitabubcre màterno. Quod Bafilicas
fint fine plcbibus: Plebes fine Sacerdotibus,facerdotes fine débita reucrentia,
& fine Chrifto deniq; Chriftiani, Quod facrata fidei non Tacra cenfeantur.
Quodfanftuariu Chrifti,Dci fanftum effenegetur:dies fefti feftiuis fruftren*
turfolennijs: q> moriantur homines in peccatis fuis: rapianturanimas ad tribunal
terrificum: nec poenitentia réconciliait nee Tacra eomunionc muniti.
Quod piilcherrimus tile tabcrnaculi ordo confufus fit: & proChriftiina pace
actran«
P R ID E , D. S A X O . A b V E R S V S L V T H E R V M .
%ctranquillifatèadrebellionem, ad rapinaisjadcasdes,adincendiacum mignoac
mahifeftö Chrifti'an*reiptib.'diicrimine,Veluticlafiico paflirn exciëati.
Pro quibus egregijs tuis in Eccïëfia Gtarifti merirk, quo tc prasmio, imo
quoftoh TUpplieio dignumiènfèbîinusT . . . , . : ; .. . ■
Dices forte,Serpens decepitVdigfiamcertërecepifti mcrcedem.quiillUrïi
nùtfiüifti in finu too.Sedirallaltus es, & fine corde, vt in eis maxime rebus»
in quibüs errarc damnàri eft. vntiiiomuhcîôni coopeao peccatis, quam toc
fanâiffimisab ifiitiô Patribus.qûi in lege Dei itoeditatiïùnt dieae noae» tot
Vniuerfalibùs Concilijs.àduetfus quæimpudens;os illud vcluti fcpulchrum
patens,feaperirenpft erube[clr,fanaàsdpiq;;&:câthoUcaéEcclefiae, cuius ri-
tum,cön(u.etudinem & decretäiätemporibus Apoftolorumadnosvfquc in*
utolabiliterobferuata, vnusiftc Tacrilega temeritate damnari prxfumit » plus
credefe potuifti? O caeca m.dèmentiato.ac pldfquam ludàîcà C*citatc. .
A t for ta fils hoc tibi impofuibquod vcteratorilleMartinus &eiusfcqua-
ces, de capituiisLripturarum vifi funt fua confirmare. Et quis tandem h*-
reticorum ita nonTccitï An non h*funtveterisSerpentisaftutiæ, qui hac veiutieTca
ôbduàohamo;milënsànrmabusmillctechnis&verfutijs Temper eft
jnfidiàtusTQuiqfqûoangùIarcm'infringere ver* fidei Lapidem,ac Chriûia-
Uam (andere vnifatem in Scripturarum agrum, luum leminare fernen, ôq
peruerfam Scripturarum inrelligentiam.non iampridem eft aggrellus, Cum
Iraq, maxitnà Temper pars Eecieiiatum imperita turba fit, ôç vixvnus reperi"
àturaùt alter,qui TpïntualibusOrùîis deScrîptùrarum inteiltgentia digne va»
leat iüdicàrë: Siquidem Librufti fignatuin Tegiiihus^ûem foius Leo de tribu
luda dignafuseft apc'rire,àc folus fignaeulà eius. Qu* tandemëft ifta Diabo*
lica excæcatiô, vnicarnali homuncioni, Temper fruâanti vinum & crapu*
lam. quam teliqüôorbi vniuerfo,qüâ'm tôt fpiritualibus Patribusquorum
volùntas i cm per fuit in iege Domini^:, qui vit* la nci i monia, often (ion c Spirp
his.ac Virtute glotiôfa.deniqi maityfib fuâm doarmalin comprobauerunt.in
Scripturarufiimtèlügêntiâ plus te fidei habefè pbtniffe ? . ^ ; ’
O cæcitaterei nouam & inâuditàm,vnus Apbftatà'tibi potuit petfuaderè
fcfclliflc priotes vniü'erfos,errarfe pbftero's, & in Tolum te, & quos deccpir,
peruenifiÇeregnutii Dei.perucnifierotas mifetationum Deidiuitias ae grattant
vnmerfiians.Et quid non dicimuscum Ptopheta,heu,heu.heu,Dominëi
ergo ne déccpijfti populum tufim : Quin potius cor,non deuitatisTecundutn
apoftoücum l^ræceptum quiftionibusac pugnis verborum.exquïbusbriuh-
tur inuitjip.cpntentioncs.blalphemiasjlufpkiqnes, knàlæcbnfliaationes ho-
minum mdnte corfuptotum, & Tübüertünt Corda àudicntium ex bperibus
TuiSjiüxta dömibicam defig'natiönctn.ftuduiftiscbghbfcerc filium propha-
nutri iftum,qui âd vos venir primüni in vèftinaentis buium lupus intrinfecus
tapaciftimusï Siquidem non exfolijs,hon exfloribusifed éx fruaibus arbor
cognoTcÿnda erai. „ 1 a ^ a . A * pohv
Ap.non manifefti funt hcquiflimi fruâus eius ? Siquidem facrilegus
hic àddèrfâs Detirti,imagines (âcras,atque adebipfatn facram crucem Chri-
ftijfccieràtis ntaftibtis confriiigère,& pollutis'cbnSukarc pedibusnon formi-
dat, qua facerdotcs Dei furore impiö temerarius hon definit Laicbsad la-
üandas fihi ibcortlra fânguiné thànüs fedulo cbneitare: Ecclcfiam Chrifti
parricidàlibusàrmisOppugnans,hoc agit âiïidiiô.Vt fufFocentur homines in
peccatis fuis: hoc vnuni elabbfat, nè diuina ihifericordià fuis Tacràmcntis»
fquæpcccatorum remédia efficâcia effe Voluit)vülneràtos ineccléfia fuâ cu-
icr.ltâ enim àhr fuftülir vniuerfa,aut hèrefett Tu© péftifero infecit vencno.vt
toxica magisrelinquahf.quam ànimarutn mcdicinais.Pr*cepit fuis, ne indi-
gnanti Deo quisfatisfaciat : ne jeiunijs| orationibus, lamentationibüs iuftis
■ T, i* Y y ÿ f ij jpcccâtâ