C O N T R A R E G E M À N G L I À l
»uit in hoc etfe Gram fummam falutis papiftidregni» Cxtera'cogor diffctre,
obrutusmultis ali')soccupätionibus,tum maximetransfcrendisBiblijs,neccf-
fariafcilicet ope»,Ne Satan* ftüdia ipfe properem pr* nimiö ftudio refu-
tandi eum,qai per hos infulfösLibellos me impedite cogitat/ed nihil officier,
Neque magni operis fucrit,ftolidos Thomiftas in reliquis fex Sacramcn-
tis réfutate,cum nihil profetahtdigöum refpönfione per tota fex Sacramen-
ta,nifi illud vnum,quodde Sacramentoordinisadducv Paulum fcilieet ad
Titum iubentem,vtper EeClefiasordinetPresbytcros,hoclocoenim vult in T't
ftitutum ordinis Sacramentuuu Scd non videt laruaThomiftica,quid vcl
ego dicam.vel ipfemct refpondeat*,
Ori». T ^G o o td in em n e g am S a c ram en tu rn e fte ,id e ft,p ro rn iis io n em
fignum grati* adicftum,quale eft Baptifmus & panis, Ncn negaui,
imoaflcruielfe vocä'tionem & inftitutionem miniftri & concionatoris,
ftuehoc fiat automate vniusApoftöti.vel Pontifias fola.vel populi eligentis
& confentientis Gmul,nihil réfert.Quanquam reftiusfiar populo eligente &
confentiSnte,quomodö Apoftoli A flor,6. feptem Oiaconos inftituetunt*
Nam vt PaulusTitum iubeat Prcsbyteros ordinare,Non tarnen fequitut.folü
Timm fua autoritäre id feciffe,Sed cxemplo Apoftolorü per fufifragia populi
cos inftitüiffe, Alioqui pugnabunt vetba Pauli eumcxemplo Apoftolorum.
Qu* veto de impofitione mahuum ad otdinisSacramentum trahit, vi*
dent pueri,nihil ad ordinisSacramentum pertinere,fed more (ito Papiftico fie
împcfiihiiuMimia:^ feripturis facit quodeüttq; vifum fuerit.împoûtio manuum tunc erat donatio
vifibilis Spiritus fanfti.
Et quid dicam ? ne nómen Satramenti quidem anteiligere
voluit,quod euidentcróftendit, cùm locum Pauli Ephe, 5. traftat,de mattimonio,
quem Paulus de ChrJfto Sc Ecclefia ponitsdicens:Sacramentutn hoe
magnum cft,ego verOdico,dcChrifto & Ecclcfia.Nequeenim Scriptura pa-
JAitr'mommfh ~titur,vt Matrimoniti m Sacramentuna dicatu'r,cum Sacramentum vfu totius
JScripturæfignificerrem fecretam & ablconditam, quam fola fide conlequi
poffis.Matrimonium autemadeo non eft resabfeondua aut fidepereepta, vt
nifi palam ob oculos fiat.matrimoniü effe non poffit,cum fit copula maris Sc
foemin* externa Sc publica profeffione & conuerlationc firmata. Sed nihil
minim,Thomiftas afinos ficdelirare,âpud quos nihil neque (ani,neque reai
Deuseffe voluit.Quanquä ego hoc Vulgato vfuidedi, vt Sacramenta vocent,
qu* poriusfigna vifibila funt,tantum negaui in ScripturisSacramenta vocari, SVmmarerum hæceft,Toms Liber Henrici nititur hofninum
verbis,& vfu fcculorü,nullis Dei verbis neq; vfu fpiritus > vt ipfemet fateri
cogitur.Contra,famma mearum rerum eft, Verba hominum & vfum ic-
tulorum,vtrolerari Sc teneripöffunt,ficübi non pugnant Sctipturis tandis,
tarnen Atticulosfidei 8c neceffariamóbfeniantiam non facere. Si itaq; Rex
Henricus,coniun£üsomnium Thomiftarum, Papiftarum, D*monum Sc
hominum viribus Sc fludiis,poterit oftèndere/ntcefiariamhumanorum ver-
horum obferuantiam.vi&useft Lutherus fuo ipfius iudicio & confeffione,
Nam turn demum Atticulosfidei habebo,quidquid vel Thomift* iufferint.
Si non pötgrir, Vi&öreft Lutherus.'Quid enim aliud vofunt ! Nequeenim fi
millics mille Libros fcripferinteonrrame,aliud àmepoftulare poterunt.
Neque enim ego qu*ïo,quid Ambrofius.'Auguftinus, Concilia, &
vfusfeeulorum dicant, nee fuit opus mihi Henrico Rege Magiftro,qui me
h*cdoceret,quiadeopulchrecanöueram, v tetiatn impugnarim. Vtmi-
randa fit ftulticia Satan*, qu* iis me ïmpugnat.qu* ipfe impugno, & perpc-
tuo ptincipium petit.Non,inqüam,difputo,quid à quoquam di&um vel nö
di<ftum,fcriptum,vel non feriptum fit,Scd anhoedidum & fcriptum necefrariutn
D. M A R T IN V S L V T H E R V R <5)4
fjrium fit fematu,an fit articulus fidci,an fitxquale vcrboDei,an confcien-
tijin liget* De libettate Sc captiuitatequxro, Pro libertate ego pugno, Rex
ptofcaptiultate pugcar. Ego ratiohemlibertatisfignauhRexràtiorres'càpfiûh
taris omittit, Sc folum blaterat,qu* fit captiuiras, Debitores facit,& culpani
non aflignat, Valeat itaq; ineptus & mifetabilis defenfot captiuitatis Baby-
lonic* Sc fu* papiftic* Eccleüx, ■
tN fin e , S i q u em o ffen d e r ft m e a in R e g em a fp e r ita S ,h o c fib i re-
liponfum habeac,*Cum infenfatis monftris me hoe Libro agere.qui omnia
mea optima Sc modefta fcripta, tum humilimam mcam lubmilfionem
tontempferunt,5c magisexmcamodeftiaibdurUerunt. Deinde à virulentia
Sc mendacijs abftinui, qüibus Liber Regis refettiffimus eft, Nee ma-
gnumcft,fi ego Regem terr* eontemnoSt mordco.qua ndoipfc
•nihil veritus eft Regem " eoeli in fuis fermonibus
blafphcmarc Sc virulcntiffifnis mendacijs pro-
phanare, Dqminusiudicât populos
-inæquitate, Amen»
SER MO DE S. AN;
THONIO HER. EMIT A, DOMINI
D o ifto r is M a r t in i L u th e r i, in q u o om n ia S a n d lo r u r r ie x em -
pla,qU* vtiliora funt,facilimc deprehe'ndes,Anno
. Domini M .Ö .X X IU
AD LECTOREM.
Alutem.Nemöomnmeftquiignoret,inquetïi a b Lm!m
ufum omnis monaftica cohors abijr,atque adeo om nis mos ae
confuetudo primjtiu*Ecelefi®,8c quodcommune primüfuc j
ratjiam in priuatum redijt commodum, ficvt quique auariti*,»ng;Wwro^
ftudio hoc,quod.omni homini commune aft, vit* lu* prspo- dw mfra Lmhiri
fuere.Primum etenim in Ecclefia pueri in re Chriftiana infti
ïuebantur.iftiq; communi vicfu fouebantur ad annos vfq; pubertatis.Quan* qui M>
lioexephcbis excedebanc tandem (vt docent monumenra vetcrum Hiftoria txcipuctUtm tJi-
lum) marrimonio iungebantur, ne hinc inde errabundi fita vt fit) dlfcurre-
pnt,nimium.fegnitis,turpiq; otio atq;adeoleUiufcuiis rebus fefe c o m m i t tii*
jtcado, qu* vt plurimum libidinioccafionem prxftant, ,jf, infmpth
Jlerior decUPorro
vbi'vifum, fuerat maioribus natu,qui huic muncri prieranEqut-™’'
busÉcclefixbona pro ftipendio erant,eum ïpfum pietaris vfum m rem priua-
tamstq; pharifaicam traduxerunt,feclufa omnium pauperum ope,Stcopro-
dijc tota Cucullatorum catetua: Sic ventum eft eoufq;, quod charitati adeo
palam aduerfatur, ncqi in vllo monaftic* religionis prstextu fauilia priftinx
chanratis fic illucefcit, fpcciemque pictatis prx fe ferre videtur,quam inillö
BpfoOrdine,qui eft Reuerendi Patris S.Anthoni;,inquoomnes,qui flammi,
pduftionisfvé vocanr/fafkrunc.cunftisvitx fux diebus viüuSc amidu alunr
p t gratuito, propter pietatem Chriftianam citra expenfarum refufionem»
Hinc eft,quod quotannis eius nomine quxftiiarij per oppida qusdana
Scloca, totamq; Chrifhanitatem quafielcemofynasin paupe
rum fubfidium Aliigunt, id quod palam eft, Vale,
IE $V$ .